بيىلعى جىلدىڭ «جاستار جىلى» دەپ جاريالانۋى قازاقستاندىقتارعا، سونىمەن قاتار اسىرەسە جامبىلدىق جاستارعا ۇلكەن سەرپىلىس اكەلگەن بولاتىن. سەبەبى، بۇل جاستاردى قولداۋ باعىتىنداعى كوپتەگەن باستامالارعا سەبەپ بولارى ءسوزسىز ەدى. راسىندا دا، جەرگىلىكتى جەرلەردە ءبىراز شارۋالار قولعا الىنىپ، ارنايى جوبالار جۇزەگە اسا باستاعان بولاتىن. ماقسات ايقىن بولعاندىقتان مەجەلى شارۋالاردىڭ باسىن قايىرۋ دا قيىنعا سوقپاسى انىق. ونىڭ ۇستىنە بۇل جاستارعا قاتىستى ماسەلە بولعاندىقتان كەز كەلگەن ءىستىڭ بەلسەندىلىكپەن جۇزەگە اساتىنى ايتپاسا دا بەلگىلى.

  جالپى، مەملەكەتتىك جاستار ساياساتىن قولداۋدىڭ رەسپۋبليكالىق جول كارتاسى بەكىتىلگەنى بارشاعا ايان. وسى جول كارتاسى اياسىندا جاستاردى جۇمىسپەن قامتۋعا، ولاردىڭ بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋ مەن كاسىپكەرلىكپەن اينالىسۋىنا مۇمكىندىكتەر قاراستىرۋعا، ت.ب. شارالارعا باسىمدىق تانىتىلعان.

  وسىلاردىڭ ىشىندە جاستاردى ماۋسىمدىق ەڭبەكپەن قامتۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە توقتالىپ وتسەك. جالپى، جاستاردى ماۋسىمدىق جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋ دە ماڭىزدى شارالاردىڭ ءبىرى ەكەنى انىق. سەبەبى، جاستاردىڭ بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋىنا كومەكتەسۋ، ولاردى ەڭبەككە باۋلۋ، جۇمىس ىستەۋ ارقىلى ءوز قاجەتتىلىكتەرىنە قارجى تابۋىنا قولعابىس بولۋ – جاستار ءۇشىن ۇلكەن قولداۋ. وسىنداي يگى شارالاردى ۇيىمداستىرۋدان جامبىل وبلىسى دا كەندە ەمەس. مىسالى بيىل 1 مىڭنان استام جاستى «جاسىل ەل» ەڭبەك جاساعى ساپىندا ماۋسىمدىق ەڭبەكپەن قامتۋعا 73،0 ميلليون تەڭگە بولىنگەن ەكەن. ونىڭ 48 ميلليون تەڭگەسى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن بولسا، 25 ميلليونى جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن قارالعان. جاسىل ەلدىك جاستاردىڭ كۇشى تاراز قالاسىنداعى يەسىز سۋ جۇيەلەرىن، ياعني كانالداردى تازارتۋعا جۇمىلدىرىلىپ، ولاردىڭ ورتاشا ەڭبەكاقىسى 60 مىڭ تەڭگەنى قۇرادى. بۇل جۇمىستار باستالىپ كەتتى. سول سياقتى، 300-دەن استام ءوڭىر جاستارىن قۇرىلىس نىساندارىندا ماۋسىمدىق جۇمىسپەن قامتۋ جوسپارلانعان. بۇل باعىتتا دا ناقتى جۇمىستار اتقارىلىپ جاتىر.

  جالپى، بيىلعى جىلى جاستاردى جۇمىسپەن قامتۋدىڭ بەلسەندى شارالارىنا تارتۋعا باسىمدىق بەرۋ كوزدەلگەن. ماسەلەن، جەرگىلىكتى اكىمدەرمەن بىرلەسە وتىرىپ بەكىتكەن مەجەلىك كورسەتكىشتەر بويىنشا 10 مىڭنان استام جاس جۇمىسپەن قامتۋدىڭ بەلسەندى شارالارىنا تارتىلاتىن بولادى. بۇدان بولەك، كاسىپكەرلەر پالاتاسىمەن بىرىگىپ جاستاردى «بيزنەس باستاۋ» جوباسىنا وقىتۋ جۇمىستارى قولعا الىنىپ وتىر. اعىمداعى جىلى 605 جاستى قامتۋ جوسپارلاندى. الداعى ۋاقىتتا بۇل باعىتتاعى جۇمىستار جالعاسىن تاباتىن بولادى.

دۋلات ايتباي