ياديكار گانييەۆ اتتى facebook قولدانۋشىسى قازاقستاندا ەتنيكالىق ۇيعىرلاردىڭ قازاقتارمەن تەڭ قۇقىقتى ەكەنىن ەسكە سالىپ، "ۇيعىرلار دا ءوزى تۇراتىن كوشە مەن اۋدان اتىن وزگەرتۋگە حاقىلى" دەپ سانايدى.

– ۇيعىرلار كوپ جىلدان بەرى ۇيعىر اۋدانىندا تۇرىپ كەلەدى. كەيبىرەۋلەر "ۇيعىرلار 1950-1960 جىلدان باستاپ قانا ۇيعىر اۋدانىندا تۇرادى" دەيدى. جوق، بۇلاي ەمەس. بۇل اۋدانداردىڭ بىرنەشە عاسىرلىق تاريحى بار. ءتىپتى كەي اۋداندار قىتايمەن شەكارالاس بولىپ كەلەدى. ءبىز جەردى ءبولىپ الىپ، جەكە مەملەكەت قۇرامىز دەپ ايتىپ جاتقانىمىز جوق. ءبىز قازاقستاننىڭ زاڭدارىن مويىندايمىز، باعىنامىز. تەك ۇيعىر حالقىنىڭ دا باسقا ۇلتتار سەكىلدى وزدەرى تۇراتىن اۋدان اتىن تاريحىمەن بايلانىستىرىپ وزگەرتۋگە قۇقىعى بار ەكەنىن ايتقىم كەلەدى. ال 10 جىل بۇرىن قازاقستانعا كوشىپ كەلگەن ورالماندار بارلىق كوشە مەن اۋدان اتاۋىن وزگەرتۋ كەرەك دەيدى. وسى جاعدايدا ءادىل شەشىم شىعارعان ءجون، – دەپ پىكىر ءبىلدىردى facebook قولدانۋشىسى. 

سونداي-اق ياديكار گانييەۆ ۇيعىرلار مەن قازاقتار اراسىنداعى تارتىس 5 اقپانداعى دۇنگەن-قازاق وقيعاسىنا ۇقسايتىنىن ايتتى. 

– بۇل وقيعا بيىلعى جىلى 5 اقپاندا دۇنگەندەر مەن قازاقتار اراسىنداعى قاقتىعىستى ەسىمە سالىپ وتىر. بۇزىق قازاقتار دۇنگەندەرگە شابۋىل جاسادى، ۇيلەردى، دۇكەندەر مەن كولىكتەردى ورتەدى، ادامداردى ۇرىپ-سوقتى. 400-دەن استام دۇنگەندەر قىرعىزستانعا قاشۋعا ءماجبۇر بولدى. قازاقستان بيلىگى بىرلىك، تولەرانتتىق تۋرالى ايتقانىمەن قازاقتاردىڭ جاعىنا شىقتى. سەبەبى باسقا ۇلتتارعا قاراعاندا قازاقتاردىڭ سانى كوپ. بيلىك كەز كەلگەن قاقتىعىستا قازاقتاردىڭ ىس-ارەكەتى دۇرىس بولماسا دا، قازاقتاردى قورعايدى. ءبىز، ۇيعىرلار، ماسەلەنى ۇلكەيتۋدى قالامايمىز. ءبىراق قازاقستان بيلىگى قازاقتاردان بولەك، قازاقستان ازاماتىعى بار ۇيعىرلاردىڭ قۇقىعىن قورعايدى دەگەنگە دە تولىق سەنىمدى ەمەسپىن. بۇعان دالەلدەر مەن مىسالدار دا كوپ. سول سەبەپتى مەن ءوز كەزەگىمدە، ۇيعىر حالقىن جاستارمەن كەڭەسىپ، سويلەسۋگە شاقىرامىن. كوپتەگەن ماسەلەلەر جاستار اراسىنداعى تۇسىنىسپەۋشىلىك سەبەبىنەن بولاتىنى بەلگىلى. سەبەبى جاستار شاپشاڭ، شىدامسىز بولىپ كەلەدى. كىشكەنتاي تۇسىنپەۋشىلىكتىڭ ءوزى ۇلكەن ماسەلەگە اينالۋى مۇمكىن. اۋدانداعى ۇلكەندەر بۋىنى جاستار اراسىندا ناسيحات جۇرگىزىپ، اقىل ايتۋى كەرەك. "جەر كىمدىكى؟"، "كىم بوتەن، كىم قوجايىن" دەگەن سەكىلدى ماعىناسىز ايتىس-تارتىستاردان اۋلاق بولۋ كەرەك. سەبەبى بۇل جاقسىلىققا اكەلىپ سوقپايدى. وكىنىشكە قاراي، مۇنداي پىكىرتالاستار ءبىلىمسىز، ءار جەردەن ەستىگەنىن ايتقان ادامداردىڭ اراسىندا بولىپ جاتادى، – دەيدى ياديكار گانييەۆ.