قازاق ەلىنىڭ قانداي دا ءبىر جاقسىلىعى بولسا الدىمەن جارشى بولاتىن ەلدەردىڭ ءبىرى تۇركيا. بيىل ماعجان جۇمابايەۆتىڭ 125 جىلدىعى العاشقى بولىپ تۇركيادا تويلانا باستاعان. ءتىپتى كاستامونۋ قالاسىن تۇركى ەلدەرىنىڭ مادەني استاناسى ەتىپ بەكىتىپ، مادەني شارالار وتكىزگەن. قازقا تاۋەلسىزدىگىن العاشقى بولىپ مويىنداعان تۇركيا ەلى تاۋەلسىزدىگىمىز كىندىگى ىسپەتتى استانا قالاسىنىڭ 20 جىلدىعىن دا العاشقى بولىپ تويلادى. بۇگىن تۇركيانىڭ انكارا قالاسىندا استانانىڭ 20 جىلدىعىنا وراي «ۇلى دالا استاناسى» اتتى حالىقارالىق كونفەرەنسيا ءوتتى. سونداي-اق «ۇلى دالا استاناسى» (ASTANA Ulu Bozkır Başkenti)  اتتى قازاق جانە تۇرىك تىلىندەگى كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى.

قازاقستاننىڭ تۇركياداعى ەلشىلىگى ۇيىمداستىرعان كونفەرەنسياعا ەلشى ابزال ساپاربەك ۇلى، تۇركيا رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ باس كەڭەسشىسى يالچىن توپچۋ، تۇركيا ۇلى ۇلتتىق ءماجىلىسىنىڭ ەكس-سپيكەرى حيكمەت چەتين، تۇركيانىڭ بۇرىنعى مادەنيەت ءمينيسترى نامىك كەمال زەيبەك، تۇركيانىڭ بۇرىنعى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى حاليل شىۆگىن، قوجا احمەت ياساۋي ۋنيۆەرسيتەتى وكىلەتتى كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى مۇسا يىلدىز جانە تۇرىك زيالى قاۋىمى، كاسىپكەرلەر مەن ىسكەرلەرى، ەلشىلەر مەن شەتەلدىك ديپلوماتيالىق مەكەمەلەردىڭ وكىلدەرى قاتىستى.

جيىندى قۇتتىقتاۋ سوزبەن اشقان ەلشى ا.ساپاربەك ۇلى: «قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ «استانا – ەڭ الدىمەن ازاتتىعىمىزدىڭ سيمۆولى، قازاقستاننىڭ جاڭا تاريحىنىڭ شىنايى شەجىرەسى، قارقىندى دامۋىمىزدىڭ، قول جەتكەن تابىستارىمىزدىڭ، ابىروي-بەدەلىمىزدىڭ، بەرەكە-بىرلىگىمىزدىڭ جارقىن كورىنىسى» دەگەن ۇلاعاتتى ءسوزى ءاردايىم جادىمىزدان شىققان ەمەس. تاۋەلسىزدىكتىڭ تەڭدەسسىز تارتۋى، ازاتتىقتىڭ التىن ارقاۋى – جالپاق جۇرتىمىزدى ايقىن بولاشاققا، كەمەل كەلەشەككە جۇمىلدىرىپ، دامۋ جولىنداعى ۇلتتىق ماقسات-مۇددەلەرىمىزدى ءبىر ارناعا توعىستىردى. وسى تۇستا وتانىمىزدىڭ جۇرەگى، تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تىرەگى – استانانىڭ ايتۋلى مەرەكەسىنە وراي قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇركياداعى ەلشىلىگى انادولۋ توپىراعىندا ءبىرقاتار ماڭىزدى شارالاردى جۇزەگە اسىرىپ، ەل تاريحىنداعى ەلەۋلى وقيعاعا وزىندىك ۇلەس قوسىپ وتىرعانىن اتاپ وتكىم كەلەدى. 

ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىز ءۇشىن زور قۋانىشىمىزدى العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ بولىسكەن تۇركيانىڭ ورنى بولەك. قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ «ءبىز تاۋەلسىزدىكتى جاريالادىق، ەكى ساعاتتان كەيىن مارقۇم تۇرعىت ءوزال ماعان تەلەفون شالىپ، «تۇركيا قولدايدى» دەدى. بۇل قۋانىشتى ەش ۋاقىتتا ەستەن شىعارۋعا بولمايدى» دەگەن بولاتىن.
كوپ ۇزاماي باۋىرلاس ەكى ەل اراسىندا تىعىز قارىم-قاتىناس ورناپ، استانانىڭ ىرگەتاسى قالانۋىنا تۇرىك ينۆەستورلارى مەن كاسىپكەرلەرى جانە قۇرىلىس كومپانيالارى بەلسەنە ارالاستى. «حان شاتىر»، ۇلتتىق مۋزەي، «بايتەرەك»، «سامال» مولتەك اۋدانى، ديپلوماتيالىق قالاشىق، پارلامەنت ءۇيى، «تەلەكوم» كەڭسەسى، بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايى، «Mega Silk Way Astana»، سونداي-اق مەيرامحانا، اسحانا، قوناق ۇيلەر جەلىسى جانە باسقا عيماراتتاردى حالىق يگىلىگىنە ۇسىندى. استانانىڭ تۇركى الەمىنە ورتاق ساۋلەتتىك ديزاينى، كوگالداندىرۋى مەن اباتتاندىرىلۋى جانە ينفراقۇرىلىمىندا دا تۇرىك باۋىرلارىمىزدىڭ قولتاڭباسى بار.
تۇركيا مەملەكەتى ءۇشىن قازاقستان، ەلباسى، استانا دەگەن سوزدەر دە ءبىر ۇعىمعا اينالعان. حالىقارالىق ساياساتتاعى سالماقتى قادامدارى مەن بيىك بەدەلى ءۇشىن تۇرىك حالقى قازاقستان پرەزيدەنتىنە «تۇركى الەمىنىڭ – اقساقالى» دەپ ەرەكشە قۇرمەت كورسەتەدى» دەپ اتاپ ءوتتى.

جيىنعا ارنايى قاتىسقان تۇركيا رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ باس كەڭەسشىسى يالچىن توپچۋ «بولاشاقتا قازىرگى الەم تاريحى جازىلار ۋاقىتتا قازاقستان مەن قازاق تۇركىلەرى بولىمىندە «تۇڭعىش پرەزيدەنت»، «تۇركى دۇنيەسىنىڭ اقساقالى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ»، «استانا قالاسى» دەگەن سوزدەر ءبىر ۇعىمعا اينالىپ، قاتار اتالاتىن بولادى. استانا – «اسيتانەي شاحانە»، ياعني «پاتشانىڭ تابالدىرىعى، تاڭعاجايىپ باس قالا» دەگەندى بىلدىرەدى. بۇل انىقتاما كەزىندە ىستانبۇل ءۇشىن قولدانىلعان ەدى. مەملەكەتتەر مەن ەلدەردىڭ قالىپتاسۋ تاريحىندا ۇلى كوشباسشىلار قانداي رولگە يە بولسا، باستى شەشىمدەر شىعارىلعان شاھارلار دا ماڭىزدى ورىن العان. قازىرگى قازاقستاننىڭ نەگىزىن سالعان اقساقالىمىز – كوشباسشى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ تاۋەلسىز ەلدىڭ سيمۆولى رەتىندە استانانى ىرگەتاسىنان باستاپ تۇبەگەيلى جوسپارلاپ، ءاربىر عيماراتتىڭ قۇرىلىسىن قالتقىسىز قاداعالاپ، ءار كىرپىشىن قامقور قولمەن قالادى. استانا اپ-ساتتە ەگەمەن ەلدىڭ التىن تاجىنە اينالىپ ۇلگەردى» دەدى.

ارى قاراي استانانىڭ 20 جىلدىعىنا ەلشىلىكتىڭ تارتۋى رەتىندە قازاق جانە تۇرىك تىلدەرىندە جارىق كورگەن «ۇلى دالا استاناسى» اتتى كىتاپتىڭ ارنايى تانىستىرىلىمى ءوتتى. جيناقتا تۇركيانىڭ ەكس-پرەزيدەنتى ابدوللا گۇل، تۇركيانىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ميەۆليۋت چاۆۋشوعلۋ، تۇركيا ۇلى ۇلتتىق ءماجىلىسىنىڭ ەكس-توراعالارى حيكمەت چەتين جانە جەميل چيچەك سىندى ساياسي تۇلعالارمەن باسقا دا مەملەكەتتىك جانە قوعام قايراتكەرلەرى مەن زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ ارايلى استانا مەن باس قالانىڭ اۆتورى – ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ تۋرالى 30 تارتا ساراپتامالىق ماقالالارى، زەرتتەۋ ەڭبەكتەرى جانە شىنايى پىكىر مەن جىلى لەبىزدەرى بەرىلگەن. توپتامانىڭ تۇساۋىن ەلشى ابزال ساپاربەك ۇلى، تۇركيا رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ باس كەڭەسشىسى يالچىن توپچۋ، تۇركيا ۇلى ۇلتتىق ءماجىلىسىنىڭ ەكس-سپيكەرى حيكمەت چەتين، تۇركيانىڭ بۇرىنعى مادەنيەت ءمينيسترى نامىك كەمال زەيبەك كەستى. 

جاڭا تۋىندى تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكس-پرەزيدەنتى ابدۋللا گۇلدىڭ «عالامات جەتىستىكتىڭ جەمىسى»  اتتى ماقالاسىمەن باستالعان. وندا مەملەكەت قايراتكەرى «وسىدان ون جىل بۇرىن تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى رەتىندە قىمباتتى باۋىرىم نۇرسۇلتان نازاربايەۆپەن بىرگە حالىقارالىق دەڭگەيدەگى سالتاناتتى جيىنعا قاتىسىپ، تىلەكتەستىگىمدى بىلدىرگەن ەدىم. استانانىڭ جاڭا مەگاپوليس رەتىندە قالىپتاسۋى – جوعارى مارتەبەلى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ۇستانعان ستراتەگيالىق ساياساتى مەن كەمەل كورەگەندىلىگىنىڭ ناتيجەسى دەپ نىق سەنىممەن ايتۋعا بولادى. اسا قادىرمەندى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ استانانى 20 جىلدا ءدال بۇگىنگى حالگە جەتكىزۋى – عاجاپ جەتىستىك، تولاعاي تابىس دەپ ەسەپتەيمىن. سوڭعى ون بەس جىل ىشىندە باۋىرلاس تۇرىك ەلىنىڭ پرەزيدەنتى رەتىندە نۇرسۇلتان نازاربايەۆپەن جاقىن تانىس بولعاندىقتان، مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاريحي مەكەننىڭ دامۋىنا تىكەلەي كوڭىل بولگەنىن، قۇرىلىس جۇمىسىن مۇقيات قاداعالاعانىن جاقسى بىلەمىن. اسقاق ارمانى مەن اسىل مۇراتى وسى جەتىستىكتىڭ تۇپكى قۇپياسى ەكەنىن دە كامىل باعامدايمىن.

قازىرگى تاڭدا استانا ينفراقۇرىلىمى دامىعان، الەمدىك دەڭگەيدەگى تانىمال سيمۆوليكالىق عيماراتتارى، مادەنيەت جانە ونەر سارايلارى بوي كوتەرىپ، ەكسپو سىندى عالامات ساۋدا جانە قارجى ورتالىعى، جوعارى وقۋ ورىندارى، سپورت كەشەندەرى جانە مەشىتتەرى سالىنعان، ميلليوننان استام  تۇرعىنى بار جاسامپاز قالا بولىپ قالىپتاستى.

ەرەكشە قۇرمەتتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ەلى ءۇشىن اتقارعان قىزمەتىندە ەسەپ جوق. كەڭەس وداعىنىڭ ىدىراۋىنان كەيىن تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزىپ، حالىقتىڭ سانى از بولۋىنا قاراماستان، ۇلان-عايىر جەردى ساقتاي ءبىلدى. بۇل – شىن مانىسىندە ايقىن قادام، ناقتى ناتيجە ەدى.

تۇركى تىلدەس مەملەكەتتەردىڭ ىنتىماقتاستىق كەڭەسىن قۇرۋ تۋرالى ناحچىۆان كەلىسىمىنىڭ ەڭ بەلسەندى قولداۋشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ بولعاندىقتان، مەن ونى «تۇركى الەمىنىڭ اقساقالى» دەپ جاريالاعان ەدىم. قازاقستان پرەزيدەنتى بۇل قۇرمەتكە ابدەن لايىق تۇلعا!» دەپ اعىنان جارىلىپتى.

كونفەرەنسيادا ارى قاراي انكاسام زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى مەحمەت سەيفەتتين ەرول، تيكا ءتوراعا ورىنباسارى مەحمەت سۇررەييا ەر، ەۋرازيا جازۋشىلار قاۋىمداستىعىنىڭ ءتوراعاسى ياكۋب وماروعلى جانە YDA كومپانيالار توبىنىڭ باسقارما مۇشەسى جۇنەيت ارسلان استانانىڭ قالىپتاسۋى جانە دامۋى تۋرالى ارنايى بايانداما وقىدى.

سوڭىنان استانا كۇنىنە ارنالعان مەرەكەلىك قابىلداۋ ءوتتى.