«سيىر ساتىپ ال دا، ءوزىڭدى اسىرا!». ەلباسىنىڭ سوزىنەن كەيىن كەشەلى-بەرى الەۋمەتتىك جەلىدە ءىرى قاراعا قاتىستى «ءىرى اڭگىمەلەر» جاريالانىپ جاتىر. جالپى ءبىز سيىر مالى تۋرالى نە بىلەمىز؟ وقىپ كورىڭىز...
-سيىر – 8 مىڭ جىل بۇرىن قولعا ۇيرەتىلدى.
-ەڭ اۋىر ءىرى قارانىڭ سالماعى – 2 توننادان اسقان.
-بۇل سۇتقورەكتىلەردىڭ الەمدەگى جالپى سانى – 1،3 ميلليارد.
ء-بىر سيىر ومىرىندە 200 مىڭ ستاقان ءسۇت بەرەدى.
-ەجەلدە سيىرلاردىڭ سانى بويىنشا، ادامنىڭ بايلىعى ولشەنەتىن. ياعني، ول اقشانىڭ ورنىنا بولعان.
-ەڭ ۇزاق ءومىر سۇرگەن سيىردىڭ جاسى – 48 جىل. ونىڭ تەزەگى مەديسينادا، قۇرىلىستا جانە وتىن رەتىندە قولدانىلادى.
-ارگەنتينا – سيىردىڭ ەتىن وڭدىرەتىن كوشباسشى مەملەكەت.
ء-سۇتىنىڭ ءدامى، سيىردىڭ نەمەن قورەكتەنگەندىگىنە بايلانىستى.
-افريكادا «پاتشادان كەيىن، سيىر ماڭىزدى» دەگەن ماتەل بار ەكەن.
-ۇندىستەر ءۇشىن ەڭ قاسيەتتى جانۋار. ونى ولتىرگەندەر تۇرمەگە قامالادى.
-كۋبا ەلىندە وسىنداي قىلمىس ءۇشىن، ءولىم جازاسىنا كەسىلۋ مۇمكىندىگى جوعارى.
سيىرعا قاتىستى نانىم-سەنىمدەر
-«سيىر ۇيگە سۇيكەنسە جامان ىرىم» دەپ ءبىز سۇعىپ العان.
- «سيىر ىڭىرانسا، ءۇيىر شاقىرادى، سيىر باسى وسەدى» دەگەن.
- «تۇندە سيىر موڭىرەسە - جاماندىقتىڭ بەلگىسى»دەپ تۇجىرىمداعان.
-«سيىرلار جينالىپ وكىرسە، مالعا ىندەت كەلەدى» دەگەن.
- «سيىردى سويعاندا كوك باۋىرىن «اۋ-قاۋلاپ» ءۇي توبەسىنە لاقتىرىپ تاستاعان، ءۇيىر شاقىرادى» دەپ.
- سيىردىڭ بۋيرەگىن جەمەگەن، بۇعان بايلانىستى قازاقتا «سيىردىڭ بۇيرەگىندەي كانداي ەل، قىرىق قۇراۋ» دەگەن ناقىل ءسوز بار.
- سيىردىڭ تۇمسىعىن قازاق «ارام» دەپ شاۋىپ تاستاعان.
- سيىردىڭ، نە وگىزدىڭ باس سۇيەگىن ەگىس نەمەسە جەمىس باعىنىڭ باسىنا ءىلىپ كويادى. (مالىمەت ا.توكتابايدىڭ «ءتورت تۇلىكتىڭ قاسيەتى» كىتابىنان).
ء-سۇت بەرەتىن سيىرلار، ءبىر كۇندە شامامەن 150 ليتر سۋ ىشەدى. وزىنە ۇناعان كىسىنى جالايتىن ادەتى بار.
-سيىر مالى باسىن ارتقا بۇرماي، 330º اينالانى كورىپ تۇرادى.
سيىردىڭ قازاقستانداعى بۇرىنعى تۇرلەرى - قازاقتىڭ اق باس سيىرى، قالماق سيىرى، قىردىڭ قىزىل سيىرى، اۋليە اتا سيىرى، الاتاۋ سيىرى.
(ماتەريال ينتەرنەت كوزدەرىنەن الىندى)
پىكىر قالدىرۋ