قۇل يەلەنۋشىلەر مەن قۇلدار تۋرالى قارت تاريحتان (قۇل يەلەنۋ ەجەلگى مىسىر جەرىندە باستاۋ الادى)  نەمەسە وسى زامانعى قۇلدىق تۇرلەرىن، اتاپ ايتقاندا، ءتان ساۋداسى، ماجبۇرلەپ جۇمىسقا جەگۋ، ەڭبەگىن قاناۋ، ت.ب. سەكىلدى اقپاراتتاردى وقىپ بىلگەنىڭىز بولماسا... ءالى كۇنگە ەسكىنىڭ سارقىنشاعىنداي بولعان، ءتىپتى، كەلمەسكە كەتكەن، ۇمىتىلعان قۇل يەلەنۋشىلىككە الەم بويىنشا وتكەن عاسىردا (1981 جىلى) جانە 2007 جىلى تاعى ءبىر مارتە رەسمي تىيىم سالىنعانىنا قاراماستان، ماۆريتانيادا قۇلدىق وركەن جايعان. تىكەلەي ماعىناسىندا.

"حاراتيندەر" دەپ اتالاتىن قۇلدار اتادان بالاعا مۇراعا قالدىرىلادى. اتالعان ەلدەگى قۇلدار ءتۇرلى اۋىر جۇمىسقا جەگىلەدى: ءۇي تۇرعىزادى، ەگىستىك القابىندا، ت.ب. بۇل ەلدەگى حالىقتىڭ شامامەن 20%-ى، ياعني، 600 مىڭ ادام قۇلدىقتا ءومىر سۇرەدى.بۇل ەلدەگى قۇلدىق تاريحى تىم تەرەڭدە جاتىر - 1300 جىل. الەم قاۋىمداستىعى اتالعان ەل بيلىگىن ادام قۇقىعىن ساقتاۋعا شاقىرىپ، قۇلدىقتى جويۋدى تالاپ ەتكەنىمەن زاڭدى اينالىپ وتەتىندەر حاراتيندەرگە "قۇلسىڭ" دەپ ايتپاۋدى ۇيرەنگەن.

ءتىپتى، ماۆريتانيادا حاراتيندەردىڭ باس ازاتتىعى ءۇشىن كۇرەسىپ جۇرگەن بىرنەشە قوعامدىق ۇيىمداردىڭ ءوزى دارمەنسىزدىك تانىتۋدا. ويتكەنى، بيلىكتى قولىنا العان قوجايىنى تەگىن جۇمىسشى كۇشىنەن ايىرىلعىسى كەلمەيدى. ءبىر قۇلدىڭ ءوزى قوجايىنىنا كۇنىنە 15 دوللار پايدا تۇسىرەدى. بۇل جەرگىلىكتى ولشەم بويىنشا ۇلكەن تابىس سانالادى.

ەگەر قۇلدىڭ وتباسىندا بالا دۇنيەگە كەلسە، ول دا اۆتوماتتى تۇردە ءوز ەركى وزىندە ەمەس قۇل سانالادى. ياعني، قوجايىننىڭ مەنشىگىندە. حاراتيندەردى قوجايىندارى ساتا الادى، سىيلاي الادى، قالىڭدىقتىڭ قالىڭمالى رەتىندە بەرەدى.

نەگە ەكەنى بەلگىسىز، سۇيەكتەرىنە تاڭباقۇلدىق قاسيەت ءسىڭىپ كەتكەن حاراتيندەردىڭ ءوزى باس بوستاندىعى ءۇشىن كۇرەسپەيدى. ويتكەنى، كەدەي ەل، بارار جەرى، باسار تاۋى جوق. اشتان قاتۋى مۇمكىن. 

دەرەككوز: islam.kz

ۇسىنعان: گۇلىم جاقان