ابايدىڭ 180 جىلدىعى: ەلوردا مەن وڭىرلەردە مەرەيتوي قالاي اتالىپ ءوتتى؟ (3ء-بولىم)

/uploads/thumbnail/20250825161727461_big.webp

ماتەريالداردى دايىنداۋ بارىسىندا ءبىز شىلدە ايىنىڭ باسىندا سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ دەلەگاسياسى سەمەيگە بارعانىن بىلدىك، دەگەنمەن بۇل تۋرالى وڭىرلەردىڭ رەسمي رەسۋرستارىندا حابارلانعان جوق.

"مىڭ كولدىڭ شەتى" ۇلى اقىننىڭ شىعارماشىلىعىنا مەملەكەتتىك رامىزدەر الاڭى تۇرىندە قۇرمەت كورسەتۋگە نيەتتى. بۇل جوبا قالا تۇرعىندارىن كوبىرەك قىزىقتىرعان بولۋى مۇمكىن، ويتكەنى اتاۋدىڭ ءوزى ءقازىردىڭ وزىندە ويىن-ساۋىق پەن اۋقىمدىلىقتى تالاپ ەتەدى.

جوبا ىسكە اسىرىلعان جاعدايدا قازاقستاننىڭ ۇلكەن تۋى سەمەي ۇستىندە جايىلىپ كەتەدى. ول ءۇشىن وتكىر الەمدە فلاگشتوكتىڭ استىنا الاڭ سالىنادى. ءبىز سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمدىگىنە حابارلاسىپ، جوبانىڭ ەگجەي-تەگجەيىن ناقتىلاۋدى سۇرادىق.

"ءبىز سىزبەن بىرگە بولدىق، قارادىق، نە سالاتىنىمىزدى انىقتادىق. ءقازىر باستاما جوبالاۋ ساتىسىندا. ءسىزدىڭ اكىمدىك يدەيانى ۇسىندى، ءبىز قولدادىق. ءبىزدىڭ جوسپارىمىزدا ءبىر ستەلا بار، قالعانىنىڭ ءبارى سىزدىڭ-ارىپتەستەرىمىزدىڭ قۇزىرەتىندە. ونىڭ قالاي كورىنەتىنىن جانە قانشا تۇراتىنىن ايتۋ قيىن"،-دەدى سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى اكىمدىگىنىڭ قۇرىلىس، ساۋلەت جانە قالا قۇرىلىسى باسقارماسىنىڭ باسشىسى قايرولا گالەيەۆ.

ساياباقتىڭ ورنالاسقان جەرى عانا بەلگىلى. سولتۇستىك قازاقستاننان كەلگەن دەلەگاسيا ءبىرقاتار ورىنداردى تاڭدادى، ءبىراق ولاردى قالانىڭ قاق ورتاسىندا ورنالاسقان الەم ارالى قاتتى تاڭ قالدىردى.

"ءسىزدىڭ ارالىڭىز-بىرەگەي تابيعي جاراتىلىس. بىزدە ونداي نارسە جوق. ول ماعان ەسكە ءتۇسىردى ۆەتنام ارالى فۋكۋوك مەن قىستا باردىم. شامامەن بىردەي وازيس. وندا سىزدە بۇرىن بىردەڭە جوسپارلانعان جانە اياقتالماعان"، - دەدى قايرولا گالەيەۆ.

ءار جىلدارى بەيبىتشىلىك ارالى شەنەۋنىكتەردىڭ امبيسياسىن جۇزەگە اسىراتىن الاڭعا اينالادى. ماسەلەن، 2012 جىلى سەمەي قالاسىنىڭ اكىمى ايبەك كارىموۆتىڭ قولداۋىمەن وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپاربايەۆتىڭ قولداۋىمەن وسىندا بەيبىتشىلىك مۇراجايىن سالۋدى جوسپارلاعان بولاتىن. شىنى، بەتون جانە مەتالدان جاسالعان بەس قاباتتى عيماراتتا يادرولىق پوليگون مۇراجايى، كورمە الاڭدارى، كونفەرەنس-زالدار جانە تاعى باسقالار بولۋى كەرەك ەدى، بۇل سەمەيدە ءالى جوق. ءبىراق ارەڭ باستالعان جوبا قاتىپ قالدى. قاراجات ەشقاشان تابىلعان جوق.

2023 جىلى اباي وبلىسىنىڭ اكىمى نۇرلان ۋرانحايەۆ تۇنگى ۋاقىتتا ىشتەن جانۋ قوزعالتقىشى بار اۆتوموبيلدەر ءۇشىن جول ءجۇرۋدى جاۋىپ، ارالدى رەكرەاسيالىق ايماققا اينالدىرۋدى ۇسىندى. سونىمەن، ونىڭ پىكىرىنشە، قالالىق ءوازيستىڭ تىڭ تابيعاتىن ۇزاق ۋاقىت ساقتاۋعا بولادى. سونداي-اق، ول مۇندا ەتنو-اۋىل سالۋدى ۇسىندى. ارال بويىنشا جاريالانعان بارلىق باستامالاردىڭ ىشىنەن 2024 جىلى بالالار تەمىرجولىن قالپىنا كەلتىرۋگە قول جەتكىزىلدى.

ونىڭ مۇراگەرى بەرىك ءۋالي، كەرىسىنشە، ارالدى جانداندىرۋعا شەشىم قابىلدادى. اباي وبلىسىن باسقارۋدىڭ العاشقى كۇندەرىندە ول مۇندا جىل بويى 50 مەترلىك اينالما دوڭعالاق سالۋدى ۇسىندى.

سول جاعالاۋداعى جاعالاۋ

بۇگىنگى تاڭدا سەمەي قالاسىنىڭ سول جاعالاۋىندا كوپپاتەرلى تۇرعىن ءۇيدىڭ بەلسەندى قۇرىلىسى جالعاسۋدا. ەكىنشى جىلى قازىرگى زامانعى IT-مەكتەپ جۇمىس ىستەيدى. اينالاسىندا جاڭا جۇمىسشىلار وسەدى.

الايدا، سالىنىپ جاتقان اۋدان مەن جەكە سەكتور جاعالاۋدا بولعان كەزدە ءوز جاعالاۋلارىنسىز قالادى. بۇل ماسەلەنى شىعىس قازاقستان وبلىسى شەشۋگە كومەكتەسەدى. باسقا جاعدايلار سياقتى، ونىڭ قالاي كورىنەتىنى ءالى بەلگىسىز. ءبىراق سەمەي تكش قالالىق بولىمىندە جاعالاۋ حالىق ءۇشىن ءارتۇرلى دەمالىس ايماقتارىن بىرىكتىرەتىنىن اتاپ ءوتتى.

"سول جاعالاۋدا جاڭا كوپىردەن جاعاجايعا دەيىن جاعالاۋ بار. ءقازىر بۇل ايماق ۇقىپسىز. بولاشاقتا وندا بىرنەشە ايماق - جاياۋ جۇرگىنشىلەر، سەرۋەندەۋ، ۆەلوجولدار ۇيىمداستىرىلادى، ءبىراق جاعالاۋدى نىعايتۋ بويىنشا جۇمىستار الدىن الا جوسپارلانۋدا"، - دەپ ءتۇسىندىردى تكش ءبولىمىنىڭ باسشىسى باقتيار توپايەۆ.

الداعى جىلدارى سەمەي جەرگىلىكتى حالىقتىڭ ينفراقۇرىلىمدىق ارماندارىن ورىنداي وتىرىپ، ۇلكەن قۇرىلىسقا اينالادى. ايماقتار ۋادەلەرىن ورىنداي الا ما، جوق پا، ۋاقىت كورسەتەدى.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، وسىدان بەس جىل بۇرىن ابايدىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويى قارساڭىندا ۇلكەن جوسپارلار جوسپارلانعان بولاتىن. سودان كەيىن ۇكىمەت سەمەيدە ەلوردالىق تابىستى تاجىريبەنى قولدانۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى، سول كەزدە نۇر-سۇلتاننىڭ 20 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي ءار ءوڭىر باس قالادا سىيلىق رەتىندە جاڭا نىسان سالدى. الايدا كارانتين ايماقتاردىڭ جوسپارلارىنا كرەست قويدى.

قاتىستى ماقالالار