وزبەكستاننىڭ سىرداريا وبلىسىندا ورنالاسقان ساردوبا سۋ قويماسىنىڭ اپاتى الەۋمەتتىك جەلىدەگى وزبەك جۇرتىنىڭ نارازىلىعىن تۋدىردى. يا REGNUM سايتىنىڭ حابارلاۋىنشا فەيسبۋك جەلىسىندەگى «ۋيات.ۋز» توبىنا جازعان وزبەكستاندىقتاردىڭ پىكىرىنە قاراعاندا، 2017 جىلى پايدالانۋعا بەرىلگەن سۋ قويماسىنىڭ ءۇش جىلعا تولماي سىر بەرۋىنە وزبەك بيلىگىنىڭ جەمقورلىعى مەن بىلىكسىزدىگى سەبەپ بولعان.
سوندا جازىلعان پىكىرلەردىڭ ءبىر پاراسى:
«مىنە، ءبىزدىڭ زاماناۋي قۇرىلىسشىلارىمىز بەن ەكسپلۋاتاسيا ماماندارىنىڭ ساپاسى. وسىنداي تەحنوگەندىك جاعدايلار ەلىمىزدە ءجيى بولسا، تاڭعالايمىن. وسىنىڭ ءبارى كاسىبي ماماننىڭ جوقتىعى، ساپالى ءبىلىم بەرىلمەۋىنىڭ كورىنىسى».
«سوۆەت ۋاقىتىن شەكسىز جامانداي بەرۋگە بولادى. ءبىراق سول كەزدە سالىنعان عيمارتتار ءالى تۇر. ءالى 300 جىل تۇرار. ال جاڭا سالعان دۇنيەلەرىمىز قيراپ، شاتىرلارى ۇشىپ جاتىر. ءتىپتى، جەر دە سىلكىنگەن جوق قوي».
«ەندىگى جاعداي بۇدان دا اسىپ تۇسەدى. سوۆەت كەزىدە وقىعان ادامدار قارتايىپ، ءولىپ جاتىر. ال جاڭا «ماماندار» ناعىز مامان ەمەس».
«نەشە ءتۇرلى سيتي سالامىز دەپ، ەلدىڭ قازىناسىن توناپ ءبىتتى. ستراتەگيالىق ماڭىزى بار ورىندارعا، جىلۋ ەنەرگەتيكاسىنا، گازداندىرۋ جۇمىستارىنا، كاناليزاسياعا ءمان بەرۋدىڭ ورنىنا اقشانى جەلگە شاشىپ الەك. سوۆەت كەزىندە سالىنعان قۇبىرلار مەن كاناليزاسيا ءالى تۇر. ولاردى قايتا جوندەۋ كەرەك. ال سۋ قويماسى سەكىلدى قۇرىلىستار ءبىزدىڭ قولىمىزدان كەلمەيتىن سەكىلدى. ادامدار امان دەپ ويلايمىن»
«قانداي اەس تۋرالى ايتىپ جۇرسىزدەر؟ جەل سوقسا شاتىر ۇشادى، جاڭبىر جاۋسا، دامبى بۇزىلادى»
«دۇرىس ايتاسىزدار – ءبارىن ۇرلاعان. بىزدە قۇرىلىس وسىلاي جۇرەدى. تۇرعىن ۇيلەردە قيسايىپ، شاتىرلارى ۇشىپ جاتادى. جولدارى دا قۇم سەكىلدى اعىپ ءتۇستى. اقشانى دۇرىس باقىلاۋدا ۇستاۋ كەرەك. ايتپەسە وسىلاي جالعاسا بەرمەك. جاڭادان سالىنعان عيمارتتاردىڭ ەندى قانشاسى قيرادى ەكەن. بىرەۋ قالتاسىن تولتىرادى، قاراپايىم حالىق زاردابىن شەگەدى. ادىلەت پە وسى؟»
«ءبارىن توناپ ءبىتتى. سەمەنتتى، ارماتۋرانى، اعاشتاردى، تاستى ۇرلايدى، ءبىراق قۇرىلىس توقتامايدى. ابدەن اپات بولعاندا، عيماراتتىڭ ساپاسى تۋرالى ءسوز ايتا باستايدى. وعان دەيىن تەكسەرۋگە بولماس پا ەدى؟ كىم قابىلداپ الدى؟ جاۋاپ بەرسىن! قۇداي جازالارىڭدى بەرەدى!»
ساردوبا اپاتىنان سوڭ حالىق كىنالى شەنەۋنىكتەردى جاۋاپقا تارتسىن دەپ وتىر. سونىمەن قاتار، مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى سالالارىندا ازاماتتىق باقىلاۋ بولسىن دەيدى.
سۋ قويماسىنداعى اپاتتان سوڭ، 11598 ادام ەۆاكۋاسيالانعان. قورعانتوبە، دوستىق، جۇرتدوش اۋىلدارىن سۋ باسىپ، نەگىزى ەگىن القاپتارىنا زيانى تيگەن. سۋ قويماسىنىڭ ايماعىنداعى اۋىل تۇرعىندارى مىرزااباد اۋدانىنا كوشىرىلىگەن. رەسمي دەرەك بويىنشا، ءولىم جوق.
وزبەكستانداعى بۇل سۋ اپاتى ءبىزدىڭ ەلگە دە زيانىن تيگىزدى. قازىرگى تاڭدا تۇركىستان وبلىسى ماقتاارال اۋدانىنىڭ 4 ەلدىمەكەنى: جاڭا-تۇرمىس (46 ءۇي)، جەڭىس (130 ءۇي)، فيردوۋسي (250 ءۇي) جانە ورگەباس (194 ءۇي) سۋ استىندا قالعان. جالپى قىزىل سۋدان 620 ءۇي بۇلىنگەن.
تۇرعىنداردى كوشىرۋ ءۇشىن 22 ەۆاكۋاسيالىق ورىن دايارلانعان. بۇگىنگى كۇنگە بۇل ورىندارعا ورنالاسقان ادام سانى 7000-عا جۋىق.
ەۆاكۋاسيالىق بولىمدەردە تۇرعىنداردى 120 مەديسينا قىزمەتكەرى تەكسەرۋدەن وتكىزۋدە. پوليسيا قىزمەتكەرلەرى جەڭىس، جاڭا-تۇرمىس، فيردوۋسي، ورگەباس ەلدىمەكەندەرىنە 5 بلوك-بەكەت قويىپ، قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋدە.
سونىمەن قاتار، كورشىلەس جەتىساي اۋدانى، قوعالى ەلدىمەكەنىندە قاۋىپسىزدىكتى كۇشەيتۋ ماقساتىندا 5 تەحنيكا، 508 ادام جۇمىلدىرىلعان.
جاعداي تۇراقتى باقىلاۋدا، بارلىق قاجەتتى كومەك ۋاقىتىلى كورسەتىلىپ جاتىر.