ەكسپەديسيا ناتيجەسى: التىن قۇلىپتىڭ ار جاعى – تۇركى مادەنيەتى (ۆيدەو)

/uploads/thumbnail/20170708150930299_small.jpg

بايىرعى تۇركى قاعاندارى استانا سالىپ، ءبورىلى بايراعىن قاداعان موڭعول جەرى – تۇنىپ جاتقان ەسكى تۇركى مادەنيەتىنىڭ التىن بەسىگى سانالادى.  2011 جىلى تۇركولوگ، عالىم، ل.ن.گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تۇركولوگيا جانە التايتانۋ عىلىمي ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى قارجاۋباي سارتقوجا ۇلىنىڭ باسشىلىق ەتۋىمەن موڭعول جەرىنە تاعى ءبىر تاريحي ەكسپەديسيا جاسالدى. ەكسپەديسيانىڭ باعىتى –  موڭعوليانىڭ  بۇلعىن ايماعى، باياننۇر اۋدانىنىڭ مويحونول دەگەن ادىرلى ءوڭىرى ەدى.  قۇرامىندا قازاقستاندىق رەستاۆراتور  قىرىم التىنبەكوۆ پەن جاس عالىم جانتەگىن قارجاۋباي ۇلى، موڭعول تاريحشىسى وشىر مەن ارحەولوگ ەردەن بولد بار عىلىمي توپ تاڭعالارلىق تاريحي قۇبىلىستىڭ كۋاگەرى بولدى. تاريحي قۇبىلىس دەيتىنىمىز، ەكسپەديسيا ناتيجەسىندە بۇعان دەيىن بەلگىسىز بولىپ كەلگەن ەجەلگى تۇركى مادەنيەتىنىڭ ءبىر بەتى ارشىپ الىندى.

بۇل VII عاسىردا ءومىر سۇرگەن تۇركى قاعانىنىڭ جەر بەتىنەن 8 مەتر تەرەڭدىكتە جاتقان  جەر استى كەسەنەسى ەكەن. مازار اۋماعى 34-36 مەتر. كىرەر ەسىك  3 مەترلىك قازبادان كەيىن عانا كورىنگەن. ۇزىن ءدالىزدى بويلاي بەس جەردەن اركا جاسالىپتى. ءبىر تاڭعالارلىعى،  سوڭعى ەسىككە التىن قۇلىپ سالىپ، بەكىتىپ قويىپتى. ونىڭ ىشىندە بويى 20-50 سانتيمەترلىك قىشتان سوعىلعان 95 تۇركى ءمۇسىنى ءتىزىلىپ تۇر. ولار ۇلى قاعانعا ءۇمىت ارتقان وردا ادامدارى ەكەنى بايقالادى. مۇسىندەر قاتارىندا تۇلپار مىنگەن تۇركى جاۋىنگەرى، قايتپاس قاس باتىر تۇلعاسى، سايلاۋىتتى اتتار مەن ساياق جاتقان تازى يت كەزدەسەدى. ءتىپتى جاقۇتتى جۇزىك پەن ساپ التىننان قۇيىلعان قاعاننىڭ التىن اياعى تۇر... ۆيزانتيا ءداۋرىنىڭ 60 شاقتى التىن اقشاسى مەن تۇركىلەردىڭ التىننان قۇيىلعان ءتول تەڭگەسى دە كەزدەسەدى. ال قابىرعا سۋرەتتەرىندە ارعىماعىن سايلاعان اتقوسشىلار، بايتەرەكتى ءپىر تۇتقان تۇركى بەينەسى، تاڭىرلىك سەنىم ءۇيى قايقى شاتىر عيباداتحانا... ەڭ كەرەمەتى  9 مەترلىك جولبارىس بەينەسى سىزىلعان. ءسۇيىنباي مەن جامبىلدىڭ جىرلايتىن قىزىل جالىن جولبارىسى مىنە وسى دەمەسكە شاراڭىز جوق.

http://youtu.be/tWCH4HXZTHA

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار