بۇكىل قازاق ايەلدەرىن مايمىلعا تەڭەگەن ەۆگەنيي ۆوججوۆ دەگەن استانالىق ادۆوكات كەشە قازاق حالقىنان كەشىرىم سۇرادى. بۇعان دەيىن اديليام ۋشۋروۆا اتتى جەلى قولدانۋشىسى دا قازاقتارعا ءتىل تيگىزگەن بولاتىن. ەكەۋى دە Facebook-تاعى اككاۋنتىن بەلگىسىز بىرەۋلەر بۇزىپ كىرگەنىن ايتىپ اقتالدى. ەگەر سوڭىنا دەيىن قۋدالاپ، قۇزىرلى ورىنداردىڭ تەكسەرسە، شىندىققا كوز جەتكىزۋگە بولار ەدى. الايدا ەشكىم قىلمىستىق ءىس قوزعاي قويمادى. شۋلاپ-شۋلاپ باسىلدىق.
قازاقستاندا 130-دان استام ەتنوس وكىلى تۇرادى. ولاردىڭ بەيبىتشىلىك پەن ىنتىماقتا ءومىر سۇرۋىنە بار جاعداي جاسالىپ جاتىر. ۇلتارالىق قارىم-قاتىناستىڭ ۇيلەسىمدىلىگى جونىندەگى كونسۋلتاتيۆتىك-كەڭەسشىلىك ورگان – قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى دا قۇرىلعان. سوعان قاراماستان، قازاققا قارسى پيعىلداعى ادامدار كوپ. نەلىكتەن؟
قازاقتارعا قارسى شاۋىپ جۇرگەندەرگە تاريحي وتانىندا بولىپ جاتقان ساياسي وقيعالار اسەر ەتەدى دەگەن پىكىر بار. ماسەلەن، رەسەيدەگى پرەزيدەنت سايلاۋى، رەسەيدىڭ ۋكرايناداعى ەتنيكالىق ورىستاردى «قورعايمىز» دەگەن جەلەۋمەن قىرىمدى انەكسيالاۋى، دونباسس پەن لۋگانسكىدە ازامات سوعىسىن ءورىشىتۋى. سونىڭ كەسىرىنەن نەشە جىلدان بەرى دوستىق قارىم-قاتىناس ۇستانعان باۋىرلاس حالىقتار ءبىر جىلدا بىر-بىرىنە جاۋ بولىپ شىعا كەلدى.
ۋكراينانىڭ ىشكى ماسەلەسىنە ارالاسىپ، ەتنيكالىق ورىستاردىڭ سويىلىن سوققان رەسەيدىڭ ارەكەتى باسقا دا كورشى ەلدەردەگى كەيبىر ەتنيكالىق ورىستاردى جەلىكتىرمەي قويمايدى.
ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، بىزدە تۇتاس ءبىر حالىقتى قارالاپ، ۇلتارالىق ارازدىقتى قوزدىراتىن ازاماتتارعا قولدانىلاتىن جازا ءتۇرى جۇمساق. سوندىقتان دا قازاققا ءتىل تيگىزەتىندەر زاڭنان قايمىقپايدى. ءسوزىمىز دالەلدى بولۋى ءۇشىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قىلمىستىق كودەكسىنە ءۇڭىلىپ كورەيىك.
ق ر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 174-بابىنا سايكەس، الەۋمەتتiك، ۇلتتىق، رۋلىق، ءناسiلدiك سەزiمدەرiن قورلاۋعا باعىتتالعان قاساقانا ارەكەتتەر بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى نەمەسە تەلەكوممۋنيكاسيالار جەلىلەرىن پايدالانا وتىرىپ جاسالسا، ەكi جىلدان جەتى جىلعا دەيiنگi مەرزiمگە باس بوستاندىعى شەكتەلەدى نەمەسە باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى.
اتالمىش ماسەلە تۋراسىندا حالىقتىڭ پىكىرىن بىلەيىك دەپ الماتى تۇرعىندارىنىڭ اراسىندا ساۋالناما جۇرگىزدىك. ساۋالناماعا 18-70 جاس اراسىنداعى 60 ادام قاتىستى.
جاۋاپ بەرگەندەردىڭ 65 پايىزعا جۋىعى ۇلتتىق سەزىمدى قورلاعان ادامدى 2-7 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ تىم جەڭىل جازا دەپ ەسەپتەيدى.
كەلەسى 15 پايىزى 2-7 جىل جەتكىلىكتى، ەگەر سوت كىنالى دەپ تاپقان ادامدى باس بوستاندىعىن شەكتەمەي، باس بوستاندىعىنان ايىرسا دەگەن ويدا.
قالعان 20 پايىزى اتالمىش قىلمىس ءۇشىن 2 جىل از، ال 7 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جەتكىلىكتى دەگەن پىكىردە.
الەۋمەتتىك جەلىدە تۇتاس ءبىر ۇلتقا ءتىل تيگىزىپ، تاريحىن بۇرمالاپ، ار-نامىسىن اياققا تاپتايتىندار كوبىنەسە كەشىرىم سۇراپ قۇتىلادى.
Facebook-تا ءبۇتىن ءبىر ۇلتتى «مامبەتتەر» دەپ كەمسىتكەن، «سەندەردى تاۋعا قۋىپ جىبەرىپ، مالدىڭ تەزەگىن جەگىزۋ كەرەك» دەپ جازعان اديليام ۋشۋروۆانىڭ سوزدەرى قوعامدا قىزۋ تالقىلاندى. «الدىڭا كەلسە، اتاڭنىڭ قۇنىن كەش» دەيتىن قازاق اديليام ۋشۋروۆانىڭ ۇستىنەن ارىزدانباي، ءىستى جىلى جاپتى. ءدال سول سەكىلدى ەۆگەنيي ۆوججوۆ تا قازاقتاردان كەشىرىم سۇراپ تىكەلەي ەفيرگە شىقتى.
ق ر ۇقك مەن ق ر باس پروكۋراتۋراسىنا ارىز دايىنداپ، ۆوججوۆپەن سويلەسكەن زاڭگەر ءلاززات احاتوۆا ءوزىنىڭ Facebook-تاعى پاراقشاسىندا ناقتى دالەل بولماسا، سوتتا جەڭە المايتىنىن ايتتى. ۆوججوۆتىڭ جازعانىنا قاتىستى ءالى تەكسەرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلمەدى. بولاشاقتا دا اياقسىز قالۋى مۇمكىن.
قازاقتىڭ جەرى كەڭ، كوڭىلى ودان دا كەڭ. حالقىمىز قيىن-قىستاۋ زاماندا كومەككە مۇقتاج جاندارعا قول ۇشىن سوزۋدان تايىنباعان. ءالى كۇنگە دەيىن 130-دان استام ەتنوس وكىلىن باۋىرىنا باسىپ وتىر. ءبىراق كەيدە وسى ءبىر مەيماندوس پەيىلى وزىنە تاياق بولىپ ءتيىپ جاتادى.
پىكىر قالدىرۋ