Kıno - ónerdiń bir salasy, kınomatografıalyq tehnıkanyń negizinde qalyptasqan kórkem shyǵarmashylyqtyń bir túri. Qazaq kınosy Qazan tóńkerisinen keıin paıda bolsa, qazaq kınosynyń alǵashqy qarlyǵashtarynyń qataryna Lenfılm stýdıasy túsirgen «Amangeldi» fılmin jatqyzamyz. Osy fılm qazaq kınosynyń tarıhyn bastaýshy týyndy bolsa, odan bergi jyldarda qazaq kınosy «Qyz Jibek» , «Atamannyń aqyry», «Bizdiń súıikti dáriger» , «Meniń atym Qoja», t.b kınolarmen tolyqty.
Sońǵy kezderi Otandyq kıno túsirýshilerdiń tynymsyz eńbeginiń nátıjesinde birneshe fılmder, teleserıaldar túsirilýde. Ermek Tursynovtyń «Shal» fılminiń ózi kórermender arasynda óz baǵasyn aldy. «Aǵaıyndylar», «Qara shańyraq» syndy Otandyq týyndylar kógildir ekrannan oryn alyp, halyqqa kórsetilýde. Ulttyq arnadan kórsetilip júrgen birshama serıaldardyń barlyǵy derlik tárbıe beredi dep aıta almaımyz, kóp jaǵdaıda shetelge elikteýshilik basym bolatynyn da aıta ketken jón. Al ótkenge kóz júgirtip, taǵylymy mol tarıhtan syr shertetin «Qazaq handyǵy» syndy tól týyndylarymyz óskeleń urpaqqa Táýelsizdiktiń ońaı olja bolyp kelmegeninen habar beredi.
«Amangeldi» fılminen bastalǵan qazaq kınosynyń tarıhy búgingi kúnde óz jalǵasyn laıyqty túrde taýyp júr me? Osy taqyryp aıasynda "Qamshy" aqparattyq agenttiginiń tilshisi stýdentter men oqytýshylar arasynda saýalnama júrgizgen bolatyn.
Sońǵy kezderi shyqqan Otandyq fılmderge degen kózqarasyńyz qandaı jáne tarıhı fılmder jaıly pikirińiz.
Ómirbekova Roza Qaldybekqyzy, Fılologıa ǵylymdarynyń kandıdaty, dosent:
- «Almas qylysh» fılmi kóńilimnen shyqty, halyqtyń ystyq yqylasyna bólene otyryp qýantty, tarıhymyzdy qaıta jańǵyrtty. Tarıhty burmalamaı túsirgenine rýhymyz bir kóterilip qaldy. Otbasymyzben, búkil qazaq bolyp áleýmettik jelilerde óz pikirimizdi bildirdik. Kıno óndirisiniń damyp jatqany da úlken qýanyshqa bóleıdi, elimiz jan-jaqty damý ústinde jáne oǵan kınoóndiris salasy da óz úlesin qosýda.
Qazirgi kúnde shyǵyp júrgen qazaq kınolary jaıly ne aıta alasyz? Qaı kıno kóbirek kóńilińizden shyqty? «Qunanbaı» fılmin kórdińiz be?
Akramova Nárkes, QazUÝ stýdenti:
- "Kınoóndiris sońǵy 4-5 jyl ishinde birshama deńgeıge ósken. Ol baıqalyp ta júr. Ózim Otandyq kınolardy kórý úshin kınoteatrlarǵa jıi baryp turamyn. Kópshiliktiń usynýymen «Qunanbaı» fılmin kórdim, jalpy, túsirilý sapasy óte joǵary eken. «Almas qylysh» fılmi júrekke qatty áser etken kıno boldy. Qanshama eńbektiń tógilgeni kórinip tur, kınonyń túsirý deńgeıine qarap bilikti mamandardyń jumys istegeni anyq baıqalady"
Jas akter retinde sońǵy jyldary jaryqqa shyǵyp júrgen Otandyq kınolar jaıly pikirińiz qandaı?
Otandyq «Aınalaıyn» serıalynyń jas akteri Ramazan Amantaı :
- "Jalpy kınolar jaıly aıtatyn bolsam , qazirgi kınolar kóbine «kasaǵa» jumys isteıtin boldy. «Naýryz.KZ», «Kelin de adam balasy» sekildi fılmder jaryq kórýde. Bir jaǵynan olardyń jappaı shyǵyp jatqany ózimizge jaqsy, sebebi, óz aqshamyz óz aınalymymyzda jáne bul jaǵdaı kınogerlerdiń arasyndaǵy básekelestikke óz áserin tıgizdi dep oılaımyn. «Qazaq handyǵy» teleserıaly maǵan unady, dese de ishinde odan da kóp elementterdi, bolǵan oqıǵalardy kórsetýge bolar edi degen oıdamyn. Qazirgi kınogerlerdiń ishinde Aqan Sataevty maqtan tutamyn, odan keıin Nurtas Adambaevtyń talantynan góri tabandylyǵy unaıdy, Nurlan Qoıanbaevtyń kreatıvke jaqyndyǵy kóńilimnen shyǵady"
Kınoóndiris salasynda júrgen kınogerlerden kimderdi bilesiz?
Emeshova Gúldarıǵa, QazUÝ stýdenti:
- " Qazirgi tańda eń tanymal kıno túsirip júrgen kınorejısser Rústem Ábdirashev pen Asqar Uzabaevty jaqsy bilemin. Asqar Uzabaevtyń fılmderi unaıdy , alaıda Rústem Ábdirashevtiń tarıhı fılmderiniń orny bólek. «Qazaq handyǵy» teleserıalynyń ózi óte jaqsy túsirilgen kıno. Ásirese, Qazaq handyǵynyń búkil ómirin İ.Esenberlınniń «Almas qylysh» romany jelisi boıynsha halyqqa jetkizip otyr".
Otandyq kınoóndiriste tarıhı janr, drama, komedıa janrlary keń óris alýda, al basqa da janrlar Otandyq kınogerlerdiń nazarynan tys qalyp bara jatqan sekildi. Tarıhı kınolar kórermenniń kóńilinen kóptep shyǵýyna baılanysty jáne tarıhty jańǵyrtýǵa óz úlesin qosýy da aýyz toltyryp aıtýǵa turarlyq jaıt.
Pikir bildirý bizdiń mindetimiz, al saraptaý oqyrmannyń enshisinde.
Qamshyger: Aıgerim Taýbaı
