«Orda» tobynyń jetekshisi, «Ninety One» tobynyń prodúseri, belgili mýzykant Erbolat Bedelhan osylaı deıdi. Bul týraly ikerim.kz portaly jazady.
Otandyq mýzyka salasynda qarama-qaıshy pikir men biraz daý týdyrǵan «Ninety One» toby taǵy da synǵa iligip otyr. Aqtóbede ótedi dep josparlanǵan konsertke qala belsendileri qarsylyq bildirip, jergilikti ákimshilikke tıisti aryz jazypty. «Biz qazaq sahnasynda syrǵa taǵyp, shash boıaǵan erkekterdiń óner kórsetýine qarsymyz. Bul ulttyq sanamyzǵa jat nárse» — deıdi narazylyq bildirýshi top ókilderi.
Biz top prodúseri Erbolat Bedelhannyń osy daýǵa qatysty oı-pikirin bilý úshin, odan arnaıy suhbat alǵan edik.
Másele shash pen syrǵada emes…
«Ninety One» toby qurylǵan kúnnen bastap, synı pikirler kóp aıtylyp júr. Shashtaryn boıap, syrǵa taǵyp shyqty dep synady. Odan qalsa, bir jynysty adamdardy qoldaıdy degen jańsaq pikir qalyptasty. Buǵan bir jaǵynan Buqaralyq aqparat quraldary kináli dep te oılaımyn. Óıtkeni, kóbi bizdi jaman jaqtan kórsetip, kerisinshe ánshi jigitterdiń jetken jetistigi men eńbekqorlyǵy, izdenimpazdyǵy, ishki bolmysy týraly aıtpady. «Ninety One» tobynyń óz saıty bar, soǵan kirip, zerttese, balalardyń ómirbaıanymen tanyssa, bálkim jańsaq pikir túbegeıli ózgerer me edi? Beseýi de qazaqtyń qarapaıym balasy. Al, shash pen syrǵaǵa keler bolsaq, biz Amerıka ashyp, velosıped oılap tapqan joqpyz. Qulaǵyna syrǵa taqqan, shashtaryn ósirip-boıaǵan rok-mýzykanttar, túrli hıppıler árkez bolǵan, bolady da. Qazaqstanda bolmasa da, álemde burynnan bar. Olaı bolsa, halyqaralyq deńgeıge nege shyqpasqa? Nelikten talpynbasqa? Másele shash pen syrǵada emes. Bastysy – óner men mýzyka. Jan-jaqty tańdaý men talǵamda. Biz osy jolda júrgen adambyz.
Mýzykant erekshe adam bolýy tıis…
Kezinde «Orda» toby bolyp, Batysqa da, Reseıge de bardyq. Ol jaqta, bizge Azıadan kelgensińder, mynda qansha tyrysqandaryńmen aıtýly jetistikke jete almaısyńdar dep jasyrmaı aıtty. Al Koreıa men Japonıa sekildi elderde tanymal bolýlaryń ábden múmkin dedi. «Ninety One» tobyn qurmas buryn, men Koreıanyń pop-mýzyka stılin, boız-bend qurý júıesin zerttedim. Nátıjesinde sol júıeni negizge alyp, top qurýǵa zańdy quqyq beretin franshıza satyp aldym. Kelissózder toǵyz aı boıy júrdi. Sary shash, qulaqtaǵy syrǵa, Zaq, AZ, Alem, Bala, Ace, degen qysqa ǵana laqap attar sol júıege tıimdi marketıń tásili. Mýzykanttyń birden kózge túsetin, este qalatyn óz ereksheligi bolý kerek. Ol aty, kelbeti, ne kıimi bolýy múmkin. Talantpen qatar, saýatty marketıńtiń bolýy álemdik sahnaǵa shyǵýǵa múmkindik beretin negizgi jol.
Syndy kótere biletin adammyn…
Synı pikirdi kótere bilemin. Oǵan esh renjimeımin. Sahnada óner kórsetip kele jatqan úlken aǵalarymdy da, halyqtyń erkesine aınalǵan inilerimdi de qurmetteımin. Oıy men kózqarasyn syılaımyn. Olardyń stıli bir basqa da, biz tańdaǵan jol múldem bólek. Desek te, saıyp kelgende bárimizdi ortaqtastyryp otyrǵan – óner. Men de ónerdi damytýǵa óz úlesimdi qosqym keledi. Eshkimdi aldap júrgen joqpyn, adal eńbegimmen nan taýyp, otbasymdy asyrap júrmin. Synı pikirler men qarsylyq sharalaryna qaramastan Qaraǵandy men Shymkenttegi konsertterimiz jaqsy ótti. Bizdi jas jankúıerlerimiz qoldap otyr. Ónerimizge tabynýshylar sany azaıǵan joq. Jankúıerlerimizdiń eń kóp toby Túrkıa men Reseıde. Biz jastarǵa jaman ádet úıretip, qandaı-da bir zombylyq nasıhattap júrgen joqpyz. Elimizde sheshimin tappaı kele jatqan máseleler onsyz da kóp.
Maqsatymyz – álemdik aýqymda tanylý…
Osydan 17 jyl buryn sahnaǵa shyqqan «Orda» tobynda aýdıtorıa joq. Qazir ótkendi saralap qarasam, biz jalǵyz bolyppyz. Tym erte shyqqan sıaqtymyz sahnaǵa. Múmkin, qazir shyqsaq, jaǵdaı basqasha bolar ma edi… 10 jyldyǵymyzǵa arnalǵan mereıtoılyq konsertte zal tolǵan joq. Sondyqtan, úlken zaldardy jınaıtyn otandyq ánshilerge bas ıemin. Bul óte qıyn eken.
Otandyq mýzykanyń bir ereksheligi – biz tek el ishinde ǵana belgilimiz. Odan ári damý joq. Meniń maqsatym – álemdik mýzyka salasyna jol salý. Sol sebepti únemi izdeniste júremiz, toılarda óner kórsetpeımiz, tek respýblıkany aralap, konsert beremiz.
Japonıa ımperatory, kezinde, ózine baǵynyshty samýraılarǵa qylyshty tastap, myltyq ustańdar dep buıyrǵan. Óıtkeni ol syrttaǵy jaýǵa toıtarys berý úshin, óz áskeriniń alǵa ilgerileýin qalady. Bizdiń Elbasy da – alǵa umtylyńdar, eńbektenińder deıdi. Ekonomıkamyzdy qanshalyqty damytsaq, óner men mádenıetti de solaı jetildirip, shyńdaý kerek. Ýaqyt zymyrap ótýde, sondyqtan zamanǵa saı bolyp damıyq. Álemdik básekege saı bolatyndaı etip, óseıik. Koreıada negizi salynǵan K-pop mýzykalyq janryn úlgi retinde ala otyryp, biz Q-pop janryn ashtyq, onda da bizge bul ataýdy jankúıerlerimiz berip otyr. Óıtkeni, «Ninety One» toby koreı emes, qazaq pop-ındýstrıasynyń ókili. Qazir koreı kınosyn kóremiz, kosmetıkasyn qoldanamyz, mýzykasyn tyńdaımyz – bunyń bári ónerdiń arqasynda. Ózge memleketter deńgeıine jetem deseńizder, óner men mádenıetke shekteý qoıýǵa bolmaıdy. Álemdik pop-ındýstrıany, ondaǵy erekshelikterdi moıyndamasaq, onda Kóktóbeniń tórinde nege Lıverpýldik «Bıtlz» tobynyń músini tur?
Óner shekteýge shydamaıdy…
Meniń áke-sheshem Mońǵolıanyń eńbek sińirgen ártisteri. Kishkentaıymnan ulttyq mýzykany boıyma sińirip ósken balamyn. Onymen qatar, sheteldiń hıp-hop, pop-mýzykasyn da izdep júrip tyńdaıtynmyn. Meniń oıymsha, ónerden basqa sala turmaq, myna sanamyzda shekteý kóp. Bir qatyp qalǵan qaǵıdaǵa súıenip, sol boıynsha ómir súrýge tyrysamyz. Shekteýdi joıyp, erekshe bir nárse jasaıyq desek, synǵa iligemiz! Nege? Bireýdiń ala jibin attap, jamandyq jasap júrgen joqpyz. Boıymyzdaǵy qabiletti paıdalanyp, elimizde pop-mýzyka janryn álemdik talaptarǵa saı damytqymyz keledi. Óıtkeni, óner men mádenıetti shekteýge bolmaıdy. Meniń oıymsha, árbir maman óz salasyn jetik bilip, jetildirý kerek. Sonda ǵana biz damyǵan memleket bolamyz. Qudaıdyń ózi maǵan án aıtý, jazý qabiletin, sana-sezim berdi me, men ony barynsha qoldanyp, eńbektenýim kerek. Toptaǵy balalardy da eńbekqorlyqqa baýlımyn. Táýelsizdigimizge 25 jyl tolyp otyr. 21-ǵasyrda ómir súremiz, sondyqtan árkez izdeniste júrip, álemdegi ózgeristerden qalmaı, alǵa umtylaıyq. Aıtpaǵym osy…
