ماڭعىستاۋ وبلىسىنان شىققان ءبىر توپ اقىن، جازۋشى، ەتنوگراف، تاريحشى دەپۋتات بوزجىرا اۋماعىنداعى جاڭا تۋريزم جوبالارىن قۇرۋىن قولداپ پرەزيدەنت ق.توقايەۆقا ۇندەۋ جولدادى.
"اسا قۇرمەتتى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى! ءبىز، ماڭعىستاۋلىق زيالى قاۋىم وكىلدەرى، اتا-بابالارىمىزدىڭ جانە كەلەشەك ۇرپاعىمىزدىڭ الدىنداعى مىندەتتەر مەن جاۋاپكەرشىلىگىمىزدى سەزىنە وتىرىپ، وزىڭىزگە ۇندەۋ جولدايمىز" دەپ باستالاتىن ۇندەۋدە بيىل تەڭىز جاعالاۋىندا بەس جۇلدىزدى Rixos ءقوناقۇيىنىڭ اشىلۋىمەن، وڭىرگە كەلگەن تۋريستەر سانى ارتقانىن، ساياحاتتاۋشىلار ماڭعىستاۋدىڭ تابيعي جەرلەرىن دە ارالاپ، اسىرەسە بوزجىرا شاتقالىنا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ جاتقانىن ايتادى.
"جابايى" تۋريزمگە توقتاۋ سالىنۋى كەرەكتىگىن العا تارتقان ۇندەۋ جولداۋشىلار عالىمداردان قۇرالعان توپ بوزجىرا ايماعىنا، ونىڭ فلوراسى مەن فاۋناسىنا زيان كەلتىرمەيتىن جوبانى ىسكە اسىرۋعا بولادى دەگەن قورىتىندىعا كەلگەنىن جەتكىزگەن.
"بۇل شەشىم حالىقتىڭ جۇرەگىنە جول تاپقانى ءسوزسىز. بۇل ۇسىنىس ءوڭىرىمىزدىڭ دامۋىنا وڭ ىقپالىن تيگىزەتىندىگىن بارلىعىمىز دا تۇسىنەمىز:
بىرىنشىدەن، مۇنايعا عانا تاۋەلدىلىكتى جويىپ، ءتۋريزمدى دامىتۋ ارقىلى ەكونوميكامىزدى وركەندەتەمىز. شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ دامۋىنا، جەرگىلىكتى ازاماتتاردىڭ جۇمىسپەن قامتىلۋىنا جول اشامىز. قوناق ءۇي قۇرىلىسى جۇمىسى باستالسا، وسى ماڭداعى اۋىل تۇرعىندارىن جۇمىسپەن قامتۋعا مۇمكىندىك بار.
ەكىنشىدەن، بۇل كەشەن تۋريستەردىڭ بوزجىراعا ءوز بەتىنشە بەيبەرەكەت بارىپ، تابيعاتقا وراسان زيان كەلتىرۋىنە توسقاۋىل بولادى. سوندىقتان، بۇل ايماققا باراتىن جول سالىپ، تۋريستەردىڭ جايلى دەمالۋىنا جاعداي جاسالۋىمەن قاتار، زاڭنامالىق اكتىلەرمەن ءتيىستى قاعيدالاردىڭ بەكىتىلۋىنە سەنىمدىمىز. ياعني، بوزجىرا اۋماعىندا سالىناتىن تۋريزم ينفراقۇرىلىمى تابيعاتتى قورعاۋ، ساقتاۋ جانە جەرگىلىكتى تاريحي-تابيعي ورىنداردىڭ ساكرالدىلىعىن ساقتاۋ، جەرگىلىكتى ءدىل، تانىم-عۇرىپتىق قۇندىلىقتارىمىزدى ەسكەرە وتىرىپ، وركەنيەتتى جولمەن تۋريزم مادەنيەتىن قالىپتاسقانىن قالايمىز!" دەلىنگەن ۇندەۋ ماتىنىندە.
ۇندەۋ اۆتورلارى جوبا ساراپشىلار، قوعامدىق كەڭەستەر مەن جاۋاپتى سالا جەتەكشىلەرىنىڭ وي-پىكىرلەرىن ەسكەرە وتىرىپ جۇزەگە اسىرىلاتىندىعىنا سەنىم بىلدىرگەن.
پرەزيدەنتكە جولدانعان ۇندەۋگە تومەندەگىدەي ادامدار قول قويعان:
بەكتۇر تولەۋعالييەۆ، جازۋشى، ق ر جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى؛
سابىر اداي، اقىن، ق ر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى؛
وتىنشى كوشباي، ەتنوگراف، ولكەتانۋشى؛
سۆەتقالي نۇرجان
ايتمان ايتمان، اقىن، ق ر جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى؛
عالىم ءارىپ، اقىن، ق ر جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى؛
ايتۋار وتەگەنوۆ، اقىن، ق ر جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى؛
نۇرلان قۇلباي، ولكەتانۋشى، ق ر مادەنيەت سالاسىنىڭ ۇزدىگى؛
ءانۋار بيماعامبەت، اقىن، ق ر جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى؛
اندرەي استافيەۆ، تاريحشى، ارحەولوگ؛
سۇلتانبەك قۇدايبەرگەن، اقىن، ونەرتانۋشى؛
ساقىپ كەرەلبايەۆ، قوعام قايراتكەرى؛
قوجا-احمەت دەمەۋبەرگەن ۇلى، ق ر قۇرمەتتى ءجۋرناليسى؛
ەدىل جاڭبىرشين، دەپۋتات؛
سامات مۋسابايەۆ، دەپۋتات.
بىلتىر قاراشا ايىندا بوزجىرا شاتقالى ماڭىندا ءقوناقۇي سالۋ جوسپارى بارى بەلگىلى بولدى. بۇل قوعامدا قىزۋ تالقىلانىپ، جوباعا قارسىلىق تانىتۋشىلار كوپ بولدى. ارتىنشا پرەزيدەنت ق.توقايەۆ ماسەلەگە كوڭىل اۋدارىپ، جوبانى قايتا قاراۋدى تاپسىرعان. ارتىنشا ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ اكىمى سەرىكباي تۇرىموۆ ءقوناقۇي بوزجىرادان بىر-ەكى شاقىرىمعا ارىرار جەرگە سالىناتىنىن حابارلادى. جوباعا قارسى شىعىپ جۇرگەن بەلسەندىلەر ءقوناقۇيدى كەمى بوزجىرادان 20 كم جەرگە سالۋ كەرەك دەپ سانايدى.
ال 8 اقپاندا بەلسەندىلەر بوزجىرادا VIPء-قوناقۇي سالۋ جوباسىنا قارسى ونلاين-پەتيسياعا قول قويۋدى باستادى. پەتيسيا اۆتورى اجار جاندوسوۆانىڭ ايتۋىنشا، بوزجىرادا ءتۋريزمدى دامىتۋ ءۇشىن ءبىرىنشى كەزەكتە تابيعي بايلىقتى جانە باعا جەتپەس عارىشتىق لاندشافتتاردى ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن بارلىق جاعداي جاسالۋعا ءتيىس.
"ءبىز، جوبادا ەسكەرىلگەن جەردە، اتاپ ايتقاندا، ازۋلاردان 4 كم جەردە، جابايۇشقان قورىعىنىڭ شەكاراسىنان 495 م قاشىقتىقتا ءقوناقۇي سالۋعا ۇزىلدى-كەسىلدى قارسىمىز. ءقوناقۇي بوزجىرانىڭ بارلىق باقىلاۋ نۇكتەلەرىنەن انىك كورىنەتىن بولادى، ال ونىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى بۇكىل ءتىرى الەم ءۇشىن وتە كۇشتى الاڭداۋشىلىق فاكتورى. بۇل ءقوناقۇيدىڭ بولۋى بوزجىرانىڭ سۇلۋلىعىن جوعالتۋعا، بيوسيستەماعا، شاتقالدىڭ تابيعي جانە تاريحي قۇندىلىعىنا ورنى تولماس زيان كەلتىرۋگە، تۋريستىك تارتىمدىلىقتى جويۋعا سوقتىرادى. قازاقستاندىق بيوالۋانتۇرلىلىكتى ساقتاۋ قاۋىمداستىعىنىڭ ساراپتامالىق ۇسىنىسى بويىنشا بوزجىرادان 20-25 كم قاشىقتىقتا ءقوناقۇي قۇرۋدى قاراستىرۋعا بولادى، بۇل وركەنيەتتى الەمدە "جاقىن قاشىقتىق" بولىپ سانالادى" دەلىنگەن پەتيسيا ۇندەۋىنىڭ ماتىنىندە.
بوزجىرا تاۋى – وبلىس ورتالىعى اقتاۋ قالاسىنان 300 كم قاشىقتىقتا ورنالاسقان، قاراقيا اۋدانىنا قاراستى ءۇستىرت پلاتوسىنىڭ باتىس شىڭدارى بولىگى، ءۇستىرت جازىعى شىڭدارىنىڭ ءبىر بولىگى. بيىكتىگى – 250 م.
پىكىر قالدىرۋ