90 -جىلداردىڭ باس كەزى. قولى كۇس-كۇس، ءتىلىم-تىلىم بولىپ كۇنگە كۇيگەن كەلىنشەكتىڭ وكسىپ جىلاپ كەلە جاتقانىنا دا ەكى ساعاتتاي بولدى. "قۇداي جازاڭدى بەرسىن سەنىڭ" دەپ بىرەۋدى كۇبىرلەپ قارعاپ كەلەدى. كولەڭكەسى جوق جازىق دالادا ءبىر جۇتىم سۋعا زار بولىپ، كەۋىپ قالعان جۇتقىنشاعى بۇلكىلدەپ قويا بەردى. بۇل كۇندى گۇلنار ەشقاشان ۇمىتپاس. بەسىكتە جاتقان قۇنداقتاۋلى ءسابيىن ەسىنە تۇسىرگەندە ومىراۋىنان ءسۇتى اعىپ كەتكەنىن بايقاماي قالدى. "بوتام-اۋ، بوتام، كەشىرشى مەنى" ،- دەدى ەگىلىپ. بارلىعىنان ۇيدەگى شيەتتەي بالالارىنىڭ ءقازىر قولىنا قاراپ: "اناشىم، نە الىپ كەلدىڭىز؟" دەگەن جاساۋراعان جانارىنان قورقادى.
- ە، قۇدايىم-اي، نە ىستەيمىن، ايتىڭىزشى؟! - دەدى دە، قۇمعا ەكپەتىنەن تالىپ قۇلادى. قانشا جاتقانى بەلگىسىز، ءبىر كەزدە كۇبىرلەگەن ادامداردىڭ داۋىسىنان سەلت ەتىپ ويانىپ كەتتى. باسىنداعى ورامالدى شەشتى دە، بەتىن جۋعان جاسىن سۇرتە بەردى.
- اپاجان، تۇرىڭىز، - دەگەن ەر ادامنىڭ داۋىسىنان شوشىپ كەتكەن گۇلنار:
- تيىسپەڭىز، ماعان! - دەدى ايقايلاپ.
اناداي جەردە تۇرعان جەڭىل كولىكتىڭ ىشىنەن ءبىر توپ ەركەك ساۋ ەتىپ ءتۇستى دە:
- نە بولعان بۇل ايەلگە؟ - دەدى قاتقىل داۋىسپەن.
- بىلمەدىم…قاتتى شوشىڭقىراپ قالعان-اۋ دەيمىن، - دەدى جاس جىگىت ايەلدىڭ جۇزىنە اياۋشىلىقپەن قاراپ.
-ەسى اۋىسقان قاتىن شىعار، - دەدى كولىكتىڭ جانىندا تۇرعان الىپ دەنەلى تاقىرباس ەركەك مىسقىلداپ.
اياق-قولى دىرىلدەپ، تىستەرى قالش-قالش ەتىپ، بەتى توپىراق پەن جاستان ايعىزدالىپ، شاشتارى البا-جۇلباسى شىققان كەلىنشەكتى كورگەن ادام شىنىندا ەسى اۋىسقان دەپ ويلار ەدى. كولىكتەن تۇسكەن شاشى بۇيرا-بۇيرا جاۋىرىنى قاقپاقتاي ەر كىسى اياعىن الشاڭ باسىپ، كەيۋانانىڭ جانىنا كەلدى دە:
- اپاي، تۇرىڭىز! نە بولدى ايتا قويىڭىز؟ جىلاماڭىز، - دەدى دە، - قولىن سوزدى. توپتاسقان ەركەكتەردى كورگەن بايعۇس ايەل زارەسى ءزار تۇبىنە جەتىپ تۇرعان ەدى. سونى بايقاعان بۇيرا شاشتى كىسى:
- سۋ ىشەسىز بە، اپاي؟ - دەپ جايمەن سۇرادى. ايەل باسىن يزەي بەردى. الپامسا دەنەلى شاشتارى تىكىرەيگەن جىگىتتەر زىر جۇگىرىپ ماشينەدەن تورسىققا قۇيىلعان اعارعاندى ۇسىندى. ءبىر كەسە ايراندى اشقاراقتانا ءسىمىرىپ ءىشىپ جاتقان ايەلدى كورگەن ەركەكتەر قاتتى مۇسىركەپ قارادى.
- اپاي، قورىقپاڭىز بىزدەن. ءوزىڭىزبىز. ونان دا بىزگە ايتىڭىز، كىمسىز؟ نەگە جىلادىڭىز؟ كىم جىلاتتى؟
ايەل سۇستى ەركەكتەردىڭ جىلى سويلەگەنىنەن بە، الدە، ءىشى تولىپ كەتكەننەن بە، اڭىراپ جىلاپ الپامساداي ەركەكتىڭ اياعىنا جىعىلا كەتتى. مۇندايدى كۇتپەگەن بۇيرا شاشتى كىسى ايەلدى جەردەن تۇرعىزىپ:
- اپاجان-اۋ، مۇنىڭىز نە؟ تۇرىڭىز، - دەدى دە، جايمەن قولتىعىنان دەمەپ، تۇرعىزدى.
- جولداسىم بىلتىر سۇزەكتەن قايتىس بولدى. ىشىمدەگى ءسابيىم مەن سىرتىمداعى ءتورت بالامەن جەسىر قالدىم. بۇرىن كۇيەۋىم بار كەزدە اشتىقتىڭ نە ەكەنىن بىلمەگەن ەدىك. ۇلكەن قىزىمنىڭ جاسى ون بەستە. سول قىزىمدى بالالارعا باس-كوز ەتىپ قالدىرامىن دا مىناۋ جەردەگى ەگىستىكتە جالدانىپ كۇندىك جۇمىس ىستەيمىن. قوجايىنىمىز جەتى اعايىندى جىگىتتەر. وسى اۋىلدى ۇستاپ تۇرعاندار. بارلىعىمىز قورقامىز. ءبىراق، جان ساقتاۋ ءۇشىن سولارعا بارىپ جۇمىس سۇرايمىز. كۇندە تاڭەرتەڭ 5-تەن باستاپ سول بايدىڭ گەكتارلاپ ەككەن ەگىستىگىندەگى الما، ءجۇزىم باقتارىن باپتايمىز. ءبىر جۇتىم سۋ بەرمەيدى. ءبىر مەزگىل دەمالا قويساق، كەيدە ۇرىپ-سوعادى. بالالارىمنىڭ قۋ تاماعى ءۇشىن بارلىعىنا شىداۋعا بارمىن. قۇلدىڭ ءوزىن بۇلاي ۇستامايتىن شىعار. اياعى اۋىر كەلىنشەك بار بولاتىن، قاتتى شارشاپ وتىرا كەتتى دە ماعان: "سۋ اكەلىپ بەرىڭىزشى، اۋا جەتپەي جاتىر"، -دەدى. ەندى سۋ تولعان بوشكەگە جەتە بەرگەنىمدە، قوجايىن نۇرلان:
- ەي، قاتىن، بىلاي تۇر! ىشپەيسىڭ! - دەپ ايقايلاي باستادى. شوشىپ كەتتىم. قاسىما ەجىرەيىپ، كوزى الارىپ كەلە جاتىر. سوسىن مەن:
- اينالايىن-اۋ، ءبىز ءوز جۇمىسىمىزدى جاساپ جاتىرمىز عوي. نەگە كوڭىلىڭ تولمايدى؟ تەگىن تۇرعان قارا سۋدى دا ايايسىڭ با؟ - دەگەنىم سول ەدى، شاپالاقپەن جاعىمنان سالىپ قالدى. جەرگە جالپ ەتىپ وتىرا كەتتىم.
- سەن قاتىن بايىڭدى جۇتىپ، بەيشارا بولعانىڭدى ۇمىتقان ەكەنسىڭ. كىم ساعان جۇمىس بەرىپ، نانىڭدى جەگىزدىرىپ وتىرعان، ايتشى؟! - دەدى. مۇنداي قورلىققا شىدامايتىنىمدى بىلگەن مەن:
- وتتاما! مەنىڭ كۇيەۋىمنىڭ ءارۋاعىنان قورىقساڭ نەتتى؟! قايتار كەشەدەن بەرگى كۇندىك اقشامدى!- دەپ ەدىم، ول ماعان تىلاعىن شىعارىپ:
- ءما، ساعان! - دەپ بەتىمە باستى دا، - جوعال كوزىمنەن! ەندى بۇل جەرگە كەلۋشى بولما! - دەدى ايقايلاپ. سودان ءتورت كيلومەتر جەردى جاياۋ ءجۇرىپ، ءبىر جۇتىم سۋعا زار بولىپ جىلاپ كەلە جاتىپ وسى جەردە ەس-تۇسىمنەن ايىرىلىپ قۇلاپ قالىپپىن، - دەپ اياقتادى.
بۇيرا شاشتى ەركەك:
- اپاي، ءجۇرىڭىز، وتىرىڭىز ماشيناعا! ول اكەڭنىڭ اۋىزىن…كورسەتىڭىز! اكەسىن تانىماي ءجۇر ەكەن، كورسەتەيىن! - دەدى تىستەنىپ...
(جالعاسى بار)
جازبا بيبىگۇل داۋلەتبەك قىزىنىڭ Facebook پاراقشاسىنان الىندى.