ايىرباس قۇرالى اقشانىڭ قۇنسىزدانۋى باسقا ەمەس، قازاقتارعا ۇيرەنشىكتى جاعداي بولىپ كەتتى. بۇرىننان اقشا اتاۋلىعا جاقىن ەمەس ەدىك قوي، الەمدەگى ەڭ قۇندى كەڭەستىك ءرۋبلدىڭ «سابان اقشاعا» اينالعانىن دا كورگەننەن كەيىن بويىمىزعا سەنىمسىزدىك ورنادى. «وزىمىزدىكى عوي» دەگەن تەڭگەنىڭ ءوزى بىرنەشە رەت وزەكتەن تەپتى. ديەۆالۆاسيا بۇگىن عانا بولعان جوق، بۇرىن دا تالاي باستان وتكەرگەنبىز. ءيا، باسۋ ايتقىسى كەلگەن ءبىراز ازامات «ديەۆالۆاسيانى جاڭا كورگەندەي و نەسى-ەي؟!» دەپ جاتتى بويى ۇيرەنىپ كەتكەلى سونشالىقتى. راسىندا، حالىقتىڭ رەاكسياسى بۇرىنعىدان كۇشتىرەك بولدى. نە ءۇشىن؟ وسىعان جاۋاپ ىزدەپ كورسەك.

  بىرىنشىدەن، 2009 جىلعى ديەۆالۆاسيا الەمدىك قارجى داعدارىسىمەن سايكەس كەلدى. ەۋروپا ەكونوميكاسى رەسەسسيانى باستان كەشىپ جاتقانىنان حاباردار حالىق 1 دوللار قۇنىن 120 تەڭگە ەتىپ ۇستاپ تۇرۋ – ءوزىمىز وتىرعان بۇتاقتى بالتالاۋ دەپ ءتۇسىندى. اسىلىندە، سولاي ءتۇسىندىرىلدى، حالىق كوندىكتى. ول كەزدە ءىرى زاۋىت-فابريكالارىمىز جوق بولعاندىقتان ءدال ەۋروپا ەلدەرىندەي جاپا شەكپەگەنىمىز راس. دەگەنمەن، حالىق قالتاسىنداعى اقشاسىنىڭ قۇنسىزدانۋى مەن سول كەزدەگى ينفلياسيا كەسىرىنەن باسىنا تارتسا اياعىنا، اياعىنا تارتسا باسىنا جەتپەيتىن تيىن-تەبەنىن داعدارىستىڭ كەسىرى دەپ قابىلدادى. الەمنىڭ اجىراماس بولشەگى رەتىندە سەزىنىپ، بويىن ءبىر «ماقتانىش» تا كەرنەدى.

ەكىنشىدەن، بەس جىل بۇرىنعى اقشا قۇنسىزدانار كەزدە قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ جان باسىنا شاققانداعى ىشكى جالپى ءونىمى – 8 451،8 دوللار بولعان. ءدال سول پارامەتر بويىنشا بيىلعى ديەۆالۆاسياعا دەيىنگى كورسەتكىش – 13 048 دوللار. ياعني، قالاي دەسەك تە حالىقتىڭ ءال اۋقاتى بەلگىلى ءبىر دەڭگەيدە وسكەن. سوڭعى بەس جىلدا ومىرىندە ەشقانداي وزگەرىس ەنبەگەن ادامدارعا تۇسىنىكتى بولۋ ءۇشىن بۇل جەردە سالىستىرمالى تۇردە دەپ كورسەتكەنىمىز دۇرىس. حالىقتىڭ كىرىسى كوبەيگەن سايىن، مۇنداي ديەۆالۆاسيا كەزىندە جوعالتاتىنى دا تيىسىنشە كوپ بولماق. ياعني، بيىلعى حالىقتىڭ اشىنىسىن تۇسىنۋگە بولادى. مۇنداي جاعدايدا وپىق جەگەندەرگە «ولەرمەنسىڭدەر!» دەپ اقىل ايتقان بوپ قىتىعىنا تيۋ – تەك وتقا ماي قۇيۋ عانا.

ۇشىنشىدەن، 2009 جىلعى ديەۆالۆاسيا داۋى ءداستۇرلى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ «سۋ سەبۋىمەن» باسىلدى. ول كەزدە ءدال قازىرگىدەي پىكىر قالىپتاستىراتىن الاڭ بولمادى. قازىردە ۇلتتىق بانك ءتوراعاسىنىڭ ءوزى حالىقتىڭ «تەمپەراتۋراسىن» ءبىلۋ ءۇشىن كىرىپ-شىعاتىن الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ بەلسەندىلىگى سوڭعى ەكى-ۇش جىلدا عانا قالىپتاستى.  ياعني، بۇگىندە ەشكىم قۇلاق اسا بەرمەيتىن سىرەسپە اقپاراتتارعا تولى تەلەارنالار مەن گازەت-جۋرنالداردىڭ بەس جىل بۇرىن ءسوزى ءوتىمدى بولعانى راس. 11-اقپانداعى ديەۆالۆاسيانىڭ قوعامدىق پىكىر تۋعىزىپ، سوڭى ميتينگكە دەيىن ۇلاسۋىنا  ءدال وسىنداي سەبەپتەر بولدى.

جارقىن تۇسىپبەك ۇلى