قوعام بەلسەندىسى جانبولات ماماي جۋرناليستىك زەرتتەۋ دەپ اتايتىن باۋىرجان بايبەك تۋرالى ءفيلمى جۋرناليستىك نورمالارعا ەش سايكەس كەلمەيدى. Nur Otan پارتياسى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى باۋىرجان بايبەكتىڭ مۇددەسىن سوتتا قورعاپ جۇرگەن زاڭگەر ايجان تاشەنوۆا وسىلاي دەيدى. ونىڭ ايتۋىنشا، جانبولات ماماي مەن ونىڭ ايەلى ينگا يمانبايدىڭ سوتقا دايىنداعان جاۋابىندا دالەل دەپ ايتۋعا بولاتىن ەشقانداي رەسمي قۇجات جوق.

"ماماي ءىسىن" ەگجەي-تەگجەيلى زەرتتەي وتىرىپ، كەلتىرىلگەن كۋالىكتەرىنىڭ بىردە بىرەۋى تاعىلعان ايىپتاۋلارعا دالەلدەمە بولا المايتىنىن جاۋاپكەرشىلىكپەن مالىمدەيمىن.

شىنتۋايتىندا، مۇندا پوستتاردان، ب ا ق پەن ءانونيمدى تەلەگرام-ارنالارداعى جاريالانىمداردان، سونداي-اق تۇسىنىكسىز انىقتامالار مەن ىسكە مۇلدەم قاتىسى جوق قۇجاتتاردان تۇراتىن قويىرتپاق جونىندە ءسوز بولىپ وتىر. زاڭ مەن زاڭي تاجىريبە تۇرعىسىنان العاندا، بۇل – سوت ءۇشىن ەشقانداي ماڭىزى جوق پايداسىز جالعان دالەلدەمەلەر.

سوت تالقىلاۋى – ەڭ الدىمەن فاكتىلەر ەكەنىن تاعى دا اتاپ وتكىم كەلەدى. سوت جالاڭ جورامالدار مەن "قيالي اڭگىمەلەرگە" ەمەس، تەك سولاردىڭ نەگىزىندە عانا زاڭعا سايكەس اقيقاتتى انىقتايدى. بۇل – الەمدىك تاجىريبە، قۇقىق ۇستەمدىگى دەگەنىمىز دە، وسى.

ەسكە سالا كەتەيىن، زاڭعا سايكەس جاۋاپكەرلەر جاريا تۇردە ايىپتاۋ كەزىندە سۇيەنگەن قۇجاتتارى مەن راستايتىن دالەلدەمەلەرىن سوتقا ۇسىنۋى ءتيىس. ايتسە دە، ب.بايبەك، 2 كۇن بۇرىن سوتقا ج.ماماي مەن ي.يمانبايەۆانىڭ جالعان ايىپتاۋلارىن جوققا شىعاراتىن بارلىق قاجەتتى قۇجاتتار مەن فاكتىلەردى جولداي وتىرىپ، ءوز قۇقىعىن پايدالاندى.

ەندى جاۋاپكەرلەردىڭ 16 بەتتىك پىكىرىنە قىسقاشا توقتالىپ، ولاردىڭ "دالەلدەمە" دەپ ۇسىنعاندارى مەن ءبىز بەرگەن قۇجاتتاردى سالىستىرىپ كورمەكپىن.

بىرىنشىدەن، جاۋاپكەرلەر ءوز پىكىرىن ءارتۇرلى زاڭدار مەن پاكتتەردەن الىنعان نورمالار جيىنتىعىنان باستايدى.

ولاردىڭ جالپى ءمانى "ءجۋرناليستىڭ اقپاراتتى iزدەستiرۋدi جۇزەگە اسىرۋعا، سۇراتۋعا، الۋعا جانە تاراتۋعا... قۇقىعى بار" دەگەنگە سايادى. بۇل رەتتە، "ب ا ق تۋرالى" زاڭدا انىق جازىلعان "جۋرناليست شىندىققا جاناسپايتىن اقپاراتتى تاراتپاۋعا، سونداي-اق تاراتاتىن اقپاراتتىڭ شىنايىلىعىن تەكسەرۋگە مىندەتتى" دەگەن نورما ادەيى ەلەۋسىز قالدىرىلىپ، ايتىلمايدى. ياعني زاڭداردى ءوز مۇددەسىنە قاراي ىرىكتەپ تۇسىندىرۋگە تىرىسۋشىلىق انىق كورىنىپ تۇر.

ەكىنشىدەن، جاۋاپكەردىڭ قارسىلىعىنا جاسالعان تالداۋ ج.ماماي مەن ي.يمانبايەۆانىڭ 13 ساۋىردەگى وزدەرىنىڭ جالعان ۆيدەوسىنا قاتىستى تالاپ ارىزدىڭ ءۇش تارماعىن مۇلدەم ەلەۋسىز قالدىرعانىن كورسەتىپ وتىر.

مۇندا مافيالىق-جەمقورلىق قۇرىلىم قۇردى، مەملەكەتتىك جەردى اقىلى تۇراق پەن اتاكەنتتەگى قۇرىلىسقا بەردى، سونداي-اق الماتى اكىمى لاۋازىمىندا زاڭسىز 1 ملرد دوللار پايدا تاپتى-مىس دەگەن ايىپتاۋلار جونىندە ءسوز بولىپ وتىر.

وزدەرىنىڭ زياندى جانە ماقساتتى تۇردە جاپقان جالالارىنا قانداي دا ءبىر دالەلدىڭ جۇرناعىنىڭ دا ءىس جۇزىندە بولماۋى جاۋاپكەرلەردىڭ جەكە تۇلعاعا قارسى باعىتتالعان وتىرىكتەرىنىڭ اۋقىمىنا ايعاق بولاتىنى ايدان انىق.

كەرىسىنشە، ءبىز اتاكەنت بويىنشا اكىمدىكتىڭ 27 گا جەردى مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارۋ تۋرالى 3 قاۋلىسىن ۇسىندىق، ول سوناۋ 90-جىلدارى بارلىق جەكە قولعا بەرىلگەندەرىنىڭ جارتىسىن قۇرايدى.

ۇشىنشىدەن، «قازاقفيلم» كينوستۋدياسىنىڭ جەرىن جەكە ماقساتقا الدى-مىس دەگەنى تۋرالى. جاۋاپكەرلەر دالەل رەتىندە ب.بازاربەكتىڭ Facebook-تەگى 2 پوستىن كەلتىرەدى. بۇلار مۇلدەم دالەلدەمە بولا المايدى.

ايتپاقشى، وسى پوستتاردىڭ اۆتورىنىڭ ءوزى 2017 جىلى ۋچاسكەنىڭ «Ethnoland» مادەني ورتالىعىن سالۋ ءۇشىن الماتى قالاسى تۋريزم باسقارماسىنىڭ مەنشىگىنە بەرىلۋ فاكتىسىن مويىندايدى.

جاۋاپكەرلەردىڭ ايىپتاۋلارىن جوققا شىعارۋ ءۇشىن ءبىز سوتقا اكىمدىكتىڭ جەر ۋچاسكەسىن كوممۋنالدىق، ياعني مەملەكەتتىك مەنشىككە بەرۋ تۋرالى قاۋلىسىن، سونداي-اق جەردى مەملەكەتكە بەرۋدىڭ تولىقتاي زاڭدىلىعىن بەلگىلەگەن اۋداندىق، قالالىق جانە جوعارعى سوتتىڭ شەشىمدەرىن جولدادىق.

تورتىنشىدەن، كوكتوبە مەن كوك-جايلاۋ ماڭىندا زاڭسىز قۇرىلىس جۇرگىزدى جانە اعاشتاردى كەستى-مىس دەگەنى تۋرالى.

ج.ماماي مەن ي.يمانبايەۆا ءوز ايىپتاۋلارىنا راستاما رەتىندە ۆ.بورەيكونىڭ ماقالالارىنا 7 سىلتەمە كەلتىرىپ، سونىمەن بىرگە 2018 جىلعى "كوك جايلاۋ" كۋرورتى قۇرىلىسىنىڭ تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق نەگىزدەمەسى جوباسىنىڭ بولىمدەرىنىڭ ءبىرىنىڭ 147 بەتىن قوسا بەرگەن.

ەڭ الدىمەن، تاعى دا ەسكە سالا كەتكىم كەلەدى، بۇل جوبا سول كۇيى ىسكە اسىرىلماعان، اعاشتار دا كەسىلمەگەن. بۇدان بولەك، ب.بايبەكتىڭ الماتى اكىمى لاۋازىمىندا جۇمىس ىستەگەن كەزىندە 5 گا جەر سوت ارقىلى مەملەكەتكە قايتارىلعان، ال جوبانىڭ وڭتايلاندىرىلۋىنا بايلانىستى 102 گا ىلە الاتاۋ پاركىنە قايتارىلعان. ياعني بارلىق جەرلەر مەملەكەتكە قايتارىلدى، ج.ماماي مەن ي.يمانبايەۆا ايتقانداي، قيالداعى "ەليتا وكىلدەرىنە"، بەرىلگەن جوق" دەپ جازدى ب:بايبەكتىڭ وكىلى.

بۇدان ءارى زاڭگەر ج.مامايدىڭ ب.بايبەكتى "Esentai city" قۇرىلىسىنا سوڭعى الما باعىن ساتتى، الماتى-1 جانە الماتى-2 تەمىرجول ۆوكزالدارىن جەكە باسقارۋعا بەردى، جۇڭگو اۆتوبۋستارىن كوتەرىڭكى باعامەن ساتىپ الدى دەگەن ايىپتاۋلارىنا قاتىستى ۇسىنعان دالەلدەمەلەرىنە تالداۋ جاساعانىن، ج.ماماي مەن ي.يمانبايەۆانىڭ ۇسىنعان ماتەريالدارى ءوز ايىپتاۋلارىن وزدەرى تولىقتاي جوققا شىعاراتىنىن، ولار بىردە-بىر دالەل ۇسىنا الماعانىن ايتادى.

4 ماۋسىم كۇنى باۋىرجان بايبەك – جانبولات ماماي سوت پروسەسىنىڭ كەزەكتى وتىرىسى وتكەن. سوتتان ءبىر كۇن بۇرىن ج.ماماي ءوزىنىڭ ايىپتاۋلارىنىڭ دالەلدەرى دەلىنگەن 2 مىڭ بەتكە جۋىق قاعازدى سوتقا تاپسىرعان. بايبەك وكىلى "پوستتار، ب ا ق پەن ءانونيمدى تەلەگرام-ارنالارداعى جاريالانىمدار، سونداي-اق تۇسىنىكسىز انىقتامالار مەن ىسكە مۇلدەم قاتىسى جوق قۇجاتتار" دەپ وسىنى قۇجاتتاردى ايتىپ وتىر. سونداي-اق زاڭگەر ايجان تاشەنوۆا ەرلى-زايىپتىلاردىڭ ءسوزى مەن ءىسى قابىسپايتىنىن، ج.ماماي ءار سوزىندە ەۋروپالىق جانە حالىقارالىق ستاندارتتاردى مىسالعا كەلتىرەتىنى، ءسوز بوستاندىعى، زاڭ ۇستەمدىگى تۋرالى ءجيى ايتاتىنى جاي عانا بەتپەردە ەكەنىن جەتكىزگەن.

ال ج.ماماي ب.بايبەك تالاپ ارىزىندا تۇرعىلىقتى مەكەنجايى رەتىندە ءوزىنىڭ ناقتى تۇراتىن ءۇيىنىڭ مەكەنجايىن ەمەس، NurOtan پارتياسى كەڭسەسىنىڭ مەكەنجايىن كورسەتكەنىنە نازار اۋدارىپ، مۇنىڭ سەبەبىن باۋىرجان بايبەكتىڭ ءزاۋلىم سارايدا تۇراتىنىمەن، ونى كورسەتە المايتىنىمەن تۇسىندىرگەن..

سونداي-اق ج.ماماي قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنە تيەسىلى جەرلەردىڭ ساتىلۋىنا، كوكجايلاۋداعى اعاشتاردىڭ زاڭسىز وتالۋىنا باۋىرجان بايبەكتىڭ قاتىسى بارى تۋرالى، العاشقى ماسەلە بويىنشا زاڭگەر باقىتجان بازاربەك ارنايى ساراپتاما ازىرلەپ جاتقانىن، ەكىنشى ماسەلەگە قاتىستى جۋرناليست ۆاديم بورەيكونى كەزەكتى سوت وتىرىستارىنا كۋا رەتىندە شاقىرۋ تۋرالى جازباشا ءوتىنىش تۇسىرگەنىن ايتادى.