«Aqmeshit» saıtynda kisi qolynan qaza bolǵan jigittiń qabirin ashyp, qaıtadan saraptama jasaý oqıǵasyna kýáger bolǵan azamattyń esteligi jarıalandy, - dep habarlaıdy «Qamshy» portaly.
Bul oqıǵa 1981-jyly Aqtóbe oblysy, Lenın aýdanynyń jerinde bolǵan. Men sol aýyldyń jaı qarapaıym turǵyny retinde osy oqıǵaǵa kýá bolǵan adammyn. Sol ýaqytta aýyldyń jergilikti elevatorynyń dırektory qazaq, esimi Mosıal degen azamat edi. Ol azamat aýylynda óziniń adamgershiligi men eńbekqorlyǵy jáne qazaqylyq minezimen laıyqty syıǵa ıe bolǵan. Sol ýaqyttarda Qudaı bergen Shyńbolat jáne Jambolat esimdi uldary da erjetip qalǵan. Bul azamattyń esimi komýnıstik ıdeıaǵa jaqyn bolǵanymen, ishki dúnıesi musylmanshylyqta edi. Keńestiń dinsiz dáýiri júrip turǵan, biraq partıanyń rýhanı jumystary toqyraýǵa ushyrap jastar betimen kete bastaǵan kez bolatyn. Ne din joq, ne tárbıe joq, jastar áıteýir óz betterimen qalyptasyp jatty. Qazirgideı damyǵan ozyq tehnıka, ınternet joq, bar bolǵany keshkisin jastardyń barlyǵy aǵylyp kıno kórýge nemese bıleýge aýyldyń klýbyna jınalady.
Bir kúni Mosıaldyń Janbolat degen uly klýbta Vıtá degen bir orystyń jigitimen shekisip qalady. Al orys jigiti aýyl dırektory A.Tarakanovtyń balasy edi. Kıkiljińniń sońy Janbolattyń ólimimen aıaqtaldy. Jigitter shekisken soń Vıtá klýbtyń ishine kirip, Janbolattyń qasyndaǵy bos orynǵa otyryp, onymen tatýlasýǵa syńaı tanytqan bolyp, jigittiń moınynan qushaqtap, aldap otyrǵan da moıynyn shuǵyl burap kep jibergen. Julynyna edáýir áser etkendikten Janbolat qyryldap uıyqtap ketken, eshkim oǵan mán bermegen, sońynan ólip tynǵan.
Ákesi aýrýhanaǵa aparsa, dárigerler «balanyń eshqandaı jeri búlinbegen, moıyn omyrtqasy qozǵalmaǵan» deıdi. Onyń ústine aýyl dırektorynan bári qorqyp, eshteńe kórmedik, estimedik dep kýá bolýdan bas alyp qashady. Nátıjesinde Mosıal myrza óziniń balasyn orys jigiti óltirgenin medısınalyq turǵydan da, kýágerler arqyly da dáleldeı almaıdy. Aýyl- aımaq, aǵaıyn- týys jınalyp, Mosıal myrzany sabyrǵa shaqyryp, ólikti jerledi. Dese de ákesniń júregi jaı tappaıdy.
Shamamen bir jyl ótken soń Janbolattyń ákesi balasyn orys óltirgenine ábden kózi jetip, ony qazaq jerinde júrip dáleldeı almaǵanyna qatty keıip Máskeýden ekspertıza shaqyrtady. Máskeýden tórt dárigerden turatyn arnaıy zertteý komısıasy keledi. Ekspertıza adamdaryna erip, bir jaǵynan kýáger retinde, bir jaǵynan aǵamyz jaqta ekenimizdi bildirgimiz kelip, qabirdegi máıitti qazyp alý úshin bir-eki aǵaıyn birge keldik. Ekspertıza dárigerleriniń bizge qoıǵan talaby: «Qabirdi ashqan kezde bes mınýt aýlaq turyńdar, sebebi ólikten ý bólinedi», - dedi. Qabirdi ashyp, ólikti aldy.
Bizde jaqyndadyq, baıqaǵanymyz máıittiń súıekteri appaq, tek aýaǵa shyqqanda qaraıa bastady. Komısıa ólikti ońtaıly jerge qoıyp, zertteý júrgizdi. Shamamen 3-4 saǵattan soń qorytyndysy belgili boldy, ıaǵnı burynǵy ekspertızanyń úkimi joıylyp, jańa ekspertızanyń sheshimi shyqty.
Sheshimge qarasaq, ólgen máıittiń synbaǵan qabyrǵasy joq, omyrtqasy kúl-talqany shyqqany dáleldengen. Sol ekspertızanyń sheshimen qaıtadan is qozǵalyp, Vıtány 15 jylǵa sot bas bostandyǵynan aıyrady. Sol sottyń zalynda orys bala eńkildep jylap, búkil eldiń aldynda shyn sózin aıtady: «Aǵataılar! Men balanyń qabyrǵasyn syndyrǵan joqpyn, men omyrtqasyn úgitken joqpyn, senińizdershi! Meniń bar istegenim, tek balanyń moıynynan qysyp, kishkene artqa julqyp qaldym. Bolǵany osy», - dedi. Vıtá ras aıtyp tur. Oǵan kúmán joq.
Sodan oıǵa battym, bir jaǵynan jas bala qaltyrap, qorqynyshtan shynyn aıtyp tur, onyń ústine klýbta adamnyń qabyrǵalaryn syndyratyndaı soqqy bolsa, barlyq jurt baıqar edi ǵoı. Al bir jaǵynan «Máskeý ekspertızasyn» ol kezde bireýlerdiń satyp alýy múmkin emes ekeni belgili. Sonda, súıekterdi syndyrǵan kim? Osy suraqty ózime kúni búginge deıin qoıyp kelem!.
Ekspertıza dárigerleri sharýalary bitken soń bizben otyryp tamaqtanǵan bolatyn. Sháı ústinde olar osy qyzmette júrip túrli oqıǵalarǵa kýá bolǵandaryn áńgimelep berdi. Sonda keıbir ólikterdiń az ýaqyt ishinde adam tanymastaı kúıge túsetinin aıtty. Olardy shaqyrtqanda, «ólik jerge qoıylǵan ba, álde tabytqa salynǵan ba?» dep suraǵan edi. Munyń syry jerge qoıylǵan ólik bir jyldaı ýaqyt ishinde saqtalsa, tabyttaǵy ólik úsh jyl shamasynda ózgermeı, saqtalynady, ıaǵnı ekspertıza jasaýǵa bolady eken, odan ári jaramaıdy. Keıin musylmansha saýatymdy ashyp, Quran oqı bastaǵanda kókeıimdegi suraqqa jaýap tapqandaı boldym. Iakı, qabyr azabyna kýá bolǵanymdy bildim de, dereý ıman keltirdim.
Qaınar Júsip
Derekóz: «Aqmeshit» saıty.
