جۋىردا ۇكىمەت وتىرىسىندا توتەنشە جاعدايلار ءمينيسترى ءبىرقاتار وبلىستاردا كۇننىڭ جىلىنۋىمەن سەل ءجۇرىپ، سۋ تاسقىنى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ءمالىم ەتتى. وقىس وقيعالار كوكتەم ەرتە كەلەتىن تۇركىستان وبلىسىندا باستالىپ تا كەتتى. وسى ورايدا قامشى پورتالى ءقاۋىپ ايماعىندا تۇرعان وبلىس اكىمدەرىنە سۇراۋ سالىپ، كوكتەمگى سۋ باسۋعا دايىندىعى، بۇعان دەيىنگى وقيعالاردان قانشالىقتى ساباق العانى جونىندە سۇرادى. تومەندە جەتىسۋ وبلىسىنداعى احۋال تۋرالى وبلىستىق توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى، پولكوۆنيك يگور جۋكوۆ جاۋابى ۇسىنىلعان.

1) ءوزىڭىز جەتەكشىلىك ەتەتىن ءوڭىردe قانداي پروبلەمالىق ۋچاسكەلەر بار؟ قانشا ەلدi مەكەنگە سۋ باسۋ ءقاۋپى ءتونىپ تۇر؟

2021 جىلدان باستاپ وبلىس اۋماعىنداعى 13 سۋ تاسقىنىنا بەيىم ۋچاسكەلەردە قابىلدانعان سۋ تاسقىنىنا قارسى ينجەنەرلىك قورعاۋ ءىس-شارالارىنىڭ جۇرگىزىلۋى ناتيجەسىندە سۋ باسۋعا بەيىم 6 ەلدىمەكەننىڭ ءقاۋپىن ازايتۋعا مۇمكىندىك بەردى. ناتيجەسىندە وبلىسىمىزدىڭ 5 اۋدان (پانفيلوۆ، كەربۇلاق، سارقان، اكسۋ، قاراتال اۋداندارى جانە تەكەلى ق.) اۋماعىندا سۋ تاسقىنىنا بەيىم 7 ۋچاسكە بار.

2) ەلدi مەكەندەردi سۋ تاسقىنىنان ساقتاۋ ءۇشiن، سۋ باسۋ زاردابىن تومەندەتۋ، وقىس وقيعالار مەن قايعىلى جاعدايلاردىڭ الدىن الۋ ءۇشiن نە ىستەلىنىپ جاتىر؟

2023 جىلعى سۋ تاسقىنى ءقاۋپى بار كەزەڭگە دايىندىق بويىنشا بەكىتىلگەن وبلىستىق جوسپاردىڭ ءىس-شارالارىن ىسكە اسىرۋ جۇمىستارى جوسپارلانعان مەرزىمدەرگە سايكەس جۇزەگە اسىرىلۋدا جانە تۇراقتى باقىلاۋدا. جوسپار بويىنشا كەلەسى جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە:

- وبلىستىڭ ەلدى مەكەندەرى مەن اۋماعىن قورعاۋ بويىنشا قاجەتتى شارالاردى قابىلداۋ ءۇشىن سۋ تاسقىنىنا بەيىم ۋچاسكەلەردى انىقتاۋ؛

- حالىقتى حاباردار ەتۋ جۇيەسىن دايىنداۋ، سۋ تاسقىنى كەزىندەگى ءجۇرىس-تۇرىس ەرەجەلەرى تۋرالى حالىقتى اقپاراتتاندىرۋدى ۇيىمداستىرۋ؛

- ارىق-كانال جەلىلەرىن، جول سۋ وتكىزۋ قۇرىلىستارى مەن كوپىرلەرىن دايىنداۋ؛

- مەنشىك يەلەرىنىڭ گيدروتەحنيكالىق قۇرىلىستاردىڭ جۇمىس رەجيمىن ساقتالۋىن باقىلاۋ؛

- ماتەريالدىق-تەحنيكالىق، ازىق-تۇلىك، جانار-جاعار ماي، مەديسينالىق جانە باسقا دا رەسۋرستار قورىن قۇرۋ.

سۋ تاسقىنى كەزەڭىنە الدىن الا دايىندىق جۇرگىزۋ ماقساتىندا، 2022 جىلعى قازان ايىندا جانە اعىمداعى جىلدىڭ 3 اقپان كۇنى، توتەنشە جاعدايلاردىڭ الدىن الۋ جانە جويۋ بويىنشا كوميسسيا وتىرىسى وتكىزىلىپ، ناتيجەلەرى بويىنشا ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگاندارعا، اۋداندار مەن قالالاردىڭ اكىمدەرىنە ارىقتاردى، ارنالاردى، سۋ وتكىزۋ قۇبىرلارىن ۋاقتىلى تازالاۋدى ۇيىمداستىرۋ، گيدروتەحنيكالىق قۇرىلىستاردى ءقاۋىپسىز پايدالانۋدى قامتاماسىز ەتۋ، كۇشتەر مەن قۇرالدار توپتارىنىڭ دايىندىعىن قامتاماسىز ەتۋ، وبلىس اۋماعىندا ورنالاسقان سۋ تاسقىنىنا بەيىم ۋچاسكەلەردى كوزبەن شولىپ تەكسەرۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزۋ تۋرالى قوسىمشا نۇسقاۋلار بەرىلدى.

سونىمەن قاتار، حالىقتى قۇلاقتاندىرۋ ءۇشىن 212 سوڭعى قۇلاقتاندىرۋ قۇرىلعىلارى بار. انالوگتىق رەجيمدە 4 رەسپۋبليكالىق جانە 1 وبلىستىق تەلەارنانىڭ، "قازتەلەراديو" اق سيفرلىق فورماتتا 25 تەلەارنانىڭ، "الما تۆ" كابەلدىك وپەراتورىنىڭ 140 ارناسىنىڭ، "قاينار تۆ" كابەلدىك وپەراتورىنىڭ 110 ارناسىنىڭ جانە وبلىستىڭ توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى عيماراتىنان ورتالىقتاندىرىلعان 7 FM راديوستانسياسىن ۇستاپ قالۋدىڭ سيفرلىق جۇيەسى بار.

سۋ تاسقىنى ءقاۋپىن ازايتۋ شارالارى تۋرالى حالىقتى وقىتۋ جانە اقپاراتتاندىرۋ بويىنشا بۇقارالىق اقپاراتتار قۇرالدارىندا ءسوز سويلەۋ، بريفينگتار وتكىزىلۋدە. بۇدان باسقا حالىق اراسىندا سۋ تاسقىنى كەزىندە ادامداردىڭ جەدەل ىس-ارەكەت ەتۋ بويىنشا ءىس-قيمىلدار تۋرالى جيىندار وتكىزىلىپ، اقپاراتتىق پاراقشالار مەن بروشيۋرالار تاراتىلۋدا.

3) توتەنشە جاعدايلار ءمينيسترى يۋريي يلين سۋ باسۋدىڭ ءداستۇرلi سەبەپتەرi رەتىندە وزەن ارنالارىنىڭ تولىپ قالۋى مەن بالدىرلانۋىن، درەناجدىق-ارىق جۇيەلەرiنiڭ بولماۋىن اتاعان. مۇنداي پروبلەمالار ءسىزدىڭ وبلىستا قالاي شەشىلىپ جاتىر؟

سۋ تاسقىنى ءقاۋىپتى احۋالدىڭ كۇندەلىكتى مونيتورينگ جۇرگىزۋ ءۇشىن 52 گيدروبەكەتتەر قويىلدى (ونىڭ ىشىندە "قازگيدرومەت" رمك - 29 جانە "قازسەلدەنقورعاۋ" مم - 23). قازىرگى تاڭدا، اتالعان گيدروبەكەتتەر وزەندەردەگى سۋ دەڭگەيىنىڭ كوتەرىلۋىن باقىلاۋ ءۇشىن، تاۋلىك بويى رەجيمدە جۇمىس جاساۋدى.

2022 جىلى اعىمداعى جىلعى سۋ باسۋدان قورعاۋ ماقساتىندا، جالپى ۇزىندىعى 1،45 شق. بولاتىن 2 دامباعا (پانفيلوۆ اۋدانى ىنتالى اۋىلى مەن الاكول اۋدانى تەنتەك وزەنىندەگى "رىبپروم " ۋچاسكەسىنە) اعىمداعى جوندەۋ، 2 گيدروتەحنيكالىق قۇرىلىسقا (كەربۇلاق اۋدانىنداعى "جامانبۇلاق" جانە "ماتاي" 2 توعاندارىنا) جوندەۋ، 1 كوپىرگە (الاكول اۋدانى) كۇردەلى جوندەۋ، 2،5 شق. سۋ بۇرۋ كانالدارى (كەربۇلاق اۋد. جانە تالدىقورعان ق.) تازارتىلىپ جانە اۆتوموبيل جولىنداعى قۇبىرلى وتكەلدىڭ سۋ وتكىزۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ بويىنشا 1 ءىس-شارا (كەربۇلاق اۋدانى) اتقارىلدى.

سونداي-اق وبلىستىڭ 2021-2025 جىلدارعا ارنالعان دامۋ جوسپارى شەڭبەرىندە اقسۋ، پانفيلوۆ، سارقان، قاراتال، كەربۇلاق اۋداندارىندا جانە تەكەلى قالاسىندا، سۋ تاسقىنىنا قارسى 8 ينجەنەرلىك ءىس-شارانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانعان. 2021 جىلى 4 ءىس-شارا اتقارىلىپ، 2023-2024 جىلدار ارالىعىندا 4 ينجەنەرلىك ءىس-شارانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانعان.

4) Yكiمەت باسشىسى پروبلەمالىق وڭىرلەردىڭ اكiمدەرi قاردى ۋاقىتىلى شىعارۋدا سىلبىرت قيمىلداپ وتىرعانىن ءمالىم ەتىپ، شارۋانى شيراتۋدى تاپسىردى. وسى ۋاقىتقا دەيىن اتقارىلعان جۇمىس كولەمi قانداي؟

سۋ تاسقىنىنا دايىندىق ماقساتىندا، 1951 بىرلىك سۋ وتكىزۋ قۇبىرى تازارتىلدى (وبلىستىق جانە جەرگىلىكتى ماڭىزى بار اۆتوجولداردا ورنالاسقان). 1،3 مىڭ توننا ينەرتتى ماتەريال، 16 مىڭ دانا قاپ پەن 41 توننا جاڭار-جاعارماي، 63 دانا موتوپومپا ازىرلىككە كەلتىرىلدى. تۇرعىن ۇيلەردى ەرىگەن سۋ باسۋىن بولدىرماۋ ماقساتىندا، وتكەن جىلدان باستاپ 400 شاقىرىمنان اسا ارىق، 198 شاقىرىم كانال تازارتىلدى. ەلدى مەكەندەردەن 14 مىڭ م3-تان استام قار شىعارىلدى. اتالعان جۇمىستار ءارى قاراي جالعاسىن تابۋدا.

5) ءاليحان سمايلوۆ سونداي-اق وبلىس باسشىلارىنا بۇرىنعى قاتەلiكتەردi قايتالاماۋدى قاتاڭ تاپسىرعان. الدىڭعى جىلدارداعى جاعدايدان ناتيجە شىعارىپ، «بيىل وبلىسىمىز كوكتەمگى سۋ تاسقىنىنا ءتاس-تۇيىن دايىن» دەپ ايتا الاسىز با؟

سۋ تاسقىنى قۇبىلىسى بۇل تابيعي جاعداي. ەلدى مەكەندەردەگى سۋ تاسقىنى قۇبىلىستارى نەگىزىندە «قازگيدرومەت» رمك-نىڭ قار جامىلعىسىنىڭ بيىكتىگى مەن توپىراقتىڭ توڭى تۋرالى دەرەكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، ىقتيمال سۋ تاسقىنى جاعدايىنا الدىن الا باعالاۋ جۇرگىزىلدى. وسىعان سايكەس، اۋا تەمپەراتۋرالىق فون كۇرت كوتەرىلىپ، جاڭبىر تۇرىندە جاۋىن-شاشىن مول تۇسكەن جاعدايدا، تاۋ بوكتەرىنەن تومەن ورنالاسقان ەلدىمەكەن اۋماقتارىندا سۋ تاسقىنى قۇبىلىستارى بولۋى مۇمكىن.

6) كوكتەمدەگى وقىس وقيعالار كەزىندە جەرگىلىكتىاكىمدىكتەردىڭ شاماسى جەتپەي جاتقان جۇمىستى حالىق الەۋمەتتىك جەلi ارقىلى جىلۋ جيناپ شەشكەن جاعدايلارعا كوپشىلىك كۋا. سىزدەردىڭ وبلىس سۋ باسۋدىڭ زارداپتارىن جويۋ، سۋ باسقان ەلدiمەكەندەردiڭ حالقىن ەۆاكۋاسيالاۋ سىندى شارۋالارعا قانشالىقتى ءازىر؟

جەتىسۋ وبلىسى اۋماعىندا سۋ تاسقىنى جاعدايى كۇردەلەنۋى سالدارىنا جەدەل دەن قويۋ ماقساتىندا، جەدەل شتابتار قۇرىلدى، كوكتەمگى كەزەڭدەگى توتەنشە جاعدايلاردى جويۋ ءۇشىن تارتىلاتىن ازاماتتىق قورعاۋ قىزمەتتەرىنىڭ 837 جەكە قۇرام ادامى، 233 بىرلىك تەحنيكاسى، 63 دانا موتوپومپالار جانە 6 بىرلىك ءجۇزۋ قۇرالدارى مولشەرىندە، كۇشتەر مەن قۇرالدار توپتاماسى قالىپتاستىرىلدى. سونىمەن قاتار، سۋ باسۋ فاكتىلەرى مۇمكىن بولعان جاعدايلاردا ەلدى مەكەندەردە ورنالاسقان 205 مەكتەپ ەۆاكۋاسيالىق پۋنكت رەتىندە قولدانىلادى. زارداپ شەككەن ادامداردى ازىق-تۇلىكپەن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا، قوعامدىق تاماقتانۋ ۇيىمدارىمەن 83 كەلىسىم-شارتتار جاسالدى. جالپى سۋ تاسقىنى كەزەڭىنىڭ ءقاۋىپسىز ءوتۋى ءجىتى باقىلاۋدا.