بۇگىن ۇكىمەت وتىرىسىندا ق ر پرەمەر-مينيسترىنىڭ ورىنباسارى – اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ا.مىرزاحمەتوۆ اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن قايتا وڭدەۋ كارتاسىنىڭ جۇزەگە اسۋ جوسپارلارىن باياندادى دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.
ءمالىم بولعانداي، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ تيىمدىلىگى اگرارلىق قايتا وڭدەۋگە بايلانىستى. سەبەبى ول اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرگە سۇرانىس تۋعىزىپ، ونىڭ قوسىمشا قۇنىن ارتتىرا تۇسەدى.

وسىنى باسا ايتقان ۆيسە-پرەمەر ءوز سوزىندە اگرارلىق قايتا وڭدەۋدى دامىتۋدىڭ ەكونوميكانىڭ ءۇشىنشى مودەرنيزاسياسىنىڭ جوبالىق شەڭبەرى اياسىندا 5،3% كولەمىندە اوك-تىڭ جالپى ءونىمنىڭ ورتاشا ءوسىم ىرعاعىن قامتاماسىز ەتەتىنىن اتاپ ءوتتى. ياعني، ونىڭ جالپى ءونىم وسىمىنە ورتاشا جىلدىق ۇلەسى 50%-دى قۇراماق. مۇنىڭ وزىندە اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەردى قايتا وڭدەۋ ۇدەرىسى وسىمدىك شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىن 1،4%-عا، ال مال شارۋاشىلىعىن 1،2%-عا ارتتىرادى.

سونداي-اق، اشم تاراپىنان اۋىلشارۋشالىق ونىمدەرىن قايتا وڭدەۋدى دامىتۋدىڭ الەۋەتى مەن باسىمدىقتارىن انىقتاۋ ءۇشىن تانىمال عالىمدار مەن قايتا وڭدەۋشى كاسىپورىندار ماماندارى، «اتامەكەن» ۇكپ جانە وبلىستىق اكىمدىكتەر وكىلدەرىنەن ارنايى جۇمىس توبى قۇرىلدى.

سوڭعى 4 ايدىڭ كولەمىندە كەڭ اۋقىمدى تالداما جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، ەل اۋماعىنداعى بارلىق دەرلىك كاسىپورىنداردىڭ انكەتالارى جاسالىپ، اعىمداعى مۇمكىنشىلىكتەرى زەرتتەپ زەردەلەۋدەن ءوتتى. وسىنىڭ نەگىزىندە ولاردىڭ وندىرىستىك احۋالى، قۋاتتىلىق دەڭگەيى، ەنگىزىلۋ جىلى، قۇرال-جابدىق ءتۇرى، جۇكتەلىم مەن شىعارىلاتىن ءونىم كولەمى سىندى تارماقتارى كورسەتىلگەن مالىمەتتەر بازاسى ازىرلەندى.
بۇگىنگى تاڭدا قولدا بار مالىمەتتەرگە قاراعاندا، رەسپۋبليكا بويىنشا 1 345 بەلسەندى قايتا وڭدەۋ كاسىپورىنى بار.

سونىمەن قاتار، 435 كاسىپورىنعا ۇسىنىلعان قايتا وڭدەۋدىڭ 9 باسىم ءتۇرى انىقتالىپ ناقتىلاندى. اتاپ ايتقاندا، ءسۇت، ەت، تەرى، ءجۇن، مايلى جانە استىق داقىلدار، كوكونىستەر مەن جەمىستەر، قانت قىزىلشاسى مەن كارتوپ تۇرعىلارى نازارعا الىندى. وسىلايشا ءاربىر وبلىس پەن اۋدان كەسىمىندە قايتا وڭدەۋ كاسىپورىندارىن ورنالاستىرۋدىڭ كارتاسى دايىندالدى. اتالعان قۇجاتتا اينالىم قاراجاتى ءۇشىن نەسيەگە قول جەتكىزۋ مەن اۋىلشارۋاشىلىق كووپەراتيۆتەرى ارقىلى شيكىزات جيناۋ ارقىلى قولدا بار قۋاتتىلىقتاردى بارىنشا جۇكتەۋ قاراستىرىلعان. وسى قاتاردا جۇمىس ىستەپ تۇرعان 80 قايتا وڭدەۋ كاسىپورىنىن جاڭعىرتۋ مەن تاعى دا جاڭادان 79-ىن سالۋ قاراستىرىلعان.

ايتالىق، ءسۇتتى قايتا وڭدەۋ بويىنشا 148 كاسىپورىن جۇمىس ىستەپ تۇرسا، ولاردىڭ 41ء-ى قايتا جاڭعىرتۋدى تالاپ ەتەدى. ال 42 شاعىن كاسىپورىن 2021 جىلعا قاراي ىسكە قوسىلۋعا ءتيىس. قازىرگى تاڭدا ءسۇت وڭدەۋشى كاسىپورىنداردىڭ 60%-عا جۇكتەلىپ تۇرعانىن اتاپ وتكەن ءجون. ال 2021 جىلعا قاراي ولاردىڭ جۇكتەلىمى 80%-عا جەتپەك. مىنە، وسىنىڭ ەسەبىنەن ءسۇتتى قايتا وڭدەۋ كولەمى 1،6 ملن. تونناعا ارتىپ، قايتا وڭدەۋ ۇلەسى 31%-عا جەتپەك.

ءوز كەزەگىندە، اتالعان شارالار ءسۇت ونىمدەرى ءوندىرىسى كولەمىن 49%-عا ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سونىمەن قاتار، ىرىمشىك يمپورتىنىڭ كولەمى 70%-دان 51%-عا، ماي 37%-دان 17%-عا، سۇزبە 35%-دان 23%-عا تومەندەمەك.

ءدال وسىنداي كورىنىس اۋىلشارۋاشىلىق شيكىزاتىنىڭ قالعان 8 باسىمدىققا يە تۇرلەرىندە قىلاڭ بەرۋدە.

قايتا وڭدەۋ كارتاسىن جۇزەگە اسىرۋعا ينۆەستيسيالىق قاجەتتىلىكتى قاناعاتتاندىرۋ نەگىزگى جانە اينالىمداعى قاراجات ەسەبىنەن ينۆەستيسيالىق سۋبسيديا، سونداي-اق، نەسيەلەر بويىنشا سىياقى مولشەرلەمەسىن سۋبسيديالاۋ تەتىكتەرى ارقىلى قامتاماسىز ەتىلمەك.

اگرارلىق قايتا وڭدەۋدى دامىتۋ بويىنشا شارالار جۇيەسى ءتيىستى تاراپتار تۇرعىسىنان قولداۋ تاۋىپ، قۇپتالعان جاعدايدا (اگرارلىق قايتا وڭدەۋ كارتاسى) اشم بەكىتىلگەن تارتىپكە سايكەس اوك-تى دامتۋدىڭ 2017-2021 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنا وزگەرىستەر ەنگىزەدى.

ءقازىردىڭ وزىندە «قازاگرو» مەن «بايتەرەك» حولدينگتەرى اراسىندا ءوزارا ۇيلەستىرىلگەن ينۆەستيسيالىق ساياسات پەن اگرارلىق قايتا وڭدەۋ جوبالارىن ىسكە اسىرۋ بويىنشا مەموراندۋمعا قول قويىلدى.

ۇكىمەت وتىرىسىنىڭ سوڭىندا ارنايى بريفينگ وتكىزىلىپ، وندا ۆيسە-مينيستر ر.قۇرمانوۆ ب ا ق وكىلدەرىنىڭ اۋىلشارۋاشىلىق شيكىزاتىن قايتا وڭدەۋ ماسەلەلەرى بويىنشا ساۋالدارىنا جاۋاپ بەردى.