the-steppe.com saıtynda «Jalańash (NÚ) sýretke túsý – fotogrofpen jatady degen sóz emes»,- Kanada elinde turatyn qazaq qyzy. 18+» degen orys tilindegi materıal shyqqan bolatyn. Sheteldegi qazaq qyzy suhbatynda Qazaqstan jaıly, Qazaqstan mentalıteti jaıly ashyq, erekshe oı bildirgenin eskere otyryp qazaq tiline aýdaryp, oqyrman nazaryna usynýdy jón kórdik.
Mollı Fassbender: Toronto qalasyndaǵy modeldiń karerasy, slatsheımıng jáne emıgrasıa
Men únemi sánger (model) nemese aktrısa bolǵym keletin. Múmkin, kez-kelgen qyz osyny armandaıtyn shyǵar. Maǵan: «Mollı, sen sondaı aryqsyń, boıyń uzyn! Kórde tur óskende model bolasyń!» - deıtin.
Maǵan bala kezimde sýretke túsý degen ońaı sharýa bolyp kórinetin. Tura qaldyń, sýretke túsirdi, boldy. Sen tamashasyń, bári seni jaqsy kóredi. Kim bilgen, sýretke túsýdiń de osynsha mashaqaty bolatynyn.
Agenttikpen jumys istegen kezde sen kúnde fotosýrettegideı bolyp júrýiń kerek. Mysaly, kók tústi shashtaryń túbine deıin minsiz kók bolý kerek. Eger agentiń joq bolsa onda ózińdi-óziń ósiresiń: marketıńtik strategıa qurasyń, portfolıańdy jańǵyrtyp otyrasyń, fotograftarmen kelisesiń, durys adamdarmen aralasasyń jáne durys jerlerge ǵana barasyń. Sen – óziń satyp júrgen ónimsiń. Ózińe makıaj jasaı bilýiń kerek, shashyńdy retke keltire alýyń kerek, fototúsirilim joldaryn oılastyrýyń kerek, sondaı-aq, óte kóp jarasymdy kıimderiń bolý kerek.
Sýretke ádemi turyp, ádemi túsý tájirıbe arqyly keledi. Men ózim de qurbylarymdy birneshe ret sýretke túsirgem. Barlyǵynyń fotoǵa túsý óneri birdeı. Seniń sýretke túsirgenińdi kútip turady. Odan qala berse fotoaparattyń shertpesin basa qalǵan soń boldy, suraıtyndary: «Endi qalaı boldy?». Adamdar sýretke túsirýshi solar úshin bárin jasaıdy dep kútedi. Sol sebepti, men Self-Study avtoportretimniń toptamasyn bastadym. Ózimdi syrttan kórgim keldi. Qaı buryshtan turyp tússem qalaı kórinetinimdi túsingim keldi. Sýretke túsirip jatqan kezde ne bop jatqanyn túsinbeısiń. Al, bul tásilmen jaǵdaıdy túgel baqylaı alamyn.
JAŃA JER
Kanadaǵa alǵash ret til kýrsyna 15 jyl buryn kelgen bolatynmyn. Bıseksýalka bolyp júrip bir kúni geı-paradqa tap boldym jáne bul «Tamasha!» eken degen sheshimge keldim. Men kúnde qalany qydyratynmyn jáne ózimdi erkin sezinetinmin. Sebebi, eshkimniń mende jumysy bolmaıtyn, ózimmen-ózim boldym.
Kanada da kim bolyp, qalaı júrem deseń de óz erkiń. Eń bastysy eshkimge zıanyń tımeý kerek.
Kanada eline 2013 jyly Seneca kolejinde oqý úshin keldim. Alǵashynda jýrnalısıka baǵdarlamasynda boldym, keıin halyqaralyq bızneske aýystym. Sebebi, osylaı dıplom men jumys babyndaǵy vızany alý ońaı edi. Ata-anam oqý aqysymen páterdiń jalǵa beretin aqysyn tólep otyrdy (800$). Aıyna kúndelikti qajettilikterim úshin 1000 $ alyp otyrdym. Jumys tapqannan keıin páterdiń aqysyn ózim tóledim.
Alǵashqy 3 raýshan gúldi tatýırovkamdy kelgen jyly jasattym. Anam ekeýmizdiń esimimiz - raýshan «Marıa bıkeshtiń gúlderi» - degen maǵyna beredi. Deneme úsh raýshan gúlin salǵan sebebim, meni úsh áıel tárbıeledi. Olar ájem, apam jáne anam. Alǵashqy tatýırovkamnan keıin men taǵy da deneme sýret saldyrǵym keletinin túsindim. Onyń aqshasyn tóleý úshin qalaǵa shyǵyp qydyrýdy qoıdym, tamaq ishpedim, kıim satyp almadym. Men deneme sýret saldyrý úshin 300 dollardan qaldyryp otyrdym.
ALǴASHQY TÚSİRİLİM
Sáýir aıynyń 2015 jyly maǵan fotograf Ewan Phelan jazdy. Ony kópten beri ınstagram jelisinen baqylap júrgem. Ol maǵan óziniń portfolıosy úshin sýretke túsýimdi usyndy. Men jalǵyz Londonǵa keldim (Ontarıo qalasyna). Ózim tanymaıtyn adamnyń aldynda jalańash sýretke túsý úshin. Qatty qorqtym. Biraq, ol ózin naǵyz kásipqoı maman retinde ustady, sóıtip men oǵan sendim. Ol meni otyrǵyzyp qoıyp kez kelgen áıel ózin jeńsikqumar (seksýalnyı) sezinýi kerek dedi. Óziniń kóptegen klıentteriniń jasy 45-te ekenin aıtty. Ol ár túrli baǵyttaǵy sýretterdi túsirgen (býdýar-túsirilim, gomoseksýaldar, álternatıvti modelder). Ol jaıly Huffington Post jáne Cosmopolitan jýrnaldary jazǵan. Ádette mundaı túsirilimder 1200 dollar turady. Biraq, men úshin tegin boldy. Men 75 túrli-tústi, aq-qara tústi jáne high resolution sýretterin aldym. Ol sýretter Missy Ink jýrnalynda shyqty.
Sol kezde men fotograftar sángerlerge ruqsatsyz tıispeıtinin túsindim. Kerek deseńiz betińe túsken shashty alyp tastaý úshin de ruqsat suraıdy.
Bútkil túsirilim boıynsha ol maǵan qalaı turý kerek, qalaı eńkeıý kerek, qashan ıyǵymdy artqa kóterý kerek degenderdi aıtýmen boldy. Al,kelesi kúni men múlde júre almaı qaldym, óne-boıymnyń bári aýyryp turdy, biraq, osy tájirıbeniń arqasynda men túsirilim kezinde ózimdi qalaı ustaý kerek ekenin túsindim.
TÁN JAILY
Maǵan tánimdi kórsetýge eshkim ruqsat bermeıtin. Jeti jasymda ógeı ákemniń aldynda jeńil jeıdesheń jáne ish kıimmen júrgenim úshin meni oramalmen qatty urǵan. Sodan garmondy buzylýlardan keıin tolyp kettim. Keıin tipti shomylý kıimin de kımeýge tyrystym. FLEX boıynsha AQSH-qa barǵanymda eating disorder (as qabyldaýdyń buzylýy) degen kúızelis dıagnozyn qoıyp berdi. Sosyn, Qazaqstanǵa kelip breket saldyrttym, sodan, bir aı boıy eshteńe jemedim. Tek ýaqyt óte durys tamaqtana bastadym jáne óz-ózimdi tyńdaı bastadym.
Self-Study úshin sýretke túsip júrgenimde ózimdi eshqandaı fotoshopsyz zerttegim keldi. Keıde ishińdi tartyp turyp sýretke túsesiń, ishińnen ádemi túsip jatqan sıaqty sezinesiń, al shyn mánisinde bári kerisinshe. Men terimdi sozyp, ishimdi shyǵaryp ta sýretke túsip kórdim. (óz-ózime semiz sıaqty kórinetinmin, jylap túsirilimdi keıinge qaldyratynmyn, al sýretterde eshteńe bilinbeıdi, tek azdap qana bolmasa). Sol kezderi meniń oıymsha mende body dysmorphic disorder (dısmorfofobıa) bolǵan sıaqty. Self-study meni óz-ózime senimdi, bodıpozıtıvti qyldy. Árıne, maǵan laıkty tyń oılarym úshin qoımaıtyn, ony jalańash denem men aryqtyǵym úshin qoıatyn. Meniń jazylýshylarym 3 topqa bólindi: birinshileri meni model retinde baǵalasa, ekinshilerine deneme saldyrtqan sýretterim unaıtyn, al úshinshileri aryqtyǵymdy baǵalaıtyn.
Osy jazda turmysqa shyqtym. Sodan beri jalańash sýretke túskim kelmeıdi. Ruqsat bermegendikten emes ,jáı yńǵaısyz. Men endi bireýlerge unaýdan rahattanbaımyn. Basynda munyń bári óz-ózimdi tanytý bolatyn. Jalpy joldasymmen kezdeskende meniń kózim ashyldy. Meni tek bar bolmysymmen de súıýge bolatynyn túsindim. Jáne de bir qýantatyny meni joldasym ınstagramymdy kórmeı turyp unatyp qalǵan.
UIAT BOLADY
Meniń deneme salynǵan sýretter sany óte kóp. Biraq, men olardy anamnan jasyryp júrdim. Aqpan aıynyń 2016 jyly oǵan shyndyqty aıtýǵa bel býdym, sebebi men ony jaqsy kórem jáne ekeýmizdiń aramyzda qupıa bolǵanyn qalamadym. Biz skaıp arqyly habarlasyp turdyq. Men deneme sýretterdi oǵan eregeskennen, onyń qarsylyǵyna qaramastan saldyrmaǵanymdy túsindirdim. Kerisinshe ózim úshin istegenimdi jáne qalaı bolsa da men báribir denemniń barlyq jerine tatý saldyrtatynymdy aıttym.
Anam telefondy tastaı saldy. Maǵan yzaǵa toly úsh hat jiberdi, sóıtip, alty aı sóılespedik. Ájem men atam bul jaıly biletin bolyp shyqty. Maǵan: «Biz munyńdy qoshtamaımyz, biraq seni bári bir jaqsy kóremiz»,-dedi.
Shyn mánisinde bar másele deneme saldyrǵan sýret pen fotosýretterimde emes edi. Ata-anam el-jurttyń sózinen qorqty. Meniń sýretterim onyń jumysyna kedergi bola ma dep úreılendi. Dostarynyń kózqarasynan da qorqty. Meniń oıymsha otbasym maǵan durys tárbıe bermedi degen kinálaýdan da qorqqan sıaqty. Biraq, aıtaıyn degenim adamdar aqymaq, eger ata–anamdy meniń syrt kelbetime bola kinálaıtyn bolsa.
AQSHA MEN QUNDYLYQ
Mende kóptegen aqyly kelisim-shart boıynsha isteıtin bir rettik(gıg) jumystarym boldy. Eń kóp tólengen fototúsirilim – 1,5 saǵatqa 300 dollar edi. Eń qyzyqty gıg túsirilimim Untitled and Co brendyna túsirilgen vıdeolar edi. Taǵy birneshe jarnamalar da boldy. Tólim fototúsirilimniń túrine qaraı beriledi: jalańash túskenim úshin men saǵatyna 150 dollar alam, al kıimmen túsetin qyzdar bul ýaqytta 50 dollardan alady. Eń qomaqty qarjyny fotograftarǵa arnalǵan vorkshoptan aldym. Segiz saǵat jumys isteısiń, jarty saǵat úzilis, barlyǵyna 650 dollar aldym. Jeke portfolıańdy mundaı túsirilimnen jasaı almaısyń. Onda kóbine tájirıbesiz fotograftar keledi, seniń aınalańda kameramen saǵattap júgirip júredi, al, sol túsirilgen sýretterdi sen eshqashan kórmeýiń de múmkin. Saǵan aqsha tólenip jatqanda seniń eshqandaı sýretke quqyń joq.
Sońǵy kezderi men agentimmen kóp jumys istep júrgen joqpyn. Onyń tapqandarynyń bári ne jalańash sýretke túsý, ne bolmasa bireýmen kamera aldynda qushaqtasyp turý.
Indýstrıa áleminde barlyq aqyly kelisim-sharttar úlken kókirekti modelderge berilip jatady. Olardy erkekterge kórsetý úshin shyǵarady. Bul men úshin emes: eger men jalańash bolsam, maǵan qoldaryn tıgizgenderin qalamaımyn. Men maǵan qaraý úshin jalańashpyn. Mine, men ádemimin, maǵan qara. Murajaıda júrgende sizder sýretti qoldaryńyzben ustap kórmeısizder ǵoı.
Eger sen maǵan estetıkalyq lázzat alý úshin qarasań, onda ol basqa áńgime. Al, kópshiliktiń qozdyrýshy qarýy bolý, ol meniń jumysym emes, keshirińiz.
Júz myńdaǵan jazylýshysy bar kóptegen fotograftar dárejelerin qoldanady. Bireýleri bolady bárimen sýretke túsiredi, biraq ol onymen tósektes bolmasań eshqashan túsken sýretterińdi bermeıdi. Maǵan bul týraly eki qyz aıtty. Túsirilim kezinde mende de sondaı bir sýretke túsirýshi boldy. Ol: «O, ne degen tamasha ediń, maǵan úzilis kerek» dedi. Men onyń maǵan tıispeıtinin bildim. Biraq, bári-bir ózimdi jaısyz sezindim, tezirek sol jerden ketip qalǵym keldi.
Toronto qalasynda qazir plasıkalyq otalar óte áıgili. Árıne, bul árkimniń óziniń jeke máselesi, biraq, ókinishtisi birkúni ártúrlilikten aıyrylyp qalamyz ba dep qorqam. Minsiz bireý jáne onyń kóptegen kóshirmeleri bolady. Eger budan ári men taǵy da kóptegen jalańash sýretterimdi júktegen bolsam, onda tósimdi jasatar edim, kirpikterimdi, shashymdy ósirer edim, murnymdy kishireıter edim, hırýrgtarmen kezlisip jaǵymdy súıirleıtin edim, meniń jazylýshylarymnyń sany da aqyly túsirilimderimde kóbeıer edi. Biraq, ol kezde ol men bolmaımyn.
BOLASHAQ JAILY
Torontoda model bıznesimen ómir baqı aınalysý múmkin emes. Jaqsy aqsha tóleıtin fotograftar óte az. Sáti túsip qalsa onshaqtysyn tabarsyń. Biraq, aı saıyn saǵan tapsyrys bere bermeıdi. Modeldi bızneste álternatıvti model bolyp H&M sıaqty brendtermen jumys istemeseń kóp aqsha tabý múmkin emes. Sondaı-aq, kadrda qynap músheleriń kóringenin qalamasań (mysaly Suicide Girls fototúsirilimderine tán sýretter) qomaqty aqsha tabý qıyn.
Men áli de modeldi ındýstrıada jumys isteýge daıynmyn. Biraq, meniń óz sharttarym bar. Munymen qosa men fastfýd ónimderimen, sulýlyq salonynda jáne de kitaptarmen de, ıaǵnı qyzmet kórsetý salalarynda da jumys istegem. Negizgi armanym sýret salýdy jalǵastyrý,bolmasa áshekeıleýshi bolý, ne denege sýret salýshy bolý. Men bala kezimnen sýret salýdy unatam. Jáne onymen kúnde aınalysam.
SLATSHEIMING JAILY
Bala kezimde meniń shashym uzyn bolatyn. Maǵan shashymdy jaıyp júrgen úshin aıǵaılap ursatyn. Sol úshin uıaty joq, betimen ketken tártipsiz deıtin. Besinshi synyptan bastap boıana bastadym. Mektep dárethanasynda kirpigimdi boıaıtynmyn. Meniń synyp jetekshim synyptaǵy qyzdardyń ata-analaryna habarlasyp meni jezókshe degen bolatyn. Onyń sózinshe eshqandaı jigit menen qur qalmaıdy eken. Olarǵa menimen aralaspaýǵa keńes bergen eken. Sondaǵy bar kinám kirpikterimdi boıaǵanym. Aıtýynsha tym kózge túsetindeı kórinedi ekem. Osynyń bárin synyptas qurbym aıtyp berdi. Al, men anama aıttym. Anam mektepke baryp bir shýlatyp ketti. Keıin shashymdy jol-jol qylyp ár-túrli túske boıadym. Sol úshin de jezókshe atandym. Bir kúni jolaýshylar kóliginde meni bir zeınetker kók tústi shashym úshin solaı degen bolatyn.
Kóbinese jaǵymsyz pikirlerdi orystildi adamdardan estidim.
Tek orystildi jazylýshylarym ǵana : «Iá, sen semizsiń! Nesine mundaı kıim kıdiń?! Ne degen súıkimsiz tatýırovkalar»-dep jazady. Bul jerde eshkim seniń jumysyń, deneń, jalpy sen jaıly jazbaıdy.
Múmkin komýnıstik tártipten qalyp ketken tárbıe shyǵar. Olarsha bári birdeı bolýy kerek, bári bir deńgeıde qalýy kerek. Kúzetshisi joq tozaq jaıly anekdottaǵydaı bolyp tur ǵoı. Bireýi shyǵyp keteıin dese, basqalary qaıta artqa qaraı kirgizip alady. Dástúr dástúrimen, biraq biz basqa mádenıet jaıly bir nárse bilýge de talpynbaımyz. Osy minezimiz arqyly ózimizdi ózimiz artqa súıreımiz. Slatsheımıng degen – KSRO elinde joq din men jynystyq qatynastyń (seks) túıisýi. Qazaqstanda eger sen jalańash-model bolsań, demek sýretke túsirýshimen jynystyq qatynasta bolady dep oılaıdy. Shyndyǵynda ondaı modelder de bar. Biraq, ol kóp taraǵan tájirıbelerdiń biri emes. Jáı ǵana óz-ózińe myqty bolýyń kerek. Ondaı kadrlarǵa jaqyndamaý kerek.
UJYMSHYLDYQ, QAÝİPSİZDİK JÁNE AQPARATTYQ VAKÝM JAILY
Biz ujymshylmyz. Ózimizdi otbasy, jumys, mektep degen topqa jatqyzǵandy jaqsy kóremiz. Mundaǵylardyń bári darashyldar. Olar aldymen óz-ózin tanyp-bilýge umtylady, tek sodan keıin basqalarǵa ýaqyt bóledi.
Men ózimdi Qazaqstanǵa qaraǵanda Torontoda qaýipsiz sezinemin. Qazaqstannyń 8/1 bóligin ǵana quraıtyn qalada men sonshalyqty qoryqpaımyn. Bir nárse bola qalsa ary-beri ótken kisilerden kómek surasań mindetti túrde kómektesedi. Eger halyq yzalana bastasa, memlekettik organdar jumys isteı bastaıdy. Qazaqstanda halyq ereýilge shyǵa bastasa eshkim saýsaǵynyń ushyn da jybyrlatpaıdy.
Qazaqstanda mynandaı qyzyq áńgime bar: «Qaı-qaıdaǵyny shyǵara beredi ekensiń, basqalardyń qolynan kelmeıtindeı sen ne isteı alasyń?»,- degen. Eshkim saǵan senbeıdi. Al, munda kerisinshe ıdeıalar talqylanady. Sen kim bolam deseń de óz erkiń. Bastysy jumys iste, sol kezde bar eńbegiń aqtalady.
Bul shyndyq. Erinbeı eńbek etseń, ózińdi eńbekqor adam retinde kórsetip jáne oqýǵa daıyn ekenińdi bildirseń – olar saǵan kómek qolyn sozady. Kóbinese men qıyn kezderi qoldaýdy tanymaıtyn adamdardan kórdim.
Menińshe, Qazaqstannyń basty máseleleriniń biri – aqparattyq vakým. Mysaly, Shymkent qalasynda kontrosepsıa degenniń ne ekenin bilmeıtin adamdar áli bar.
Meni kúızeliske ushyrap aýrýhanaǵa jatqyzǵanda anam maǵan qatty renjip hat jazǵan bolatyn. Onda menen kóńili qalǵanyn, rahmeti joq bala ekenimdi jazǵan. Bizde adamdardy psıhıkalyq buzylý degenimiz – Mı quraıtyn hımıalyq úılesimsizdik ekendigine úıretpeıdi.
Men keıde qazaqstandyq aqparattardy qarap otyryp tań qalam. Men damýǵa qarsy turatyn adamdardyń ortasyna kele almas edim. Jalǵyzdyń shańy shyqpas demeı me. Eger men «Mektepterge seksýaldy bilim júıesin engizý kerek!»,- dep sóz sóılep shyqsam, meni «Bul jerden kózińdi qurt, buzylǵan neme!»,- dep aıtar edi. Mine, sol sebepti, men elden ketip qaldym. Eshkimniń yzasyn keltirmeý úshin. Qazir tynysh qana qalaǵan ómirimdi súrip jatyrmyn..
Men qolymnan kelgenshe Qazaqstan jaıly aıtyp júrem. Tamasha mádenıetimiz, ádemi qalalarymyz jaıly, biraq, keıde deni saý emes adamdar jaıly da aıtýǵa týra keledi. Árbirden soń, arqamdaǵy barystyń sýretin bekerge saldyrǵan joqpyn. Ol men úshin totemdi ańym sıaqty. Men úshin Qazaqstan – týyp-ósken alystaǵy úıim. Biraq, men onda barǵym kelmeıdi.
