الماتى قالاسى الەۋمەتتىك ءال-اۋقات باسقارماسىندا ازاماتتارمەن كەزدەسۋ ءوتىپ، ەڭبەك قاتىناستارى تۋرالى تۇرعىنداردى تولعاندىرعان ءبىرشاما سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىلدى. سولاردىڭ ءبىرقاتارى تومەندە ۇسىنىلعان.

سۇراق: تۇنگى جۇمىس ۋاقىتى قالاي تولەنەدى؟

جاۋاپ: قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەڭبەك كودەكسىنىڭ 110 بابىنا سايكەس، تۇنگى ۋاقىتتاعى جۇمىستىڭ ءاربىر ساعاتىنا ەڭبەك نەمەسە ۇجىمدىق شارتتاردىڭ جانە (نەمەسە) جۇمىس بەرۋشى اكتىسىنىڭ تالاپتارىنا سايكەس جوعارىلاتىلعان مولشەردە، ءبىراق جۇمىسكەردىڭ كۇندىك (ساعاتتىق) مولشەرلەمەسى نەگىزگە الىنا وتىرىپ، ءبىر جارىم ەسەدەن تومەن بولمايتىن مولشەردە اقى تولەنەدى.

سۇراق: جىل سايىنعى اقى تولەنەتىن ەڭبەك دەمالىسى بەرىلگەن كەزدە ەڭبەك ءوتىلى قالاي ەسەپتەلەدى؟

جاۋاپ: جىل سايىنعى اقى تولەنەتىن ەڭبەك دەمالىسى بەرىلگەن كەزدە:

1) ناقتى جۇمىس ىستەلگەن ۋاقىت؛

2) جۇمىسكەر ناقتى جۇمىس ىستەمەگەن، ءبىراق ونىڭ جۇمىس ورنى (لاۋازىمى) مەن جالاقىسى تولىق نەمەسە ءىشىنارا ساقتالعان ۋاقىت؛

3) جۇمىسكەر ەڭبەككە ۋاقىتشا قابىلەتسىزدىگىنە بايلانىستى ناقتى جۇمىس ىستەمەگەن ۋاقىت، ونىڭ ىشىندە جۇكتىلىگىنە جانە بوسانۋىنا بايلانىستى دەمالىستا بولعان ۋاقىت؛

4) جۇمىسكەر جۇمىسىنا قايتا الىنۋ الدىندا ناقتى جۇمىس ىستەمەگەن ۋاقىت ەڭبەك وتىلىنە قوسىلادى.

(ق ر ەڭبەك كودەكسىنىڭ 91 بابى).

سۇراق: جىل سايىنعى اقى تولەنەتىن ەڭبەك دەمالىستارىن بەرۋدىڭ كەزەكتىلىگى قالاي انىقتالادى؟

جاۋاپ: جۇمىسكەرلەرگە جىل سايىنعى اقى تولەنەتىن ەڭبەك دەمالىسىن بەرۋدىڭ كەزەكتىلىگى جىل سايىن جۇمىس بەرۋشى جۇمىسكەرلەر پىكىرىن ەسكەرە وتىرىپ بەكىتەتىن دەمالىستار كەستەسىنە سايكەس ايقىندالادى نە تاراپتاردىڭ كەلىسىمى بويىنشا دەمالىستار كەستەسىنەن تىس بەلگىلەنەدى.

دەمالىستار كەستەسى وندىرىستىك قاجەتتىلىككە بايلانىستى وزگەرتىلگەن جاعدايدا، جۇمىس بەرۋشى بۇل تۋرالى جۇمىسكەرگە ەڭبەك دەمالىسى باستالاردان كەمىندە ەكى اپتا بۇرىن حاباردار ەتۋگە مىندەتتى.

(ق ر ەڭبەك كودەكسىنىڭ 93 بابى)

سۇراق: ءىسساپارلارعا جىبەرىلەتىن جۇمىسكەرلەر ءۇشىن قانداي كەپىلدىكتەر مەن وتەماقى قاراستىرىلعان جانە جۇمىسكەرلەر قانداي جاعدايدا ءىسساپارعا بارۋدان باس تارتۋعا قۇقىلى؟

جاۋاپ: ءىسساپار ۋاقىتىندا جۇمىسكەردىڭ جۇمىس ورنى (لاۋازىمى) مەن ءىسساپار كۇندەرىنە كەلەتىن جۇمىس كۇندەرى ءۇشىن جالاقىسى ساقتالادى.

2.ءىسساپارلارعا جىبەرىلەتىن جۇمىسكەرلەرگە:

1) ءىسساپاردا بولعان كۇنتىزبەلىك كۇندەرى ءۇشىن، ونىڭ ىشىندە جولداعى ۋاقىتى ءۇشىن تاۋلىكتىك تولەمدەر؛

2) باراتىن جەرىنە دەيىنگى جانە كەرى قايتقانداعى جول ءجۇرۋ شىعىستارى؛

3) تۇرعىن ءۇي-جايدى جالعا الۋ شىعىستارى تولەنەدى.

3. جۇمىسكەرلەردى ءىسساپارلارعا جىبەرۋدىڭ شارتتارى مەن مەرزىمدەرى ەڭبەك، ۇجىمدىق شارتتاردا نەمەسە جۇمىس بەرۋشىنىڭ اكتىسىندە ايقىندالادى.

4. ون سەگىز جاسقا تولماعان جۇمىسكەرلەر، جۇكتى ايەلدەر، سونداي-اق مۇگەدەك جۇمىسكەرلەر ءۇشىن مۇنداي جۇمىسقا مەديسينالىق كورسەتىلىمدەر بويىنشا تىيىم سالىنباعان بولسا، ولاردى ءىسساپارعا جىبەرۋگە جول بەرىلەدى. بۇل رەتتە، اتالعان جۇمىسكەرلەر ءىسساپارعا بارۋدان باس تارتۋعا قۇقىلى.

5. ءۇش جاسقا دەيىنگى بالالارى بار جۇمىسكەرلەر، ەگەر مەديسينالىق قورىتىندى نەگىزىندە مۇگەدەك بالالار نە وتباسىنىڭ ناۋقاس مۇشەلەرى تۇراقتى كۇتىمدى جۇزەگە اسىرۋعا مۇقتاج بولسا، وتباسىنىڭ ناۋقاس مۇشەلەرىن كۇتۋدى جۇزەگە اسىراتىن نە مۇگەدەك بالالاردى تاربيەلەپ وتىرعان جۇمىسكەرلەر ءىسساپارعا بارۋدان باس تارتۋعا قۇقىلى.

(ق ر ەڭبەك كودەكسىنىڭ 131 بابى).

سۇراق: جۇمىسكەر جۇمىسىنان ايىرىلعاندا قانشا كولەمدە وتەماقى تولەنەدى؟

جاۋاپ: جۇمىس بەرۋشى مىناداي جاعدايلاردا:

1) جۇمىس بەرۋشى زاڭدى تۇلعا تاراتىلعان نە جۇمىس بەرۋشى جەكە تۇلعا قىزمەتىن توقتاتقان جاعدايدا، جۇمىس بەرۋشىنىڭ باستاماسى بويىنشا ەڭبەك شارتى بۇزىلعان كەزدە؛

2) جۇمىسكەرلەردىڭ سانى نەمەسە شتاتى قىسقارتىلعان جاعدايدا، جۇمىس بەرۋشىنىڭ باستاماسى بويىنشا ەڭبەك شارتى بۇزىلعان كەزدە؛

3) جۇمىس بەرۋشى ەڭبەك شارتىنىڭ تالاپتارىن ورىنداماعان جاعدايدا جۇمىسكەردىڭ باستاماسى بويىنشا ەڭبەك شارتى بۇزىلعان كەزدە ءبىر ايداعى ورتاشا جالاقى مولشەرىندە جۇمىسىنان ايىرىلۋىنا بايلانىستى وتەماقى تولەمدەرىن جۇرگىزەدى.

2. جۇمىس بەرۋشى جۇمىس بەرۋشىنىڭ ەكونوميكالىق جاي-كۇيىنىڭ ناشارلاۋىنا اكەپ سوققان ءوندىرىس، ورىندالاتىن جۇمىستار جانە كورسەتىلەتىن قىزمەتتەر كولەمى ازايعان جاعدايدا، جۇمىس بەرۋشىنىڭ باستاماسى بويىنشا ەڭبەك شارتى بۇزىلعان كەزدە ەكى ايداعى ورتاشا جالاقى مولشەرىندە جۇمىسىنان ايىرىلۋىنا بايلانىستى وتەماقى تولەمدەرىن جۇرگىزەدى.

3. ەڭبەك، ۇجىمدىق شارتتاردا نەمەسە جۇمىس بەرۋشىنىڭ اكتىسىندە جۇمىسىنان ايىرىلۋىنا بايلانىستى وتەماقى تولەمىنىڭ نەعۇرلىم جوعارى مولشەرى كوزدەلۋى مۇمكىن.

(ق ر ەڭبەك كودەكسىنىڭ 131 بابى).

ناربوتايەۆ ەرجان جانىبەك ۇلى

الماتى قالاسى الەۋمەتتىك ءال-اۋقات باسقارماسى

مەملەكەتتىك ەڭبەك ينسپەكتورى