پارلامەنت سايلاۋى قارساڭىندا كرەديت كەشىرىلە مە؟

/image/2020/11/23/crop-6_61_327x581_kogo_budet_okhvatyvat_kreditna.jpg

Expert Public Space پلاتفورماسىندا ونلاين رەجيمدە "نەسيە امنيستياسى: ءبىر رەتتىك اكسيا ما، الدە الەۋمەتتىك قولداۋ قۇرالى ما" تاقىرىبىندا تالقى ءوتتى. تاقىرىپتى تاڭداۋعا كرەديتتەر بويىنشا تولەمدى كەيىنگە قالدىرۋ مەرزىمىنىڭ اياقتالۋى مەن كوروناۆيرۋسقا بايلانىستى جۇمىسسىزدىق ارتىپ، تۇرعىندار تابىسىنىڭ تومەندەۋى فاكتورلارى تۇرتكى بولعان، دەپ جازادى forbes.kz.

ديسكۋسسيا مودەراتورى رۋستەم سابدانالييەۆ 2019 جىلعى پرەزيدەنت سايلاۋىنان كەيىن نەسيە امنيستياسى جاسالعانىن ەسكە سالىپ، الدا كەلە جاتقان پارلامەنت سايلاۋى قارساڭىندا "امنيستيي 2.0" اكسياسىنىڭ جاسالۋ ىقتيمالدىعى تۋرالى سۇرادى.

بۇل سۇراققا جاۋاپ بەرگەن ەكونوميست دانيار مولدوقانوۆ 2019 جىلعى ءىى توقساندا مەرزىمى وتكەن نەسيە مولشەرى بارلىق كرەديتتەردىڭ 6،42 پايىزىن قۇراعانىن، كرەديتتى كەشىرۋ اكسياسىنان كەيىن 5،5 پايىزعا تۇسكەنىن اتاپ ءوتتى.

 

– بۇل 1 پايىزدان ءسال اساتىن تومەندەتۋ قازاقستاندىقتارعا 120 ملرد تەڭگەگە ءتۇستى. 500 مىڭ ادام قامتىلدى، – دەگەن ول كرەديت امنيستياسىن جاساۋعا نەگىز بار ەكەنىن، ءبىراق بانكتەر قيىن جاعدايعا تاپ بولمايتىنداي، تۇرعىنداردىڭ بەرەشەك بويىنشا جۇكتەمەسىن جەڭىلدەتەتىندەي جاساۋ كەرەكتىگىن العا تارتتى.

 

ەكونوميست ايدارحان قۇساينوۆ كرەديتتى كەشىرۋ "زيانى كوپ ارەكەت" ەكەنىن ايتتى.

 
– مەن 2019 جىلعى امنيستيانى قولداعانمىن. ويتكەنى ول اكسيانىڭ تازارتقىش سيپاتى بولعان. امنيستيادان كەيىن تابىسى تومەن تۇرعىندارعا نەسيە الۋعا تىيىم سالىنىپ، بازا رەتتەلدى. الەۋمەتتىك تولەمدەر مەن زەينەتاقى ارتىرىلدى. بۇل بەرەشەت باتپاعىنا باتقان ادامداردى قۇتقارۋعا كومەكتەستى. ال ءقازىر امنيستيا جاساۋ تولەگىسى كەلمەيتىندەر ءۇشىن جاسالعان سىيلىق بولار ەدى. بۇل يدەيا جەڭىپ شىقسا، مەن رەنجىگەن بولار ەدىم. ەگەر امنيستيا كولەمىنە كەلەر بولساق، بۇل ماقساتقا 100 ملرد تەڭگە باعىتتاسا جەتەدى. ءبىراق ناتيجەسىندە بيلىك پەن قوعام قارىم-قاتىناسى دۇرىس بولمايدى، – دەدى ەكونوميست.
 
 
"كيپر" اناليتيكالىق توبىنىڭ جەتەكشىسى ەرلان سمايلوۆ ماكروەكونوميكالىق ماسەلەلەرگە كوبىرەك ءمان بەرۋ كەرەكتىگىن اتاپ ءوتتى.
 
 
– تۇرعىنداردىڭ تابىسى از. جىل سايىن كەدەيلەنىپ، ەم-دوم شارالارى، جەرلەۋ ءراسىمى، بالالاردى مەكتەپكە دايارلاۋ، سەكىلدى وقىس شىعىنداردى جابۋ ءۇشىن جاپپاي كرەديت الۋعا ءماجبۇر. سوندىقتان مۇمكىن بولعان مەملەكەتتىك ستاندارتتار ارقىلى ازاماتتاردىڭ تابىسىن ارتتىرۋدى كۇن تارتىبىنە شىعارۋ كەرەك. ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيى، تۇتىنۋشىلىق سەبەت، ەڭ تومەنگى جالاقى، كەدەيشىلىك شەگى سەكىلدى كورسەتكىشتەردى كەم دەگەندە ەسەلەۋ قاجەت. وسى رەتتە باعانى باقىلاي وتىرىپ، اتالعان كورسەتكىشتەردى ارتتىرسا، حالىقتىڭ كرەديتكە جۇگىنۋى قانشالىقتى تومەندەيتىنىن زەردەلەۋ قاجەتتىگىن ۇسىنامىن، –  دەگەن ول كرەديتتى كەشىرۋدى بولەك قاراماي، شاعىن جانە ورتا بيزنەس پەن شارۋاشىلىقتى ساۋىقتىرۋ باعدارلامالارىن قاراستىرۋ قاجەتتىگىنە نازار اۋداردى.
 
 
Economist الاڭىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى قاسىمحان قاپپاروۆ ارىپتەستەرىن قولداپ، جاپپاي كرەديتكە جۇگىنۋ 2015 جىلدان بەرى بەلەڭ العانىن، حالىق تابىسىنىڭ جارتىسى ازىق-تۇلىككە جۇمسالاتىنىن، قازاقستان قايتادان 90 جىلدارداعى جاعدايعا كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى.

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار