قازاقستان بالالار دارىگەرلەرىنىڭ ءىح سەزى ءوتتى

/image/2021/04/26/crop-15_202_786x1398_10.jpeg

21-23 ءساۋىر كۇندەرى ارالىعىندا الماتىدا "پەدياتريا جانە بالالار حيرۋرگياسىنىڭ جەتىستىكتەرى مەن پەرسپەكتيۆالارى" اتتى قازاقستان بالالار دارىگەرلەرىنىڭ ءىح سەزى ونلاين-رەجيمدە ءوتتى.

ءتورت جىلدا ءبىر رەت وتكىزىلەتىن شارا بيىل 9000-نان اسا بالالار دارىگەرىنىڭ باسىن قوستى. ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى، پەدياتريا جانە بالالار حيرۋرگياسى عىلىمي ورتالىعى مەن قازاقستان پەدياترلار وداعىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن ءۇش كۇن بويى وتكەن سەزد جۇمىسىنا اقش، چەحيا، ۇلىبريتانيا، رەسەي، ۋكراينا، بەلارۋس، ءازىربايجان، وزبەكستان، قىرعىزستان جانە باسقا دا الىس-جاقىن شەتەلدەردىڭ ماماندارى، پەدياتريا جانە بالالار حيرۋرگياسى سالاسىنىڭ  جەتەكشى عالىمدارى مەن ساراپشىلارى، سونداي-اق وتاندىق عالىمدار مەن پەدياتر دارىگەرلەر قاتىستى.

شارانىڭ سالتاناتتى اشىلۋ ءراسىمىن ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ا.سوي اشتى.

– انا مەن بالا دەنساۋلىعىن قورعاۋ مەملەكەت پەن قازاقستاننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ باسىم مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى. ەلدىڭ بولاشاعى – جاس ۇرپاقتىڭ دەنساۋلىعىنا بايلانىستى. ەلىمىزدە جىلدان-جىلعا بالالار ءولىم-جىتىم كورسەتكىشى ازايىپ كەلەدى. ماسەلەن، سوڭعى 5 جىلدا بالالار ءولىمىنىڭ كورسەتكىشى 1،4 ەسەگە، ال نارەستەلەر ءولىمىنىڭ كورسەتكىشى 1،2 ەسەگە تومەندەدى. بالا جاسىنداعى اۋرۋلاردى ەرتە انىقتاۋ جانە ۋاقتىلى تۇزەتۋ مەن ەمدەۋدى جۇرگىزۋ ماقساتىندا سكرينينگتىك باعدارلامالاردى جەتىلدىرۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. زات الماسۋدىڭ تۇقىم قۋالايتىن اۋرۋلارىن، ەرتە ارالاسۋ، ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ جانە الەۋمەتتىك ءمانى بار اۋرۋلاردىڭ جۇكتەمەسىن ازايتۋ ماقساتىندا سەنسورلىق بۇزىلۋلاردى دياگنوستيكالاۋدىڭ جاڭا ادىستەرى ەنگىزىلۋدە. ونكولوگيالىق اۋرۋلارى بار بالالارعا تولىق مەملەكەتتىك قولداۋ كورسەتىلەدى. بالالاردى وڭالتۋ ءوز دامۋىن الدى. بالالاردىڭ اۋرۋشاڭدىعىن، مۇگەدەكتىگى مەن ءولىم-جىتىمىن تومەندەتۋگە قول جەتكىزۋدە  قازاقستاندىق بالالار دارىگەرلەرىنىڭ قوسقان ۇلەسى زور، – دەپ اتاپ ءوتتى ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ا.سوي.

"پەدياتريا جانە بالالار حيرۋرگياسى عىلىمي ورتالىعى" اق-نىڭ باسقارما ءتورايىمى، ق ر دسم شتاتتان تىس باس پەدياترى ريزا بورانبايەۆا العى سوزىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى پەدياتريالىق قىزمەتتىڭ بۇگىنگى جاعدايىمەن ءبولىستى. ونىڭ بايانداماسىندا اتاپ وتىلگەندەي، جىل سايىن ەلدە 390 000-نان استام بالا دۇنيەگە كەلەدى، قر-داعى بالالاردىڭ جالپى سانى 6 289،8 مىڭ بالانى قۇرادى.

– ەلىمىزدە بولىپ جاتقان بالا دارىگەرلەرىنىڭ IX سەزىنە قاتىسىپ وتىرعاندارىڭىزعا قۋانىشتىمىز. بۇل فورۋم قازاقستان ءۇشىن ءاربىر 4 جىلدا ءبىر رەت وتكىزەلەتىن ءداستۇرلى ۇردىسكە اينالدى. بۇكىل جەر بەتىن جايلاعان COVID-19 كوروناۆيرۋس پاندەمياسى ءبىزدىڭ ومىرىمىزگە وراسان زور اسەر ەتتى. كەيبىر كوزقاراستار مەن باسىمدىقتار وزگەردى، حالىقتىڭ دەنساۋلىعى، ونىڭ ىشىندە بالالاردىڭ دەنساۋلىعىن قورعاۋ ماسەلەسى وزەكتى جانە قۇندى بولا باستادى. ويتكەنى بالالار قوعامنىڭ ەڭ وسال، ءالسىز بولىگى بولىپ سانالادى.

ءبىزدىڭ ەلدىڭ پەدياترلارى دا COVID-19-قا قارسى كۇرەستە ەرەكشە بەلسەندىلىك كورسەتتى. پاندەميا جالعاسۋدا، ءبىراق بالالاردىڭ باسقا اۋرۋلارىن دياگنوستيكالاۋ جانە ەمدەۋ ماسەلەلەرى كەزەك كۇتتىرمەيدى. بۇگىنگى كۇنى ءارتۇرلى سوزىلمالى نەمەسە تۇقىم قۋالايتىن اۋرۋى بار بالالارعا مەديسينالىق كومەكتىڭ قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ بۇرىنعىدان دا بەتەر ماڭىزدى بولىپ وتىر. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا جاڭا دياگنوستيكالىق جانە تەراپيالىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋدى دە ودان ءارى جالعاستىرۋ قاجەت.

سەزد بالالارعا مەديسينالىق كومەك كورسەتۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋگە، الەمدىك عىلىم مەن پراكتيكانىڭ جاھاندىق جەتىستىكتەرى ماسەلەلەرىن شەشۋگە لايىقتى ۇلەس قوساتىنىنا جانە پەدياتريالىق كومەكتى ودان ءارى دامىتۋعا جانە جەتىلدىرۋگە جاڭا قۋاتتى سەرپىن بەرەتىنىنە سەنىمدىمىز، – دەپ اتاپ ءوتتى پەدياتريا ورتالىعىنىڭ باسشىسى ر.بورانبايەۆا.

پلەنارلىق ءماجىلىستىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا سونىمەن قاتار، س.اسفەندياروۆ اتىنداعى قازۇمۋ-دىڭ رەكتورى ت.س.نۇرعوجين، اقش-تىڭ جاھاندىق پەدياتريا دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى، St.Jude Global ديرەكتورى كارلوس رودريگەس گاليندو جانە ۋكراينا ەلىنىڭ  وحماتدەت ۇلتتىق مامانداندىرىلعان اۋرۋحانانىڭ باس ديرەكتورى ۆ.جوۆنير قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەدى.

ءۇش كۇن بويى وتكەن سەزد الاڭىندا بالالار جاسىنداعى اۋرۋلاردى دياگنوستيكالاۋ مەن ەمدەۋدىڭ ەڭ وزەكتى ماسەلەلەرى، اتاپ ايتقاندا، بالالارداعى اۋرۋلاردى ەمدەۋ مەن دياگنوستيكالاۋدىڭ زاماناۋي ادىستەرى، پەدياتريا، نەوناتولوگيا، بالالار حيرۋرگياسى،  بالالارداعى سيرەك كەزدەسەتىن اۋرۋلاردى دياگنوستيكالاۋ مەن ەمدەۋدىڭ جاڭا ستاندارتتارى، ءارتۇرلى سوماتيكالىق جانە حيرۋرگيالىق پاتولوگياسى بار بالالاردى وڭالتۋ جانە مەديسينالىق-الەۋمەتتىك بەيىمدەۋ، بالالار جاسىنداعى قارقىندى تەراپيا مەن انەستەزيولوگيا، پەدياترياداعى اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى دامىتۋ ماسەلەلەرى جانە ت.ب. وسى سىندى نارەستەلەر مەن بۇلدىرشىندەردى ەمدەۋ مەن پەدياتريا سالاسىنا قاتىستى وزەكتى ماسەلەلەر تالقىلانىپ، عىلىمي جوبالار ۇسىنىلدى. بارلىعى 14 عىلىمي سەسسيا بارىسىندا 100-دەن استام بايانداما جاسالدى.   سونىمەن قاتار، سەزد بارىسىندا پەدياتريا تاجىريبەسىندە سيرەك كەزدەسەتىن ءار ءتۇرلى كلينيكالىق جاعدايلار كوپتىڭ تالقىسىنا سالىندى.

سەزد سوڭىندا ارنايى رەزوليۋسيا شىعارىلىپ، پەدياتريا سالاسىنىڭ نەگىزگى ماسەلەلەرى ناقتىلانىپ، دامۋ بولاشاعى ايقىندالدى.

سەزد اياسىندا 23 ءساۋىر كۇنى دوكتورانتتار، ماگيسترانتتار جانە رەزيدەنتتەرگە ارنالعان "جاس زەرتتەۋشى: زاماناۋي پەدياتريا مەن بالالار حيرۋرگياسىنىڭ سىن-تەگەۋرىندەرى مەن دامۋ پەرسپەكتيۆالارى" اتتى جاس عالىمدار فورۋمى ءوتتى.

جاس عالىمداردىڭ عىلىمي الەۋەتىن ارتتىرۋ، پەدياتريا جانە بالالار حيرۋرگياسى سالاسىنداعى وزەكتى ماسەلەلەردى كوتەرۋ ارقىلى جاس مامانداردى عىلىممەن اينالىسۋعا شاقىرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋدى دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ، جاس دارىگەرلەردىڭ ءرولىن ارتتىرۋ ماقساتىندا وتكەن فورۋمدا ءوز ەلىمىزدىڭ، تمد جانە شەت ەلدەردىڭ عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن عىلىمي ورتالىقتارىندا جانە جوعارعى وقۋ ورىندارىنىڭ رەزيدەنتۋراسىندا، ماگيستراتۋرا مەن PhD-دوكتورانتۋراسىندا وقيتىن جاس عالىمداردىڭ عىلىمي ماقالالارى، جاريالانىمدارى مەن اۋىزشا جانە پوستەرلىك باياندامالارى ۇسىنىلدى.

عىلىمي-زەرتتەۋ جوبالاردى پەدياتريا جانە حيرۋرگيا سالاسىنىڭ بىلىكتى ماماندارىنان قۇرالعان قازىلار القاسى باعالاپ، سارالادى. 

كونفەرەنسيا سوڭىندا ۇسىنىلعان جۇمىستار "ۇزدىك بايانداما"، "ۇزدىك تەزيس"، "ۇزدىك پوستەرلىك بايانداما" اتالىمدارى بويىنشا انىقتالىپ، ارنايى ديپلومدارمەن ماراپاتتالدى.

بيىلعى  جاس عالىمدار فورۋمىنىڭ جەڭىمپازدارى:

  1. "ۇزدىك بايانداما" – الەنا گونچاروۆا، قازوجرعزي دارىگەرى.
  2. "ۇزدىك تەزيس" – داريا بەكباتىروۆا، بالالار ونكولوگيا/گەماتولوگياسى ماماندىعى بويىنشا اسفەندياروۆ اتىنداعى قازۇمۋ-دىڭ رەزيدەنتى.
  3. "ۇزدىك پوستەرلىك بايانداما" – پۋلاتوۆا ۆيسولا، نۇرجامال كەڭەس، كلارا جولداسبەكوۆا، پەدياتريا ماماندىعى بويىنشا پەدياتريا جانە بالالار حيرۋرگياسى عىلىمي ورتالىعىنىڭ رەزيدەنتتەرى (2 جىل).

ۇزدىك باياندامالار مەن عىلىمي ماقالالار پەدياتريا جانە بالالار حيرۋرگياسى عىلىمي ورتالىعىنا قاراستى "پەدياتريا جانە بالا حيرۋرگياسى" عىلىمي جۋرنالىندا جاريالاندى.  جۋرنال عىلىمي قىزمەتتەردىڭ ناتيجەلەرىن جاريالاۋ ءۇشىن ق ر ءعبم-نىڭ عىلىم جانە ءبىلىم سالاسىن قاداعالاۋ كوميتەتىمەن ۇسىنىلعان، سونداي-اق رەسەيلىك عىلىمي دايەكسوز الۋ يندەكسى (رينس) مالىمەتتەر بازاسىنا كىرەدى.

پەدياتريا جانە بالا حيرۋرگياسى عىلىمي ورتالىعى ەمدەۋ مەكەمەسى عانا ەمەس، تاجىريبەلى كادرلاردى دايىندايتىن، عىلىمي جوبالاردى ىسكە اسىراتىن ورتالىق. "پەدياتريا"، "بالالار حيرۋرگياسى"، "پۋلمونولوگيا" جانە "بالالار ونكولوگيا /گەماتولوگياسى" سالاسى بويىنشا رەزيدەنتتەر وسىندا وقىتىلادى. بۇگىنگى كۇنى جاس ماماندار ەلىمىزدىڭ ءار ايماعىنداعى مەديسينالىق ورتالىقتار مەن مەكەمەلەردە قىزمەت جاساۋدا.

پەدياتريا جانە بالا حيرۋرگياسى عىلىمي ورتالىعى س.د.اسفەندياروۆ اتىنداعى قازاق ۇمۋ-دىڭ، "قازاق مەديسينالىق ۇزدىكسىز ءبىلىم بەرۋ"  ۋنيۆەرسيتەتى مەن رەسپۋبليكالىق مەديسينالىق كوللەدجدىڭ كلينيكالىق بازاسى. ورتالىق بازاسىندا بالالار گەموتولوگياسى، كارديولوگياسى جانە ريەۆموتولوگياسى بويىنشا قايتا دايارلىقتان ءوتۋ، پەدياتريانىڭ كوكەيكەستى ماسەلەلەرى (پۋلمونولوگيا، گەموتولوگيا، گاستروەنتەرولوگيا، كارديوريەۆ-موتولوگيا، فۋنكسيونالدىق ناقتامالاۋ جانە زەرتحانا ءىسى) بويىنشا دارىگەرلەردىڭ ءبىلىمىن جەتىلدىرۋ سيكلدارى جۇرگىزىلەدى.

"پەدياتريا جانە بالالار

حيرۋرگياسى  عىلىمي ورتالىعى"

باسپا ءسوز قىزمەتى

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار