وسكەمەندىكتەر نەشە عاسىرلىق تاريحى بار وتىرار قالاسىن تاماشالاۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى. دۇرىسى، شىعىس قازاقستان وبلىستىق تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيىندە اشىلعان «قامالى بەكەم، حالقى قايسار - وتىرار» دەپ اتالعان كورمەگە كەلۋشىلەر كونە شاھارعا قاتىستى قۇندى دەرەكتەردى كوزبەن كورە الادى دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.   

وتىرار قالاسىنا 800 جىل تولۋىنا وراي «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اسىندا شىمىلدىق تۇرگەن كورمەگە بارلىعى 200-گە تارتا ەكسپونات قويىلعان. ولاردىڭ ىشىندە III-Vءىىى عاسىرلارداعى ءتۇپنۇسقا جادىگەرلەر مەن دەرەكتىك ماتەريالدار، ءىح-حىى عاسىرلارداعى ايگىلى شاھاردىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن باياندايتىن ەڭبەكتەر مەن سول داۋىردەن جەتكەن ارحەولوگيالىق ماتەريالدار بار. سونىمەن قوسا موڭعول شاپقىنشىلىعى كەزىندەگى وتىراردىڭ قيراۋى مەن قايتا بوي كوتەرۋىنەن سىر تارتاتىن دەرەكتەر كوپشىلىك نازارىنا ۇسىنىلعان. 

– وتىرار – الەمدىك وركەنيەتتە وزىندىك ورنى بار، تاريحى تەرەڭ، ۇلى جىبەك جولىنىڭ بويىنداعى كونە شاھارلاردىڭ ءبىرى. بۇل قالا ايگىلى ويشىل ءابۋ ناسىر ءال-فارابيدىڭ تۋعان ولكەسى. بۇل شاھار حVءى-حVءىىى عاسىرلاردا قازاق حاندىعىنىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق ورتالىعى بولعان. جالپى وتىرار تۋرالى ادامدار جان-جاقتى ءبىلىپ، ەجەلگى قالاعا قاتىستى جادىگەرلەردى كوزىمەن كورۋى كەرەك. كوشپەلى كورمەنى ۇيىمداستىرۋداعى ماقساتىمىز دا سول، – دەيدى وتىرار مەملەكەتتىك-ارحەولوگيالىق  قورىق مۇراجايىنىڭ باس قور ساقتاۋشىسى ەرالى شوقاي.  

ايتا كەتەيىك، كوشپەلى كورمە ءبىر اي بويى جۇمىس ىستەيدى.