بيىل جامبىل وبلىسىنا – 80 جىل تولىپ وتىر. وسى ۋاقىت ارالىعىندا اۋليەاتا ءوڭىرى قالىپتاسۋ كەزەڭدەرىن ارتقا تاستاپ، دامۋدىڭ داڭعىل جولىنا قادام باستى. اسىرەسە تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا جۇزەگە اسىرىلعان ەكونوميكالىق رەفورمالاردىڭ تيگىزگەن پايداسى وراسان. ءاربىر ەلدىمەكەندە اۋىز تولتىرىپ ايتارلىقتاي ناتيجە بار. مۇنىڭ جارقىن دالەلىن سارىسۋ اۋدانىنىڭ ورتالىعى-جاڭاتاس قالاسىنىڭ دامۋ الەۋەتىنەن دە ايقىن اڭعارۋعا بولادى. بيىل كەنشىلەر شاھارى ءوزىنىڭ جارتىعاسىرلىق بەلەسىن جارقىن جەتىستىكتەرمەن ەڭسەرىپ وتىر.

وتكەنگە شەگىنىس جاساساق، جاڭاتاس قالاسىنىڭ تاريحى سوناۋ 1964 جىلدان باستاۋ الادى. ول كەزدەگى شاعىن عانا بۇركىتتى قىستاعى سارىسۋ اۋدانىنىڭ وسى كۇنگى جايىلما اۋىلىنا، سول كەزدەگى لەنين اۋىلدىق كەڭەسىنە قارايتىن بولعان. سول جىلى بۇركىتتى ەڭبەكشىلەر دەپۋتاتتارىنىڭ پوسەلكالىق كەڭەسىنىڭ سايلاۋى وتكىزىلەدى. بۇركىتتى پوسەلكاسى لەنين اۋىلدىق كەڭەسىنەن الىنىپ، قاراتاۋ قالالىق اتقارۋ كوميتەتىنە قاراتىلدى. ونىڭ باستى سەبەبى، قاراتاۋ تاۋلى ايماعىنداعى ەڭ ءىرى "جاڭاتاس" كەنىشى اشىلىپ، ونى وندىرىستىك تۇرعىدان يگەرۋ قارقىن الا باستايدى. سول جىلى بۇركىتتىگە قازاق كسر مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى-د.ا.قونايەۆ، سوكپ وك حاتشىسى-پ.ن. دەميچيەۆ، كسرو مينيسترلەر كەڭەسى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارلارى-ي.ت. نوۆيكوۆ، ۆ.ە. دىمششيس، كسرو مينيسترلەرى-ل.ا. كوستاندوۆ، ن.ۆ. گولديندەر كەلىپ، جاڭا اشىلىپ جاتقان "جاڭاتاس" كەنىشىمەن جان-جاقتى تانىسادى. مىنە، وسى ساتتەن باستاپ قازىنالى قاراتاۋدىڭ ەكىنشى ءومىرى باستالدى دەۋگە بولادى. قازاقستان ۇكىمەتى "جاڭاتاس" كەنىشى مەن "قاراتاۋحيمقۇرىلىس" ترەسىنىڭ جۇمىسشى، قىزمەتكەرلەرىنە 60 پايىزدىق، ال قالعان كاسىپورىن، مەكەمە، ۇيىمدارعا 15 پايىزدىق ۇستەمە كوەفيسيەنت بەلگىلەدى. 1964 جىلدىڭ 20 ءساۋىر كۇنى "قاراتاۋحيمقۇرىلىس" ترەسىنىڭ قۇرىلىس باسشىسى-رومان ياكوۆليەۆيچ يللە بولاشاق سالىناتىن قالانىڭ العاشقى قازىعىن سالتاناتتى جاعدايدا قاعادى. وسى ساتتەن باستاپ قۇرىلىس وراسان قارقىنمەن جۇرە باستايدى.

سول 1964 جىلدىڭ 2 قاراشاسى كۇنى "جاڭاتاس" كەنىشىن وندىرىستىك يگەرۋ كەزەڭى باستالادى. 1963 جىلى بۇركىتتىگە جەتكىزىلگەن تەمىر جول ستانسياسىنىڭ پلاتفورماسىنان العاشقى كەن ارتقان ۆاگوندار جامبىل قالاسىنداعى زاۋىتتارعا جونەلتىلەدى.

1965 جىلى قازاق كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ قاۋلىسى بويىنشا بۇركىتتى اتاۋى وزگەرتىلىپ، جاڭاتاس پوسەلكاسى اتانادى. بۇل كەزدە وسى پوسەلكادا 2500-دەي ادام تۇرعان.

جاڭاتاس كەندى الابى بۇكىلوداقتىق قۇرىلىس الاڭى دەپ جاريالاندى. پوسەلكا تۇرعىندارى كۇننەن كۇنگە كوبەيە ءتۇستى. بۇرىنعى وداقتىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن جاڭا قۇرىلىسقا مىڭداعان ادامدار اعىلىپ كەلىپ جاتتى. ق.ساتبايەۆ اتىنداعى مەكتەپ، ۋچاسكەلىك اۋرۋحاناسى اشىلدى. مىنە، وسىلايشا از جىلدا-اق اياعىنا نىق تۇرعان قالا كەيىن توقسانىنشى جىلدارداعى تەرەڭ توقىراۋدىڭ اۋىر زاردابىن تارتتى.

دەيتۇرعانمەن ەلباسى ن.نازاربايەۆتىڭ سارابدال ساياساتىنىڭ ناتيجەسىندە جاڭاتاس قالاسى ەتەك-جەڭىن جيىپ، ەڭسەسىن قايتا تىكتەدى. اسىرەسە، مونوقالالاردى دامىتۋ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ تيگىزگەن پايداسى زور. قازىرگى تاڭدا شاعىن شاھارداعى ۇيلەر قايتا قالپىنا كەلتىرىلىپ، تۇرعىندار يگىلىگىنە بەرىلۋدە. جاڭا نىساندار اشىلىپ، جۇمىس ورىندارىنىڭ دا قاتارى كوبەيىپ كەلەدى.

كاسىپكەرلىككە بەت بۇرعان سانى ارتۋدا. ولاردىڭ ساپىندا جاستار دا از ەمەس. مۇنىڭ ءبارى دە باياندى باستامالار مەن جارقىن جوبالاردىڭ جەمىسى ەكەندىگى داۋسىز.