Aýtızmmen aýyratyn Ilá esimdi balanyń bir kúni jaıynda orystyń bbc jańalyqtar qyzmetiniń tilshisi jarıalaǵan bolatyn. «Qamshy» aqaparattyq agenttigi aýtızmi bar balalar jaıynda, sondaı-aq Ilányń ómiri jaıynda aqparatty nazarlaryńyzǵa usynady.

Ilányń jasy 14-te. Ata-anasymen jáne inisimen Máskeý oblysyndaǵy Pýshkıno qalasynda turady. Aptasyna 3 ýaqyt ol jergilikti mektep-ınternatyna barady, aptasyna 2 ret anasy Máskeý qalasyndaǵy «Týrmalın» ońaltý ortalyǵyna aparyp turady.

Ol ortalyqta arnaıy pedagogtar Ilá sekildi psıhologıalyq aýytqýshylyǵy bar 4-5 jetkinshekpen 12 saǵat boıy jumys isteıdi.

Ilányń kúndelikti tirshiligi – tamaqtaný, ydys jýý, qydyrý. Al «Týrmalınde» damytý tapsyrmalary, túrli oıyndar, sondaı-aq basqa da adamdarmen aralasý syndy jumystar júrgiziledi.  Aýtıstıkalyq buzylýy bar balalar úshin eń qıyny – adamdarmen jáne qorshaǵan ortamen tyǵyz árekettesý. Bul maqsatty júzege asyrý – «Týrmalın» pedagogtarynyń basty mindeti.

Ilá tazalyqty jaqsy kóredi. Aınalasynda zattardyń shashylyp jatqanynan bólek, is-qımyldarynyń da jınaqy bolǵanyn qalaıdy. Bul – aýtızmi bar adamdardyń bárine tán qasıet. Ómir súrý qalpynyń buzylýy ondaı adamdar úshin dúrbeleń jaǵdaıdyń týýyna sebep bolady.

Bolmashy dúnıelerdiń ózi, mysaly, bólmesindegi esiktiń ashyq qalýy, qydyrǵan aýlasyndaǵy shashylyp jatqan qoqystar – osynyń bári Ilányń ashýyna tıedi eken.

Ilá eshkimmen aralaspaıdy. Negizi, sóıleı alady, neniń ne ekenin jaqsy biledi, túsinedi. Biraq, onyń sóılegeni – ózine jańǵyryq bolyp qaıta estiledi. Sondyqtan, ózgelermen aralaspaıdy.

Tipti, olardy Jerge túsirgen jat planetalyq dese de artyq etpeıdi. Sebebi, ondaı adamdar aınalada bolyp jatqan dúnıelerden beıhabar.

Bir kúnde basyna kóp aqparat kelip túsedi, alaıda, olar ol aqparatpen ne isterlerin bilmeı dal bolady. Ondaı kezde adamdardan qorǵaný úshin tyǵylyp ne qashyp ketkiń keledi emes pe?

Alaıda, olar baılanysqa shyqqysy keledi, tipti, jabyq baılanys bolsa da.

Aýtızm – adamnyń syrtqy dúnıeden oqshaýlanyp, ózimen-ózi bolýy. İshteı sary ýaıymǵa salynýy, áleýmettik ortamen qarym-qatynastyń tolyqtaı úzilýi.

Basqa adamdar aýtızmi barlardy kórse, boılaryn ala qashady. Barynsha jaqyndamaýǵa tyrysady. Kerisinshe, olarmen aralasyp, ómirge qaıtarýǵa tyrysý kerek sekildi.