قازاقستان فەرمەرلەرى كۇردەلى جاعدايدا جۇمىس ىستەيدى. مەملەكەت قولداۋى تۇراقتى ەمەس، ۇكىمەت باعانى رەتتەۋ ءۇشىن ەكسپورتقا تىيىم سالادى، اۋىل شارۋاشىلىعىنا قاجەتتى تەحنيكا جىل سايىن قىمباتتاپ جاتىر، اۋا رايى فاكتورى تاعى بار. بۇنداي پىكىردى كاسىپكەرلەر پالاتاسى اگروونەركاسىپ كەشەنى جانە تاماق ونەركاسىبى دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ەربول ەسەنەيەۆ ءمالىم ەتتى.
بۇۇ ازىق-تۇلىك جانە اۋىلشارۋاشىلىق ۇيىمىنىڭ ەسەبىنشە، 2022 جىلدىڭ قاڭتار-مامىر ارالىعىندا ازىق-تۇلىك يندەكسى شامامەن 40 پايىزعا كوتەرىلگەن. ياعني، ازىق-تۇلىك قىمباتتاپ، اگرارلىق سالا بولاشاقتىڭ مۇنايىنا اينالعالى تۇر.
ەربول ەسەنەيەۆ ازىق-تۇلىك باعاسىن شارۋالارعا سۋبسيديا ءبولۋ ارقىلى رەتتەۋ قيىن ەكەنىن ايتادى. ونىڭ ۇستىنە، جالپى ەلدەگى سۋبسيديا كولەمى از – فەرمەرلەرگە تاراتقاندا تيىن-تەبەن قالادى.
ماماننىڭ دەرەگىنشە، قازاقستان 5 ملرد دوللارعا ازىق-تۇلىك يمپورتتايدى، ال بار بولعانى 3 ملرد دوللارعا ەكسپورتتايدى. بالانس جوق.
– ءبىز تونناسى 1-1،5 مىڭ دوللارعا باعامەن ءونىم كىرگىزەمىز. ءبىراق سول زاتتىڭ شيكىزاتىن 300-350 دوللارمەن ساتامىز. مىسالى، بيداي، ەت، كوبىنە ءتىرى قارا مال سولاي تەپە-تەڭدىكتى ساقتامايدى. بۇل دۇرىس ەمەس. الداعى 5-10 جىلدا وسى تەپە-تەڭدەكتى رەتتەۋ كەرەك. ءبىز ەڭ الدىمەن ىشكى نارىقتى قامتاماسىز ەتۋىمىز كەرەك. ناقتى باعىت بار – يمپورتتى الماستىرۋ. وتاندىق ءونىمدى ارتتىرۋ قاجەت. وكىنىشكە قاراي، ءقازىر مەملەكەت ەكسپورتتى رەتتەۋگە ءجيى ارالاسادى. مىسالعا، بيداي، ماي، تۇقىم مايىنا، ەتتى ەكسپورتتاۋعا بىردە تىيىم سالادى، بىردە الىپ تاستايدى. بۇل كاسىپكەرلەردىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرەدى. ونسىز دا نارىق قۇبىلمالى، ونىڭ ۇستىنە تاعى ءبىر تىيىم قوسىلعان كەزدە شارۋالار بۇل سالامەن اينالىسۋدى دوعارعىسى كەلەدى. ال، ازىق-تۇلىك باعاسىن تومەندەتۋ ءۇشىن ءونىمدى كوبىرەك ءوندىرۋ كەرەك. باسقا فورمۋلا ويلاپ تابۋدىڭ كەرەگى جوق، – دەيدى ول.
مامان تاۋاردىڭ وزىندىك قۇنىنا تەحنيكا، ەڭبەك كوزى، قاجەتتى قۇرال-سايمانداردىڭ قىمباتتاۋى، لوگيستيكا سەكىلدى فاكتورلار كوپتەپ اسەر ەتەتىن اتاپ ءوتىپ، بيىل اۋىل شارۋىشىلىعىنىڭ تەحنيكاسى قىمباتتاعانىن جەتكىزدى.
– بىلتىر ك700 تراكتورىنىڭ باعاسى 40 ملن تەڭگەدەي بولسا، بيىل 86 ملن تەڭگە دەيىن قىمباتتاعان. وتكەن جىلى ەڭ قاراپايىم كومباين 70 ملن تەڭگە بولسا، بيىل 140 ملن تەڭگە تۇرادى. ال بۇل تاۋاردىڭ وزىندىك قۇنىنا اسەر ەتپەي قويمايدى، – دەيدى ەربول ەسەنەيەۆ.
سونداي-اق ساراپشى شارۋالارعا مەملەكەتتەن قولداۋ جاسالسا، تۇراقتى بولۋى كەرەكتىگىن، ال ءقازىر ءبىر باسشى قولداۋدى جاريالاسا، كەلەسىسى الىپ تاستايتىنىن ايتتى.
دەرەككوز: atameken.kz
پىكىر قالدىرۋ