Almaty qalasyndaǵy Jarokov kóshesi boıynda “Mektep bitirýshi túlekter aleıasy” bar. Aýmaǵy at shaptyrym. Samyrsyny men qaıyńy qatar boı tartyp, keń tynys berip tur. Sol park ishinde joǵarǵy sýrettegideı eskertkish tac qoıylǵan. Onda “Bul jerde Dúnıejúzi qazaqtarynyń ortalyǵy salynady” degen jazý tur. Park aınalasynda qaraýyl kórinbeıdi. Biz biletin qaýymdastyq úıi bolsa kók bazar jaqta edi... Osynsha jerdi bos tastaǵany qalaı dep, máseleniń mánisin bilmekke Dúnıejúzi qazaqtary qaýymdastyǵynyń uıymdastyrý bóliminiń meńgerýshisi Botakóz Ýatqanǵa telefon shalyp kórdik. “Bul eskertkish tas Dúnıe júzi qazaqtarynyń birinshi quryltaıy kezinde qoıyldy. Tipti ol tasty Halıfa Altaı, Dalelhan Janaltaı, Altynbek Sarsenbaıuly syndy aıtýly azamattar kózi tirisinde óz qoldarymen qoıǵan. Quryltaıdyń sheshimimen ol jerge úlken ortalyq salynýy tıis edi. Keıin Hrapýnov ákim bolyp turǵan kezde ol jer satylyp ketti de, Dúnıejúzi qazaqtary qaýymdastyǵyna tımeı qaldy”,- dep jaýap berdi Botakóz Ýatqanqyzy. Ári «osy jer qoldan ketkende talaı daýyn kótergen Sultanáli Balǵabaev aǵańnan tolyqtaı surap bilersiń» dep jón kórsetti.

Sultanáli Balǵabaev myrzaǵa telefon arqyly habarlasqanymyzda: “Ol máseleni men talaı ret kóterip, jaýapty mekemelerdiń bárine hat jazǵanmyn. Zamannyń keń tusynda,  birinshi quryltaı kezinde bılik aýyzsha ýádesimen sol jerdi Dúnıejúzi qazaqtary qaýymdastyǵyna bergen. Qazir jan- jaǵyna kotejder túsip ketti ǵoı, ol jerdiń alǵash kesilgen aýmaǵy qazirgiden de úlken bolǵan. Memlekettik akt ýaǵynda berilmedi de, artynan qansha túskenimizben ol jer Qaýymdastyqqa buıyrmady. Onda úlken etno aýyl men qazaqtyń kóshin qoldaıtyn ortalyq salynýy kerek edi”, -  dep kúıinishin bildirdi.

Iá, odan beri de 22 jyl ótipti. Dúnıejúzi qazaqtary qaýymdastyǵynyń tóraǵasy, Elbasymyz Nursultan Nazarbaev jyl aralatyp álem qazaqtarynyń basyn qosýdy áý bastan dástúrge aınaldyrdy. Sonyń arqasynda qazirge deıin 4 ret Alty Alashtyń bas qosylyp, alqaly jıyn ótti. Al «Eskertkish tas» sol qalpy meńireıip tur.

Qashqyn Hrapýnovty atamaı-aq qoıaıyq, «Velık» tepkish Ahmetjan Ákimniń kózine bul jer qalaı túspeı júrgenin kim bilsin? Bul - syrahanasy men saýnasy, qonaq úıi men bıznes keshenderi kún sanap boı kóterip jatatyn arý Almaty emes pe?! Tutas qazaqtyń ıgiligi úshin, jumyr jerdiń shalǵaı túkpirinde shashyraǵan qazaqtyń birligi úshin salynýy kerek ortalyqtyń áli de bolsa  bir tasy qalanbaýy qalaı?

Búgingi qazaq qoǵamynda eń kóp qaýzalatyn taqyryptyń biri – kóshi-qon. Elbasy ózi muryndyq bolǵan «Qazaq kóshine» sońǵy kezderi myń san tosqaýyl qoıylyp, sý aıaǵy qurdymǵa ketip bara jatqany jasyryn emes. Dál qazirgi ýaqytta atajurtqa aǵylǵan baýyrlarymyzdyń kerýeni joǵarydaǵy tas eskertkishke uqsap «qatyp» tur.

Ne qaıran?

Nurǵalı Nurtaı

Abai.kz