الماتى قالاسىن دامىتۋ ورتالىعى الماتى قالاسى سيفرلاندىرۋ باسقارماسىمەن بىرلەسىپ قالانىڭ سىرتقى جارىقتاندىرۋ جۇيەسىنە تالداۋ جۇرگىزدى. بۇل تۋرالى قالا اكىمدىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى جازدى.

الماتى قالاسى ەنەرگوتيىمدىلىك جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ باسقارماسىنىڭ (ەتيدب) مالىمەتىنە سايكەس، 2020 جىلدىڭ باسىنداعى جاعداي بويىنشا قالادا 116،7 مىڭ جارىق نۇكتەسى (جارىقديودتى شامدار – 42%-تەن استام، ناتريي گازرازريادتى شامدار – 40%، دوعالى سىناپ ليۋمينەسەنتتى شامدار – 18%-تەن از) ورناتىلدى. بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 20%-كە ارتىق. سىرتقى جارىقتاندىرۋ جەلىلەرىنىڭ جالپى ۇزىندىعى شامامەن 4 مىڭ كم. الماتىنىڭ كوشە شامدارىمەن قامتاماسىز ەتىلۋى 71%ء-تى قۇرايدى.

2019 جىلدىڭ باسىنداعى جاعداي بويىنشا مەدەۋ (جالپى سانىنىڭ 15،8%) جانە الاتاۋ (15،6%) اۋداندارىندا جارىق نۇكتەلەرى كوبىرەك. ودان كەيىن تۇركسىب (13،8%)، بوستاندىق (13،7%) جانە المالى (13،5%) اۋداندارى. سىرتقى جارىقتاندىرۋدىڭ جالپى ۇلەسىندە 11،5% جانە 11،3% سايكەسىنشە اۋەزوۆ جانە جەتىسۋ اۋداندارىنا تيەسىلى. ناۋرىزباي اۋدانىندا كوشە جارىعىمەن قامتۋ كورسەتكىشىنىڭ تومەندىگى (4،8%) ساياجاي ۋچاسكەلەرىنىڭ، ورمان جانە شارۋا قوجالىقتارىنىڭ، سونداي-اق جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا ارنالعان جەر ۋچاسكەلەرىنىڭ كوپ بولۋىمەن بايلانىستى. اۋداننىڭ قالاعا قوسىلعانىنا دا كوپ بولا قويعان جوق (2014 ج.)، سوندىقتان جالپى قالالىق ورتاشا كورسەتكىشكە جەتۋ ءۇشىن، ونىڭ ىشىندە جارىقتاندىرۋ بويىنشا، بەلگىلى ءبىر ۋاقىت قاجەت.

الماتىدا سىرتقى جارىقتاندىرۋ جۇيەسىن جاڭعىرتۋ 8 جىلعا ارنالعان (2019-2026 جج.) ءمجا جوباسى اياسىندا جۇزەگە اسىرىلۋدا، ونىڭ اكىمشىسى «الماتى قالا جارىق» كاسىپورنى بولىپ تابىلادى. 2018 جىلى ودان ءارى جاڭعىرتۋ ءۇشىن سىرتقى جارىقتاندىرۋ جۇيەسىن پاسپورتتاۋ جۇرگىزىلدى.

2019 جىلدان 2023 جىلعا دەيىن الماتى كوشەلەرىندە 44 مىڭ ەسكى شامدى جارىقديودتى تۇرىنە، سونداي-اق 42 مىڭ تىرەكتى اۋىستىرۋ جوسپارلانعان. ماقسات – قالاداعى كوشەنى جارىقتاندىرۋ جۇيەسىنىڭ ەلەكتر ەنەرگيانى تۇتىنۋ دەڭگەيىن كەم دەگەندە 15%-كە ازايتۋ.

2020 جىلى كوشەلەردى جاڭعىرتۋ كوبىنەسە ورتالىق اۋدانداردىڭ نەگىزگى ماگيسترالدارىن قامتيدى. الايدا بىرتىندەپ قالا شەتىنە نازار اۋدارىلادى. 2020-2024 جىلدارعا ارنالعان «جاڭا الماتى» باعدارلاماسى قالانىڭ ورتالىققا جاتپايتىن اۋداندارىن تولىق جارىقتاندىرۋدى قامتاماسىز ەتۋى ءتيىس. وسى كەشەندى جوسپار اياسىندا 2019 جىلى قالانىڭ ورتالىققا جاتپايتىن اۋداندارىنداعى بۇرىن جارىقتاندىرىلماعان 329 كوشەدە سىرتقى جارىقتاندىرۋ جۇيەسى سالىندى. 2020-2021 جج. قالعان 2 024 كوشەنى جارىقتاندىرۋ مىندەتى قويىلعان.

ەتيدب تۇرعىنداردىڭ «الماتى قالا جارىق» ديسپەچەرلىك قىزمەتىنە نەمەسە الماتى قالاسى اكىمدىگىنىڭ «Open Almaty» قوعامدىق قابىلداۋ بولمەسى ارقىلى تۇسەتىن وتىنىشتەرىمەنتۇراقتى تۇردە جۇمىس جۇرگىزەدى.

62 كۇن ىشىندە (01.12.2019 ج. باستاپ 31.01.2020 ج. دەيىن) Open Almaty ارقىلى (بايلانىس ورتالىعى، الەۋمەتتىك جەلىلەر، پورتال، فرونت-وفيس) تۇرعىنداردان قالانى جارىقتاندىرۋ بويىنشا 601 ءوتىنىش ءتۇستى. ونىڭ ىشىندە 437 ءوتىنىش (73%-تەن استامى) شامداردىڭ جۇمىس ىستەمەۋى مەن جالپى جارىقتاندىرۋدىڭ بولماۋىنا قاتىستى. شامداردىڭ جانباي تۇرعانىنا بوستاندىق اۋدانى، شامداردىڭ بولماۋىنا الاتاۋ اۋدانى تۇرعىندارىنان كوبىرەك شاعىم تۇسكەن.

سونداي-اق قالا تۇرعىندارى شامداردىڭ كۇندىز جانىپ تۇرۋى (6،2%)، جارىقتىڭ جەتكىلىكسىز/كۇڭگىرت بولۋى (3،5%)، اۋلالاردا جارىقتىڭ جوقتىعى (3%)، شامدار جۇمىس رەجيمىنىڭ بۇرىستىعى مەن جىپىلىقتاۋى (1،3%-تەن) تۋرالى حابارلايدى.