الماتى وبلىسىنىڭ ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنا قاراستى نۇرا اۋىلىندا «سونار – 2013» رەسپۋبليكالىق قۇسبەگىلەر جارىسى ءوتتى. 40-قا تارتا قۇسبەگىنىڭ باسىن قوسقان جارىسقا ات ارىتىپ كەلگەن اقپارات قۇرالدارى مەن ساياتشىلىقتى جانى سۇيگەن جۇرت تا از ەمەس. سونىمەن قاتار شەتەلدەن كەلگەن قوناقتار دا بولدى. قازاقتىڭ ساياتشىلىق اتا ءداستۇرىن ۇلىقتاپ، ۇلتتىق ونەردى قولداۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان بيىلعى جارىس نۇرا اۋىلىنىڭ جالايىر شورا اتىنداعى قۇسبەگىلەر ورتالىعىنىڭ قۇرىلعانىنا 25 جىل تولۋىنا ارنالىپ وتىر. قازاقتىڭ جەتى قازىناسىنىڭ ءبىرى – قىران قۇس بۇركىتتى حالقىمىز ەجەل­دەن اڭشىلىققا شىققاندا قاسىنا سەرىك ەتىپ، ساياتشىلىقتى داستۇرگە اي­نالدىرعان. زەرتتەۋلەر بويىنشا 3 مىڭ جىلدىق تاريحى بار ءتول ونەرىمىز بۇگىندە جالعاسىن تاۋىپ كەلەدى. سونداي-اق قۇسبەگىلىكتىڭ قازاقستاننىڭ ۇلتتىق سپورت ويىندارىنىڭ تىزىمىنە ەنگەنىنە بيىل – 15 جىل. «قانسوناردا بۇركىتشى شىعادى اڭعا» دەمەكشى، جارىسقا تازىسىن ەرتىپ، قۇس سالىپ جۇرگەن اقمولا، جامبىل، اتى­راۋ، پاۆلودار وبلىستارى، استانا قا­لاسى مەن الماتى وبلىستارىنىڭ ەڭ­بەكشىقازاق، رايىمبەك اۋداندارى جانە تەكەلى قالاسىنان كەلگەن 40 بۇركىتشى قاتىسىپ، اقتىق سىنعا 8ء-ى ىرىكتەلىپ الىندى. قۇسبەگىلەر جارىسى وسىمەن الماتى وبلىسىندا 15-رەت ءوتىپ وتىرسا، ونىڭ 12ء-سى وسى نۇرا اۋىلىندا وتۋدە. الماتى وبلىسى، تۋريزم، دەنەشىنىقتىرۋ جانە سپورت باسقارماسىنىڭ باستىعى مۇحيت تۇرسىنبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، جارىستىڭ نەگىزگى ماقساتى – جاستارى­مىزعا سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ناسيحاتتاپ، حالقىمىزدىڭ اسىل مۇراسى – قۇسبەگىلىكتى الەمدىك دەڭگەيگە كوتەرۋ. – الماتى وبلىسىندا ەڭ العاش رەت جارىستى وتكىزگەندە بار-جوعى 15 بۇركىتشى قاتىسقان بولاتىن. بۇگىندە جارىسقا ەلىمىزدىڭ 6 وبلىسىنان 40 بۇركىتشى قاتىسىپ وتىر. رەسپۋبليكا بويىنشا 100-گە تارتا قۇسبەگىلەر بولسا، سونىڭ 40-قا جۋىعى الماتى وبلىسىندا. ونىڭ ىشىندە 20-دان استام بۇركىتشى وسى نۇرا اۋىلىندا، – دەيدى «جالايىر شورا» قۇسبەگىلەر ورتالىعىنىڭ باسشىسى باعدات مۇپتەك قىزى. جارىسقا قاتىسقان ساياتشىلارىمىز بۇركىتتىڭ توماعاسىن شەشىپ جىبەرىپ، الدىمەن قويانعا، كەيىن تۇلكىگە سالدى. ساياتشىلاردىڭ كۇتىپ، باپتاعان قىراعى بۇركىتتەرىنىڭ كەسكىن-كەلبەتى، قىراندى قولعا قوندىرۋ شەبەرلىگى تابيعاتتىڭ كەڭ اياسىندا تورەشىلەر سىنىنا ءتۇستى. باس جۇلدەنى الماتى وبلىسىنىڭ 19 جاس­تاعى ساياتشىسى بايەتباي ءومىرحان قانجىعاسىنا بايلاپ، 100 مىڭ اقشالاي سىيلىققا يە بولدى. 7 جاسىنان باستاپ قىرعي، قارشىعا سالىپ، اتا-داستۇردەن قالعان قۇسبەگىلىك ونەرىمەن اينالىسىپ كەلە جاتقان ءومىرحاننىڭ جارىسقا بۇركىتپەن العاش رەت شىعۋى. «قۇسبەگىلىك ونەرىنە عاشىق ەتىپ، قولىمىزعا قىران قۇس الىپ، اتقا ءمىنىپ، كەڭ دالادا جوسىپ ءجۇرۋدىڭ ءوزى اللانىڭ بەرگەن سىيى دەپ بىلەمىن» دەيدى ايتۇياق اتتى 9 جاسار بۇركىتپەن جارىسقا شىققان ءومىرحان. بۇركىتشىلەردىڭ ايتۋىنشا، ايازدى، بوران كۇندەرى تاۋدىڭ باسىندا بۇركىتتى قولعا الىپ ءجۇرۋ وڭاي ەمەس. ءتىپتى كەيدە تۇلكى بۇركىتتىڭ اياعىن تىستەپ الاتىن كەزدەر بولادى. بابى كەلىسپەسە، بۇركىتتى ارانداتىپ كەتۋى دە مۇمكىن ەكەن. بۇگىندە نۇرا اۋىلىنداعى «جالايىر شورا» قۇسبەگىلەر ورتالىعى بار. قۇسبەگىلەردىڭ قۇرال-جابدىعىن دايىندايتىن شەبەرحانا دا اشىلعان ەكەن. الايدا ايگىلى قولونەر شەبەرى، ەتنوگراف-عالىم داركەنباي شوقپار ۇلىنىڭ شاكىرتى ۇلان ەرەجان ۇلى وسىنداعى قۇسبەگىلەردىڭ بالالارىن ونەرگە باۋلۋدى ماقسات ەت­كەنىمەن، قارجى قيىندىعىنان بۇل ايتۋلى ءىس وركەندەمەي تۇرعان كورىنەدى. – بۇركىتشىلەردىڭ كوپ شوعىرلانعان جەرى وسى نۇرا اۋىلى بولعان سوڭ، شەبەرحانا وسىندا عانا. ال قالانىڭ ىشىندە جوق، سوندىقتان اۋقىمىن كەڭەيتسەك دەيمىز. مەن وسى «ساياتشىلىق قۇرال-جابدىقتار» تاقىرىبىندا مەملەكەت بويىنشا العاشقى بولىپ 2000 جىلى ديپلومدىق جۇمىسىن قورعادىم. ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىندا بۇل مەملەكەت بويىنشا تۇڭعىش قورعالىپ وتىرعان جۇمىس بولاتىن. مۇندا ساياتشىلىققا كەرەك زاتتاردى قايتا جاڭارتىپ، جاڭا ەستەتيكالىق ءتۇرىن كورسەتىپ، اسىل تاستارمەن، كۇمىسپەن قاپتاۋ جۇمىستارى جايىندا قوزعادىم. ودان كەيىن بۇل ءىس جالعاسىن تاپتى، – دەيدى شەبەرحانا باسقارۋشىسى ۇلان ەرەنجان ۇلى. بۇگىندە نۇرا اۋىلىنداعى «جالايىر شورا» قۇسبەگىلەر ورتالىعى بار. قۇسبەگىلەردىڭ قۇرال-جابدىعىن دايىندايتىن شەبەرحانا دا اشىلعان ەكەن. الايدا ايگىلى قولونەر شەبەرى، ەتنوگراف-عالىم داركەنباي شوقپار ۇلىنىڭ شاكىرتى ۇلان ەرەجان ۇلى وسىنداعى قۇسبەگىلەردىڭ بالالارىن ونەرگە باۋلۋدى ماقسات ەت­كەنىمەن، قارجى قيىندىعىنان بۇل ايتۋلى ءىس وركەندەمەي تۇرعان كورىنەدى. – بۇركىتشىلەردىڭ كوپ شوعىرلانعان جەرى وسى نۇرا اۋىلى بولعان سوڭ، شەبەرحانا وسىندا عانا. ال قالانىڭ ىشىندە جوق، سوندىقتان اۋقىمىن كەڭەيتسەك دەيمىز. مەن وسى «ساياتشىلىق قۇرال-جابدىقتار» تاقىرىبىندا مەملەكەت بويىنشا العاشقى بولىپ 2000 جىلى ديپلومدىق جۇمىسىن قورعادىم. ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىندا بۇل مەملەكەت بويىنشا تۇڭعىش قورعالىپ وتىرعان جۇمىس بولاتىن. مۇندا ساياتشىلىققا كەرەك زاتتاردى قايتا جاڭارتىپ، جاڭا ەستەتيكالىق ءتۇرىن كورسەتىپ، اسىل تاستارمەن، كۇمىسپەن قاپتاۋ جۇمىستارى جايىندا قوزعادىم. ودان كەيىن بۇل ءىس جالعاسىن تاپتى، – دەيدى شەبەرحانا باسقارۋشىسى