«ايدىن ايىمبەتوۆ تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى عارىشكەرى اتاندى. مەن حالقىمدى ەلىمىز باعىندىرعان جاڭا جەتىستىكپەن قۇتتىقتايمىن. ءبىزدىڭ قازىرگى زامانعى تاريحىمىزداعى وسى ۇلى وقيعاعا كاسىبي تۇرعىدان ۇلەس قوسقانداردىڭ بارىنە العىس ايتامىن. رەسەيلىك سەرىكتەستەر مەن باسشىلارعا، سونداي-اق ەكس­پەديسيانىڭ شەتەلدىك مۇشە­لەرىنە ايرىقشا ريزاشىلىق بىلدىرەمىن»، – دەدى مەملەكەت باسشىسى ءسوزىنىڭ باسىندا.

بۇدان كەيىن نۇرسۇلتان نازاربايەۆ عارىشتى يگەرۋ ءار­دايىم ادامزاتتىڭ ەڭ اڭسارلى ارماندارىنىڭ ءبىرى بولعانىن اتاپ وتە كەلە، بۇگىندە بۇل بارلىق جەر شارى تۇرعىندارىنىڭ ەڭ بيىك ميسسياسى ەكەنىن جەتكىزدى. «بىزدەر، قازاقستاندىقتار بايتاق جەرىمىزدە بۇكىلالەمدىك عارىش ايلاعى – بايقوڭىردا الپىس جىل بويى جۇمىس جۇرگىزىلىپ كەلە جاتقانىن ماقتان ەتەمىز. عارىشكەرلەردى جەر ءجۇزى وسى جەردەن، قازاقستاننان شىعارىپ سالادى. ادامزاتتىڭ عالام تۋرالى تانىم كوكجيەگىن كەڭەيتەتىن كۇردەلى ەكسپەديسيالاردان كەيىن ولاردى وسى جەردە قارسى الامىز. عارىشقا ۇشقان جارتى عاسىردان استام ۋاقىت ىشىندە 38 ەلدىڭ 545 عارىشكەرى عارىش كەڭىستىگىندە بولىپ قايتتى. سول ەلدەردىڭ قاتارىندا قازاقستان دا بار. ال ا.ايىمبەتوۆتىڭ ءساتتى ساپارى ەلىمىزدىڭ عارىش جىلناماسىنىڭ جاڭا ءبىر پاراعىن اشتى»، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

مەملەكەت باسشىسى سونىمەن قاتار، قازاقستاننىڭ الەم بويىنشا عارىش كەڭىستىگىن باعىندىرعان ازاماتتارىنىڭ سانى ۇشەۋدەن كەم ەمەس 9 ەلدىڭ ءبىرى بولعانىنا نازار اۋداردى.

«بۇل – كۇن جۇيەسىنىڭ كەڭىستىگىن زەرتتەۋ جانە يگەرۋ ىسىنە وزگە ەلدەرمەن بىرگە اتسالىسىپ وتىرعان قازاقستاننىڭ عارىشتىق بولاشاعى ءۇشىن جاسالعان جاڭا قادام. جەردىڭ تارتىلىس كۇشىن ەڭسەرۋگە دەگەن ۇمتىلىس ادامنىڭ ەڭ ۇلى ەرلىگىنىڭ ءبىرى بولدى، سولاي بولىپ قالا بەرەدى. ول ەڭ باتىل ءارى لايىقتىنىڭ عانا قولىنان كەلەدى. وسىنداي باتىردىڭ ءبىرى – ءبىزدىڭ ءۇشىنشى عارىشكەرىمىز ايدىن ايىمبەتوۆ. سوندىقتان مەن وعان «حالىق قاھارمانى» جانە «قازاقستاننىڭ عارىشكەر-ۇشقىشى» اتاعىن، سونداي-اق، التىن جۇلدىز بەن «وتان» وردەنىن بەرۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدىم. مۇنداي جوعارى ماراپاتتار ونىڭ قازاقستان حالقىنىڭ يگىلىگى ءۇشىن جاساعان ەرلىگىن ايعاقتاي تۇسەدى»، – دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.

قازاقستان پرەزيدەنتى جاڭا «حالىق قاھارمانى» ا.ايىمبەتوۆ ەندى ەلىمىزدىڭ كورنەكتى باتىر-عارىشكەرلەرى قاتارىندا بولاتىنىنا توقتالا كەلە، عارىش سالاسىنا قاتىستى ءبىراز جايتتەردى ەسكە ءتۇسىردى. «ماسەلەن، ءبىزدىڭ تۇڭعىش عارىشكەرىمىز توقتار اۋباكىروۆتىڭ 24 جىل بۇرىنعى عارىشقا ساپارى قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ التىن باستاۋى بولدى. وسى ۇشۋدى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قانشاما قيىندىقتى ەڭسەرۋگە تۋرا كەلگەنى ەسىمىزدە. ەكىنشى عارىشكەرىمىز تالعات مۇسابايەۆ – جالپى جيىنتىعى 341 تاۋلىككە سوزىلعان 3 عارىش ەكسپە­ديسياسىنا قاتىستى. ول – اشىق عارىش كەڭىستىگىنە 8 رەت شى­عىپ، 42 ساعاتتان استام ۋاقىت بولعان تۇڭعىش قازاق. تالعات مۇ­سابايەۆ – قازاقستان مەن رەسەي­ءدىڭ عارىش سالاسىنداعى ىنتىماق­تاستىعىنىڭ، حالىقتارىمىزدىڭ ماڭگىلىك دوستىعى مەن تاتۋ كور­شىلەستىگىنىڭ سيمۆولى»، – دەدى مەم­لەكەت باسشىسى. وسىلاي دەگەن نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ا.ايىم­بەتوۆتىڭ قازاقستاننىڭ عارىش­تىق زەرتتەۋلەرىنىڭ بەسىنشى باع­دارلاماسىن جۇزەگە اسىرعانىن اتاپ ءوتتى. «سالماقسىزدىق جاع­دايىندا «كۋلوندى كريستالل» الۋ جونىندەگى زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلدى. ەلدىڭ ەكولوگيالىق پروبلەمالارى بار وڭىرلەرىن، ەڭ الدىمەن، ارال­دى مونيتورينگتەۋ جانە سۋرەتكە ءتۇسىرۋ جۇمىستارى جاسالدى. ءبىر­قاتار ماڭىزدى سىناقتار دەن­ساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنا تىكەلەي قاتىستى بولدى»، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى بۇل تۋراسىندا.

سالتاناتتى ءراسىم بارىسىندا مەملەكەت باسشىسى قازاقستان عا­رىشكەرىنىڭ بۇل ساپارى ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ يننوۆاسيالىق عارىشتىق سالاسىن دامىتۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنىڭ باستاۋى بولعانىنا نازار اۋداردى. ماسەلەن، استانادا بۇگىندە عارىش اپپاراتتارىن قۇراستىرۋ-سىناۋ كەشەنى سالىنۋدا، ول جەر سەرىكتەرىن جوبالاۋ، قۇراستىرۋ جانە سىناۋ جونىنەن تمد-دا بالاماسى جوق جوعارى تەحنولوگيالى كاسىپورىن بولادى. سونىمەن قاتار، 2014 جىلى جوعارى دالدىكتەگى جەرسەرىكتىك نا­ۆيگاسيا جۇيەسىنىڭ جەردەگى ينفرا­قۇرىلىمى قالىپتاستى، عىلىمي-تەحنولوگيالىق ماقساتتاعى عارىش جۇيەسىن جوبالاۋ جۇمىستارى اياق­تالۋدا. بۇعان قوسا، قازاقستاننىڭ عارىش سالاسىنا قاجەتتى كادر­لاردى دايارلاۋ، قايتا دايارلاۋ جانە بىلىكتىلىگىن كوتەرۋ جۇيەسى قۇ­رىلدى، ول ستۋدەنتتەردى عارىش ما­ماندىقتارى بويىنشا قازاق­ستاننىڭ جوعارى وقۋ ورىندارىندا، سونداي-اق «بولاشاق» باع­دار­لاماسى ارقىلى شەتەلدەردە وقىتۋ ءىسىن قامتيدى. بۇل ماسە­لەگە قاتىستى سويلەگەن ءسوزىن­دە نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازعا­رىش­تىڭ عىلىمي مەكەمەلەرى وتكەن 4 جىل ىشىندە 37 عىلىمي-زەرتتەۋ جوباسىن جۇزەگە اسىرىپ، ونەرتابىس ءۇشىن 5 پاتەنت العانىنا توقتالدى.

ءسوزىنىڭ سوڭىندا مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدىڭ جاڭا «حالىق قاھارمانى» ايدىن ايىمبەتوۆتى ەڭ جوعارى مەملەكەتتىك ناگراداسىمەن قۇتتىقتاپ، ونىڭ وزىنە جۇك­تەلگەن مىندەتتى تابىستى ورىن­داعانىن ايتتى.

بۇدان كەيىن ءسوز العان اي­دىن ايىمبەتوۆ ءوزىنىڭ ساپارى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ قام­قور­لىعى مەن قولداۋىنىڭ ارقا­سىندا جۇزەگە اسقانىن ايتىپ، ەلباسىنا العىسىن ءبىلدىردى. «مەن ءۇشىن بۇل كۇن – ومىرىمدەگى ەڭ با­قىتتى ءارى تولقۋلى كۇن. ءويت­كەنى، مەن پرەزيدەنتتىڭ قولى­نان وتانىمنىڭ ەڭ جوعارى ناگ­راداسىن الدىم. مەن ءسىزدىڭ تاپ­سىرماڭىزبەن 1998 جىلدان بەرى عارىشقا ۇشۋعا دايىندىق ءجۇر­گىزدىم. دەمەك، حالىقارالىق ەكيپاج قۇرامىندا قازاقستاننىڭ اتى­نان وكىلدىك ەتۋ مەن ءۇشىن بيىك مارتەبە»، – دەدى قازاقستان عارىشكەرى. وسىلاي دەي كەلە، ول وزىنە جۇكتەلگەن مىندەتتەردىڭ ورىندالعانى تۋرالى بايانداپ بەردى. «ۇشۋ ساپارى بارىسىندا قازاقستاننىڭ عارىشتىق زەرتتەۋ باعدارلامالارى ىسكە اسىرىلدى. قازعارىشتىڭ عىلىمي باعدارلاماسى بويىنشا ارال جانە كاسپيي تەڭىزدەرىنە مونيتورينگ جاسالدى. سونداي-اق، ميكروگراۆيتاسيا جاعدايىندا ميكروبولشەكتەردىڭ فيزيكالىق قاسيەتتەرى زەرتتەلدى. مۇنىڭ ءبارىن الداعى ۋاقىتتا ءبىزدىڭ عالىمدارىمىز تەرمويادرولىق ەنەرگەتيكا، پلازمالىق مەديسينا، نانوتەحنولوگيا جانە تاماق ونەركاسىبىندە پايدالاناتىن بولادى. كەيىن ولار قازعارىش پەن حالىقارالىق عارىشتىق ىن­تى­ماقتاستىق اياسىندا جالعاسادى»، – دەدى ا.ايىمبەتوۆ.

اقورداداعى سالتاناتتى ءراسىم كەزىندە قازاقستان عارىشكەرى ءوزى­ءنىڭ بار كۇش-قۋاتىن، ءبىلىمى مەن تاجىريبەسىن ەلدىڭ عارىش سالا­سىن ودان ءارى دامىتۋعا جۇمىل­دىراتىنىنا سەندىردى. بۇدان كەيىن ا.ايىمبەتوۆ نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا حالىقارالىق عارىش ستانساسى بورتىندا پلانەتامىزدى 150 رەتتەن استام اينالىپ شىققان مەملەكەتتىك تۋدى تابىس ەتتى.

دەرەككوز: "ەگەمەن قازاقستان" گازەتى