قامشىنىڭ حات قورجىنىنا «ۇلت سۇيەر ۇرپاق كەرەك بولسا...» دەگەن تاقىرىپپەن ۇلت جاناشىرى داستان ابدىراحمان ۇلىنان حات كەلدى. وزەكتى دۇنيەنى قوزعاعان ازاماتتىڭ ۇندەۋىن وقىرمان نازارىنا ۇسىنامىز.
قۇرمەتتى الاش بەلەسىندەگى ساۋاتتى ۇرپاق تالىمدەگەن اتا-انا! جالپى، نامىسى وتتاي جانعان قازاعىم، قانداي دا ءبىر قيىن-قىستاۋ كوپىرىنەن وتە بىلگەن قازاعىم بالا تاربيەسىنە جانە ونىڭ ساۋاتتىلىعىنا اسا زور ءمان بەرگەنىن بىلەمىز. قازىرگى تاۋەلسىز ەلىمىزدە بۇل ءۇردىستىڭ ورنى تىم بولەك قارقىندا ورىن الىپ جاتقان جايى بار. بۇعان ءبىز تەك قۋانباساق، قاپى بولمايتىنىمىز اپپاق سۇتتەي انىق. كوزى اشىق، ساپالى ءبىلىمدى بولاشاق ۇلان-بايتاق ەلىمىزگە ءدال كەرەكتىڭ قاسى. سەبەبى ءوز جەرىمىزدىڭ قانداي دا ءبىر بايلىعىن، باسقا دا وركەندەۋ شارالارىن تەك ءوزىمىزدىڭ ۇرپاق كوتەرىپ يگەرسە دەگەن ىقىلاس نىسانى ءار قازاقتىڭ ارمانى ەكەنىن ءبىلىپ ءجۇرمىز. وسىنداي ۇدەرىستىڭ قاسىندا، البەتتە، بىزگە بىلىمدىسىمەن قوسا ۇلت سۇيەر وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ كەرەگى ەتىكشىگە ءبىز قالاي كەرەك بولسا، قازاققا ءدال سولاي كەرەك بولىپ تۇر. بۇل شەڭبەردەگى ۇرپاققا تاربيەمەن قوسا ءپاتريوتيزىمدى سىڭىرەتىن جالپى اتا-انا، اعا-اپكە جانە بۇل تۇرعىدا وتە كوپ اسەر بەرەتىن مۇعالىمدەر قاۋىمى. الاش زيالىسىنىڭ تورەسى ءاليحان بوكەيحاننىڭ بۇل تۇرعىداعى ءسوزىن ايتا كەتپەسكە بولماس،
"ۇلتتى ءسۇيۋ بىلىمنەن ەمەس، مىنەزدەن" دەپ تەككە ايتپاسا كەرەك. البەتتە، وقۋشى بالانىڭ وسى ءبىر ساعى بوساڭقى كەزدەن ۇلتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن مىعىم قاتايتۋ ءسىز بەن بىزدەرگە ۇلكەن امانات بولماق، اعايىن.
ەندى وسى ءبىزدىڭ ءسوزىمىز ءاردايىم اۋىزىمىزدا، ءبىراق ءىسىمىز قولدا بولماي كەتەتىنى وكىنىشتى. سوندىقتان مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن قازاعىم اتالمىش ۇدەرىستى بۇگىننەن جانە ءدال وزىمىزدەن باستالىق. جايدارلى جازدىڭ ەكى ايىن تىزە بۇكتىرىپ، ءۇشىنشى ايىنىڭ بەلىندە وتىرمىز، مىنە، كۇزدىڭ قاراسىنا دا ساناۋلى جەتىلەر قالدى. بۇل تۇرعىدا قازاقشىلىعىمىزدى وسى ءبىر مايدا، ءبىراق ماڭىزدىلىعى وتە زور دۇنيەلەردەن باستاۋدى قاجەت دەگەن ويدامىن .
مەكتەپ بارىسىنداعى بالاڭىزعا الىناتىن وقۋ قۇرال-جابدىقتاردىڭ تەك قازاق تىلىندە بولۋىن تاڭداۋ ءسىزدىڭ قازاقى ساناڭىز بەن قولىڭىزداعى دۇنيە بولماق. ەگەر ءسىز تەك قازاقى نىشانى بار جابدىقتاردى الا باستاساڭىز ، البەتتە، بۇل بالاعا وتتاي باسىلىپ زور اسەر بەرەدى.
اسىرەسە بالا ايتارلىقتاي كوپ قولداناتىن داپتەر ماسەلەسى. مۇنىڭ ورىسشا الپەتى ياعني "تەتراد" بىزگە قانعا سىڭگەنى سونداي، ءمان بەرمەستەي جۇزدەگەن داناسىمەن الا بەرەمىز. ەگەر بيىل دا ءدال سولاي بولاتۇعىن بولسا ، بۇل كەلەر جىلدا دا سۇرانىس تا بولاتىنى ايدىڭ جۇزىندەي انىق. سوندىقتان بيىلدان قالماي ۇرپاعىمىزعا تەك قازاقى ناقىشتاعى قۇرال-جابدىقتاردى الۋعا اتسالىسالىق. ۇلتتىق قونىشىمىزعا ۇلەس قوسۋ، بىزدەن بالاعا ءوتۋى ابزال.
وسى ۇردىستە تاعى ءبىر ۇلكەن كوڭىل بولەتىن ماسەلە ، "كۇندەلىك" جانە "داپتەر" بەتىندەگى قاي-قايداعى جوق سۋرەتتەر. بىزگە تۇككە قاتىسى جوق ، ون قايناسا دا سورپاسى قوسىلمايتىن شەتەل فۋتبولشىلارى، انشىلەرى، تاعى باسقا سۇيكىمسىز بەينەلەردى ءسۇيسىنىپ الۋدى مىندەتتى تۇردە قويالىق.
ونىڭ ورنىنا تەك ۇلتتىق ءرامىزىمىز سالىنعان، قازاقتىڭ اسىل تۇلعالارى، حاندار مەن باتىرلارى بار سۋرەتتەردى الۋعا ءماجبۇرلى تۇردە كوشەيىك. تۇسىنەمىن، بالانىڭ كوڭىلىنە قاراۋ قازىرگى تۇرعىداعى اتا-انانىڭ وكىنىشتى سيپاتى . الايدا ، ۇمىتپاڭىز بالاعا ءقازىر ءتىلىڭىز وتپەسە ، كەيىن ەسەيگەن دە "اق توقتى ارمانداپتى قىستىڭ كۇنى كوك ءشوپتى" بولىپ جۇرمەسىن، ءماجبۇرلى دەپ وتىرعانىم وسى، اعايىن. بۇل ءبىزدىڭ باستامامىزدىڭ اياعىندا مىنانداي جەمىس اكەلەتىنىن كورەمىز. باسىم بولىگىمىز وسىعان تارتىلساق، باسقاسى دا وزدىگىنەن قازاقشىلىققا سوزىلا كىرىسەدى. ەگەر بيىل قازاقى ناقىشقا سۇرانىس جاساساق، بۇيىرسا كەلەسى جىلى بالانىڭ وقۋ ناۋقانىنا ارنالعان جابدىقتار سورەلەردە باسىم بولىگى قازاقشالانادى. سەبەبى سۇرانىس بار جەردە ، تاپسىرىس بار.
ءبىزدىڭ قازاقشىلىعىمىز وسىلاي ءار جانۇيانىڭ تۇيسىگىنەن ءوتىپ، ۇلتتىق تاربيە ماتىنىنە اينالۋىنىڭ ماڭىزى زور بولماق.
وقۋ جىلىندا بارلىقتارىڭىزعا تەك ساتتىلىك جانە شىدامدىلىق تىلەدىم. قازاقشىلىعىمىز جىلدان جىلعا ارتىپ، وسكەلەڭ ۇرپاققا قازاقى ساۋات پەن ۇلتىن سۇيەر مىنەز بەرۋگە اسىعايىق، باۋىرلار!
داستان ابدىراحمان ۇلى
