قازاق ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى اكىم تارازي ومىردەن ءوتتى

/uploads/thumbnail/20250422111456705_big.webp

قازاقستاندىق تانىمال جازۋشى، دراماتۋرگ، سەناريست اكىم تارازي 92 جاسقا قاراعان شاعىندا ومىردەن ءوتتى.

اكىم ءۇرتاي ۇلى ءاشىموۆ (اكىم تارازي) 1933 جىلى 9 قىركۇيەكتە الماتى قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن.

اكىم ءتارازيدىڭ "تاسجارعان"، "قورقاۋ جۇلدىز"، "شەر"، "قيانات"، "مۇستافا شوقاي"، "موسكۆا – بالاساز" روماندارى، "اۋىل شەتىندەگى ءۇي"، "ءتاج"، "ماحاببات جىرى"، "كوك اسپاندا قىراعى كوز بار"، ت.ب. اڭگىمە-ەسسەلەرى مەن پوۆەستەرى، "جولى بولعىش جىگىت" پەسالار جيناعى جارىق كورگەن. سونداي-اق 2023 جىلى مامىر ايىندا قالامگەردىڭ 12 تومدىق جيناعىنىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى وتكەن بولاتىن.

اكىم ءتارازيدىڭ سەنارييلەرى بويىنشا تۇسىرىلگەن "تۇلپاردىڭ ءىزى"، "ارمان – اتامان"، "قاراش-قاراش وقيعاسى"، "مۇستافا شوقاي"، "قىزجىلاعان" فيلمدەرى قازاق كينوسىنىڭ "التىن قورىنا" ەندى.

"كۇلمەيتىن كومەديا"، "جاقسى كىسى"، "جولى بولعىش جىگىت"، "اقىن، پەرىشتە، ماحاببات"، "ىندەت"، "ماحامبەت"، "لاينەر"، "ۇكىلى جۇلدىز"، "قىز ماحابباتى" جانە وزگە دە  دراماتۋرگيالىق شىعارمالارى ەلىمىزدىڭ تەاتر ساحنالارىندا قويىلدى. جازۋشىنىڭ كوپتەگەن تۋىندىلارى ورىس، جۇڭگو، پولياك، بولگار جانە اعىلشىن تىلدەرىنە اۋدارىلعان.

اكىم تارازي ن.يا. ءبيچۋريننىڭ "ەجەلگى ۋاقىتتا ورتا ازيادا ءومىر سۇرگەن حالىقتار تۋرالى مالىمەتتەر جيناعى" ("سوبرانيە سۆەدەنيي و ناروداح، وبيتاۆشيح ۆ سرەدنەي ازيي ۆ دريەۆنيە ۆرەمەنا") جانە "شىڭعىس اۋلەتىنەن شىققان العاشقى ءتورت حاننىڭ تاريحى" ("يستوريا پەرۆىح چەتىرەح حانوۆ يز دوما چينگيزوۆا") اتتى تاريحي عىلىمي-زەرتتەۋ ەڭبەكتەرىن، سونداي-اق، ف. رابلەنىڭ "گارگانتيۋا جانە پانتاگريۋەل" رومانىن قازاق تىلىنە ءتارجىمالاعان.

1994 جىلى "قۇرمەت" وردەنىمەن ماراپاتتالدى، 1997 جىلى "قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى" اتاعىن الدى، 2002 جىلى قازاقستان مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى اتاندى. 2011 جىلى پراگا قالاسىندا فرانس كافكا اتىنداعى حالىقارالىق ادەبي سىيلىعىمەن ماراپاتتالدى. سول جىلى انگليادا ءا. ءتارازيدىڭ "قورقاۋ جۇلدىز" رومانى اعىلشىن تىلىندە جارىق كوردى. 2015 جىلى "وتان" وردەنىمەن ماراپاتتالعان. 2021 جىلى ونەر جانە ادەبيەت سالاسىنداعى جەتىستىكتەرى ءۇشىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جوعارى دارەجەلى ۇزدىك ناگراداسى – "قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى" اتاعىنىڭ يەگەرى اتاندى.

قاتىستى تەگتەر :

قاتىستى ماقالالار