سOVID-19 – از زەرتتەلگەن ۆيرۋس. «سوندىقتان ىندەت ءقاۋىپتى سانالادى»، – دەيدى ماماندار. ماسەلەن، بۇعان دەيىن كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان ادام ەكىنشى رەت اۋىرمايدى دەگەن تۇسىنىك قالىپتاستى. الايدا الەمنىڭ بىرنەشە ەلىندە ىندەتتەن ايىعىپ شىققانداردىڭ قايتادان اۋرۋ جۇقتىرعانى بەلگىلى بولدى. ەندى عالىمدار اۋرۋدىڭ جاڭا بەلگىلەرى جايلى حابارلاپ جاتىر. ۋاقىت وتە كەلە ىندەتتى انىقتاۋدىڭ ءتۇرلى تاسىلدەرى شىعا باستادى. فينليانديا اۋەجايىندا ادامنىڭ ۆيرۋس جۇقتىرعانىن پتر-تەستەن دە تەز انىقتايتىن ءادىس تابىلعان، دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى 24 KZ-كە سىلتەمە بەرىپ.
ءقازىر فينليانديا اۋەجايىندا تاجىريبە جۇرگىزىلىپ جاتىر. وعان سايكەس جولاۋشىلاردى تەكسەرۋگە يتتەر جۇمىلدىرىلعان. ماماندار بۇل ءادىستىڭ جوعارى تيىمدىلىگى جايلى ايتىپ وتىر.
كوروناۆيرۋستىڭ جاڭا بەلگىلەرى: قۇلاقتاعى شۋ، شاشتىڭ ءتۇسۋى.
ۇلىبريتانياداعى ەنگليا راسكين ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ماماندارى زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. وعان 48 ەلدەن 3 مىڭنان اسا ادام قاتىسقان. سولاردىڭ 40%-ى قۇلاقتارىنداعى شۋ جايلى ايتقان. ىندەتپەن اۋىرماي تۇرىپ، شۋ مازالاعان ادامدار جاعدايدىڭ ودان بەتەر ۋشىعىپ كەتكەنىن مويىنداعان.
بۇعان دەيىن بريتاندىق عالىمدار كوروناۆيرۋستىڭ اۋىر فورماسىمەن اۋىرعان ءاربىر سەگىزىنشى ناۋقاستا ەستۋ قابىلەتىنىڭ ناشارلاعانى جايلى مالىمدەگەن. ال اقش دەرماتولوگتارىنىڭ قاۋىمداستىعى كوروناۆيرۋس كەسىرىنەن شاش ءتۇسۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى. جاپون عالىمدارى دا ۇقساس بەلگىلەر تۋرالى مالىمدەگەن. دەگەنمەن بۇل زەرتتەۋلەر ناتيجەسىندە انىقتالعانىمەن، ءالى ناقتى عىلىمي دالەلى جوق. ءبىراق قالاي بولعاندا دا، ماماندار ساقتىققا سالعىرت قاراماۋعا شاقىرادى. «كەيىن جاساندى شاش تاققاننان، ءقازىر ماسكا كيگەن دۇرىس»، – دەيدى.
يۋليا گاللياموۆا، مەديسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى:
– كوروناۆيرۋستىڭ اۋىر فورماسىمەن اۋىرعان نەمەسە پنيەۆمونيا دياگنوزى قويىلعان ناۋقاستاردا شاشتىڭ قاتتى ءتۇسۋى بايقالعان. انتيبيوتيكتەردى قابىلداۋ كەزىندە نە بولماسا پيروگەندى رەاكسيا سالدارىنان شاشتىڭ ءوسۋى باياۋلايدى. كەيدە ءتىپتى قاتتى تۇسە باستايدى. ءبىراق ۋاقىت وتە كەلە ءبارى قالپىنا كەلۋى ءتيىس.
ءۇندىستان عالىمدارى: كوروناۆيرۋستان بولعان ولىمگە ەكولوگيانىڭ دا اسەرى بار
عالىمدار اۋانىڭ لاستانۋى دا كوروناۆيرۋستان كوز جۇمۋ دەرەكتەرىنىڭ ارتۋىنا اسەر ەتەتىن حابارلادى. ءتيىستى حالىقارالىق زەرتتەۋ ناتيجەسى «Cardiovascular Research» جۋرنالىندا جاريالانعان.
ماقالادا ەڭ كۇردەلى جاعداي چەحيادا دەپ جازىلعان. بۇل ەلدە كوروناۆيرۋسقا قاتىستى ءولىمنىڭ 29%-ى لاس اۋادان كەلگەن. ءۇندىستان ماماندارى دا ەكولوگيالىق جاعداي مەن ەپيدەميولوگيالىق احۋال اراسىندا بايلانىس بارىن ايتادى. ولاردىڭ الاڭداۋى بەكەر ەمەس. ويتكەنى ەل استاناسى نيۋ-دەلي الەمنىڭ ەڭ لاس قالالارىنىڭ ءبىرى سانالادى.
رادج لوشان، ەپيدەميولوگ:
– قىستا رەسپيراتورلىق اۋرۋلار سانى ارتادى. ولاردىڭ قاتارىنا كوروناۆيرۋستى دا جاتقىزۋعا بولادى. يتاليا ماماندارى اۋاداعى زياندى زاتتار مەن كوروناۆيرۋسقا قاتىستى كىسى ءولىمى اراسىندا بايلانىس بارىن دالەلدەدى. ويتكەنى COVID-19 جۇقتىرعان ناۋقاستار لاستانعان اۋامەن تىنىس السا، اۋرۋلارى اسقىنىپ كەتۋى ابدەن مۇمكىن.
فينليانديادا يتتەر كوروناۆيرۋستى انىقتايدى
فينليانديا استاناسى حەلسينكي اۋەجايىندا ءقازىر كوروناۆيرۋسقا بايلانىستى تاجىريبە ءجۇرىپ جاتىر. مۇندا جولاۋشىلاردىڭ ىندەت جۇقتىرعان-جۇقتىرماعانىن يتتەر انىقتايدى. مامانداردىڭ سوزىنشە، بۇل ءادىس تيىمدىلىگىن كورسەتكەن. تاجىريبەگە 16 يت قاتىسىپ جاتىر. اۋەجايعا كەلگەن جولاۋشىلار دەنەسىن مايلىقپەن سۇرتەدى دە، ونى قۇتىعا سالادى. قۇتىداعى ماتەريالدى يتتەر يىسكەپ، ەگەر كۇدىكتى جاعداي تۋىنداسا، بىردەن بەلگى بەرەتىن كورىنەدى. سوسىن جولاۋشى پتر-تەست تاپسىرۋعا جىبەرىلەدى. مامانداردىڭ تۇسىندىرۋىنشە، رەسپيراتورلىق اۋرۋلار كەزىندە ادام دەنەسىنىڭ ءيىسى وزگەرەدى. يتتەر اۋرۋدى وسى بەلگى ارقىلى انىقتايدى ەكەن. حەلسينكي اۋەجايىنداعى تاجىريبە جەلتوقساننىڭ اياعىنا دەيىن جالعاسادى.
اننا حيلم-بەركمان، حەلسينكي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى:
– قىزمەتتىك يتتەردىڭ ىندەتتى انىقتاۋ قابىلەتى وتە جوعارى. ولاردىڭ كومەگىنە جۇگىنۋ اۋەجايلارداعى پتر-تەستتەردىڭ الدەقايدا ارزان ءارى جىلدام بالاماسىنا اينالۋى مۇمكىن.
تايۆاندا زەرتحانالىق تەكسەرۋلەردى روبوتتار جۇرگىزەدى
فينليانديادا كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسكە يتتەر تارتىلسا، تايۆاندا روبوتتار جۇمىلدىرىلعان. ولار زەرتحاناشى قىزمەتىن اتقارادى. تىڭ تەحنولوگيا تايبەي قالاسىنداعى اۋرۋحانالاردىڭ بىرىندە جانە بىرنەشە ۇكىمەتتىك ەمەس مەكەمەدە قولدانىلىپ كەلەدى. مامانداردىڭ ايتۋىنشا، بۇرىن تەست ناتيجەسى كەمى 2 كۇن دايىندالسا، بۇگىندە روبوتتاردىڭ ارقاسىندا ول ۋاقىت الدەقايدا قىسقارعان. بۇل سونداي-اق قىزمەتكەرلەردىڭ ۆيرۋس جۇقتىرۋ ءقاۋپىن دە ازايتادى.
ارۆين چجەن،"TCI كومپانياسىنىڭ وكىلى:
– روبوت كۇنىنە كوروناۆيرۋسقا قاتىستى 2 مىڭ ساراپتاما ناتيجەسىن تەكسەرەدى. ونى اۋەجايلاردا قولدانۋعا بولادى. سوندا جولاۋشىلار قاۋىپسىزدىگىنە الاڭداماي-اق ەمىن-ەركىن ساياحاتتاي الادى. بۇل ەكونوميكانى قالپىنا كەلتىرۋگە كوپ كومەگىن تيگىزەدى.
ال ۇلىبريتانيادا تەستتەر مەن دارى-دارمەكتى جەتكىزۋ ءۇشىن دروندار كەڭىنەن قولدانىلىپ ءجۇر. بۇل تاسىمالداۋ جۇمىستارى كەزىندە اۋرۋ جۇقتىرۋ ءقاۋپىن ازايتادى. ءتىپتى ۋاقىت مەن اقشا ۇنەمدەيتىن كورىنەدى.
پىكىر قالدىرۋ