فەلەتون
كەيىنگى كەزدە بۇعىباي اقىن قاتتى وزگەرىپ ءجۇر. قاشان كورسەڭ دە باسىن قالتىلداتىپ كەرەمەت كەڭسەگە قاراي كەتىپ بارا جاتادى.
بۇعىبايدىڭ الاڭعاسارلىعى عانا ءباز باياعى قالپى. ال توبەسىنە ءۇيىلىپ قالا بەرەتىن ءبىر ۋىس جيرەن شاشىنا ەپتەپ تاراقتىڭ ءتىسى ءتيىپ، جەيدەسىنىڭ جاعاسى ۇتىكتەلەتىن بولىپتى. ولەڭ وقىعاندا ماڭىراعان قويدىكىندەي سارعايىپ استىڭعى تىستەرى عانا كورىنەتىن. شيكىل سارى ءوڭى نارتتاي بولىپ قىزارىپ شىعا كەلۋشى ەدى. ءقازىر كەسىپ جىبەرسەڭ دە قان شىقپايتىن سياقتى توپىراقبەتتەنىپ تۇرادى. اۋىزدىڭ استىڭعى سۇيەكتەرى دە ءسال اعاراڭدايتىنداي ما، قالاي؟.. «كۇندە «كولگەيتپەن» جۋادى» دەيدى، قاسىندا وتىرسا وتىرىپ، تۇرسا تۇرىپ، ونىڭ كولەڭكەسىندەي كەيىپكە اينالىپ كەتكەن التىن ءتىستى مىرزاقۇل.
نەگە بۇيتە قالعان دەسەم، بۇل بۇعىبايىم الگى كەرەمەت كەڭسە ىشىندە ىركىلدەپ وتىرعان ىرىلەردىڭ ۇستىنەن قارايتىن ءبىر شەنەۋنىككە ودا ارناعان ەكەن عوي! قىزدى-قىزدىمەن اراسىندا «بۇل قازاق ەندى سىزدەي ۇل تۋمايدى» دەپ سوعىپ جىبەرىپتى. كەيىپكەرى تۇبىندە ءبىر اللانىڭ امىرىنە مويىنسۇنسا، سونىمەن بىرگە تۇتاس ۇلت جويىلىپ كەتەتىندەي قينالعان سيقى عوي. ءقايتسىن-اي، بايعۇس!.. ال اناۋ ىركىت بوشكەسىندەي نەمەلەر ونىسىن «ارتىق ءارپى جوق پا ەكەن؟..» دەگەن كۇدىك-كۇمانمەن جالپاقتاعان جاندايشاپتارىنا قايتا-قايتا وقىتىپ، ءوز تىلىندەگى مازمۇنىن اۋدارما ارقىلى ارەڭ ءۇعىپ-بىلىپ وتىراتىن كورىنەدى. «نيچە، گوزگازەتتەگى ستاتيالار. سونى نەتىپ... بىلاي... نۋ، ستيح ەتە سالعان. پويدەت» دەپتى اقىر سوڭىندا بىلگىشتەۋ بىرەۋى. ەكى ءجۇز شۋماق ودانىڭ راسىندا دا ماقالالار جيىنتىعى ەكەنىن قايدان سەزە قويعان دەسەڭشى، سابازىڭ!
سونىمەن نە كەرەك، بۇعىباي وزگەردى. وزگەرگەنىن كوز كوردى. بۇرىن كوشەدە تۇك تۇسىنبەيتىن قاڭعىباسقا ەڭىرەۋىك ولەڭدەرىن ەكىلەنە وقىپ، ستۋدەنت قىزدار جاتاقحاناسىنىڭ تۇسىندا تالتىرەكتەپ جۇرگەن كەزدەرىن ۇمىتقان. «بۇعىبايدىڭ وداسى» دەسەڭ-اق بولدى وسى كۇنى، ءبىرىنشى سىنىپ وقۋشىسى دا جاتقا سوعىپ بەرەدى. حيت! ونىڭ الدىندا ناپسىبەك دەگەن شال دا بىردەڭە شاتپاقتاپ جۇرەتىن. وزىنەن ءىرى كىسىلەردى تال-تەرەككە تەڭەپ. ونداي ودا «مودا» ەمەس ءقازىر. ەندى بۇعىباي باستاعان جاس بۋىن كەلە جاتىر. ءبىراق، سولاردىڭ بۇيرەكباي اتتى بىرەۋىنىڭ «اتا قاز» دەگەن وداسى شيكىلەۋ شىعىپتى. نيچە، گوسگازەتتى بىر-ەكى پاراقتاپ جىبەرسە، ول دا وداشىلىق ءداستۇر بويىنشا بۇعىباي اعاسىنان قالىسا قويايىن دەپ تۇرعان جوق. ودان كەيىن اياق استىنان مالتابەك دەگەن اسىرەبەلسەندى پايدا بولا كەتىپ، ول ءبىر كىسىنىڭ وزىمەن شەكتەلمەي، بايبىشەسىنە، ءتىپتى، بالا-شاعاسىنا دەيىن جەكە-جەكە توقتالىپ كوردى. ءبىراق، ونىڭ وداسىنا وقىرماندار ونشا ءمان بەرمەي، «مالتابەك مالتاسىن ەزىپ ءجۇر» دەدى دە قويدى. ال كەيىپكەرلەرى وقىمادى ما، الدە، وقىپ الىپ ىڭعايسىزداندى ما... ايتەۋىر، ەشقايسىسى تۇراقتى اۆتورلارىنا رەسمي العىس بىلدىرمەدى. ايتپەسە، ول بەيباق توقالداردان باسقا تاقىرىپ قالدىرماعان بولاتىن. ولاردى جازۋعا ۇيالسا دا ءۇي الماپتى. ەندى وپپوزيسيونەر بولىپ كەتۋى مۇمكىن.
ءجا، ءقازىر بۇعىباي نە جازىپ جاتىر ەكەن؟ كورىنبەي كەتكەن ءتۇرى جامان...
ەركەعالي بولات ۇلى
پىكىر قالدىرۋ