"ءار اۋىل ءوزىن قورعاي الۋى ءۇشىن وترياد، شتاب قۇرۋى كەرەك"

/image/2020/06/24/crop-18_313_1107x1967_dizayn-bez-nazvaniya-1.jpg

"اقپان ايىندا دۇنگەندەرمەن بولعان وقيعا ۇيعىرلارمەن قايتالانبايتىنىنا كەپىلدىك بەرە المايمىن". بۇل – ياكيدار گانييەۆ اتتى facebook قولدانۋشىسىنىڭ سوزدەرى. ول پاراقشاسىندا تىكەلەي ەفير ارقىلى تاياۋدا بولعان الماتى وبلىسى ۇيعىر اۋدانىنداعى قازاق-ۇيعىر جانجالى تۋرالى پىكىر ءبىلدىرىپ، ەتنيكالىق ۇيعىرلاردى كەز كەلگەن جاعدايعا دايىن وتىرۋعا شاقىردى.

ونىڭ سوزىنشە، ۇيعىر اۋدانىنداعى ۇيعىر اۋىلدارىنا كەز كەلگەن ۋاقىتتا باسىپ كىرىپ، ويران-توپىر سالۋى بەك-مۇمكىن قارۋلى كۇشتەر ازىرلەنىپ جاتىر-مىس. ويراننان ساقتانۋ ءۇشىن ءار اۋىلدا ارنايى شتاب، ولاردىڭ اراسىندا تىعىز بايلانىس ورناۋى كەرەك.

جەلى قولدانۋشىسى ۇيعىر اۋىلدارىنا ءتونىپ كەلگەندەرگە توبەلەسپەن جاۋاپ بەرۋ قاجەت ەمەستىگىن ايتتى. دەسە دە بۇزاقىلارعا توسقاۋىل قويۋ ءبىلۋ كەرەك ەكەنىن دە ەسكەرتتى.

"بۇل – ءومىر مەن ءولىم ماسەلەسى" دەگەن ول ءار اۋىل ءوزىن قورعاي الۋى ءۇشىن وتريادتار قۇرۋى كەرەكتىگىن، سونداي-اق شەگىنەتىن، جاسىرىناتىن جەردى تاۋىپ قويۋدى دا قاپەردەن شىعارماۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتىپ، ءار سەلونى قامدانۋعا شاقىردى. ازىق-تۇلىك، كيىم-كەشەك، قۇجاتتار سەكىلدى اپاتتىق كەرەك-جاراقتى ازىرلەپ، قۇجاتتاردىڭ كوشىرمەسىن، ەلەكتروندىق نۇسقالارىن جاساپ قويۋعا ۇندەدى.

ياكيدار گانييەۆ اۋدان اتى اۋىسقانىمەن اۋدانداعى ەكونوميكالىق ماسەلەلەر شەشىلمەيدى دەپ سانايدى.

سونداي-اق ول اۋدان اتىن قارادالا دەپ اۋىستىرۋ تۋرالى باستاماعا پىكىر ءبىلدىردى. ونىڭ سوزىنشە، "شونجى – قالماق باتىرىنىڭ ەسىمى" دەگەن جاڭساق نارسە.

– چۋندجا (شونجى) – ۇيعىرشادان ۇلكەن جەر دەگەندى بىلدىرەدى. قالماق باتىرى دەگەندى قايدان شىعارىپ ءجۇر؟ بۇل جەردە ۇزاق ۋاقىتتان بەرى ۇيعىرلار مەكەن ەتەدى. "چۋندجا – قالماق باتىرى" دەپ بىلمەيتىندەر ايتىپ ءجۇر. جاقسى، اۋدان اتىن اۋىستىردىق دەلىك. ءبىراق نەگە قارادالا؟ مەن "قارادالا" دەگەندە قارا ءشولدى، ءولى ءشولدى ەلەستەتەمىن. نەگە كوكدالا ەمەس، نەگە تاپ قارادالا؟ نەگە بۇل ماسەلەدە ۇيعىرلاردىڭ پىكىرىن سۇرامايدى. بۇل – ادىلدىك ەمەس دەپ ويلايمىز. ەرتەڭ قازاقتار ۇيعىرلارمەن ارالاسپايمىز دەپ ويلاي ما؟ بۇل نارسە ەكى ۇلت قارىم-قاتىناسىنا قالاي اسەر ەتەدى؟ بۇل – ۇلكەن سۇراق. مەن ۇلتارالىق اراقاتىناستىڭ ناشارلاعانىن قالامايمىن، – دەدى ول.

جۋىردا الماتى وبلىسى ۇيعىر اۋدانىندا ءبىر توپ قازاق-ۇيعىر جاستارى توبەلەسىپ، 5 ادام پىشاق جاراقاتىن العان. اتالمىش كونفليكتەن كەيىن اۋداننىڭ قازاق تۇرعىندارى ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتىن اۋىستىرۋ باستاماسىن كوتەرگەن. وبلىس باسشىلىعى ماسەلەنى قارايتىنىن ايتقان.

♦ ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتى: ىرگە ءبولۋ مە، بىرگە بولۋ ما؟ (ۆيدەورەپورتاج)

قاتىستى تەگتەر :

قاتىستى ماقالالار