Bul týraly Astana qalasy «Sanat álemi» Qoǵamdyq qorynyń qyzmetkeri Murat Medetov Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń alańynda habarlady, dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi.
Onyń aıtýynsha, qazirgi tańda álemniń birtalaı elinde týberkýlez, ásirese, kóptegen dárilerge kónbeıtin týberkýlez qaýipti dert bolyp qalyp otyr. Ol syrqattan eshkim saqtandyrylyp qorǵalmaǵan. Sonymen qatar, joǵary ómir súrý standarttary men sapaly medısına qyzmeti bar órkenıetti elderdiń halqy da bul qatardan tabylady,-dedi spıker.
Buǵan sonymen birge, týberkýlezdiń taralýynan oryn alatyn tikeleı jáne janama áleýmettik-ekonomıkalyq shyǵyndardy qosqan jón. Munyń bári, árıne, ulttyq jáne halyqaralyq deńgeıdegi qaýip týǵyzarlyq alańdatýshylyqqa ákelmeıtindigine kim kepil.
Qazaqstanda bul mańyzdy problemany sheshýge el Úkimeti aıtarlyqtaı resýrstar (qarajat) bólý arqyly, úlken beıildilik tanytyp keledi. Týberkýlezdi tez dıagnostıkalaýdyń jańa tásildemeleri sátti iske asyrylýda, emdeý úshin jańa sqemalar men dáriler qoldanylýda, týberkýlezdiń aldyn alýdyń zamanaýı tıimdi tehnologıalaryna qoljetimdilik arttyrylǵan,-dep málimdedi.
Qazirgi tańda Qazaqstannyń densaýlyq saqtaý júıesi, onyń ishinde, qarjylandyrý júıesi de reformalaý men qaıta qurýdy bastan ótkerip keledi. Densaýlyq saqtaýdy reformalaý sheńberinde týberkýlezge qarsy mekemelerde stasıonarlyq tósekti qysqartý jáne týberkýlezge shaldyqqan naýqastardy ambýlatorıalyq emdeýdi keńeıtý qarastyrylýda. Dúnıejúzilik Densaýlyq Saqtaý Uıymynyń jáne Halyqaralyq týberkýlezben kúres odaǵynyń keńesine sáıkes, týberkýlezben kúres jónindegi sharalar elimizde alǵashqy medısınalyq-sanıtarlyq kómek qyzmeti jelisinde birlestirilgen,-dep baıandady.
Sondaı-aq, ol Týberkýlezdi baqylaýda aıtarlyqtaı jetistikke jetýge bılik organdarymen birge shoǵyrlanǵan, júıeli rettelgen vedomstvoaralyq jáne salaaralyq ózara is-qımyl da óz úlesin tıgizdi. Týberkýlez kórsetkishteriniń odan ári jaqsarýyna keıbir aýrýlar boıynsha epıdemıologıalyq jaǵdaılar, ásirese, týberkýlez boıynsha jaǵdaı yqpal etýi yqtımal. Úkimettik emes uıymdardyń Buqaralyq aqparat quraldarynyń jáne túrli bıznes qurylymdarynyń keńinen qatysýymen stıgma men kemsitýshilikti tómendetý boıynsha keshendi sharalar ótkizý arqyly kúsh-qýatty biriktire, ortaq birlese jasalǵan áreketter arqasynda qol jetkizýge bolady,-dedi Medetov Murat.
Árıne, el arasynda, týberkýlezge shaldyqqan naýqas uzaq ýakytqa qoǵamnan oqshaýlanady delingen pikir keńinen qalyptasqan. Alaıda bul qatelesken úreı. Búginderi kóptegen zertteý-tekserýlermen rastalǵan naqty derekter bar. Týberkýlezge shaldyqqan naýqastardyń basym kópshiligi ambýlatorıalyq em qabyldaı júrip, durys em qabylaý barysynda óziniń eńbek qyzmetin jalǵastyryp júre alady. Soǵan sáıkes, týberkýlez búginderi kásipkerlik qyzmetke keri yqpal etpeıdi.
Sondaı-aq, aıta ketkim keletin taǵy bir jáıt, búgingi kúni týberkýlez, der kezinde qaralǵan jaǵdaıda, durys dıagnostıkalanyp, emdelgen jaǵdaıda, tolyq aıyǵyp ketýge bolatyn syrqat. Osy kúni elimizdiń barlyq óńirinde týberkýlezdi emdeýdiń jańa dárilermen ınovasıalyq emdeý ádisteri engizilgen. Em merzimi 9 aıǵa deıin (24 aı jáne odan kóp merzimge sozylǵan) qysqarǵan, naýqasqa shaldyqqanǵa deıin jumys istegen naýqastardyń basym bóligi ıntensıvti kýrstar qabyldaǵannan keıin, esh qıyndyqsyz eńbek qyzmetterin jalǵastyrýǵa qaıta oralyp jatady. Jáne olar em alýdy úılerinde nemese turǵylyqty mekenjaıy boıynsha emhanalarda jalǵastyrady. Sondaı-aq, Qazaqstanda oryn alyp jatqan taǵy bir jańashyl jaǵdaı – bul proseske úkimettik emes uıymdardy tartý. Olar naýqastar men medısınalyq uıymdar jáne týberkýlezge baılanysty problemalardy sheshýge qatysatyn sondaı-aq ony sheshýge yqpal etetin adamdar arasyn baılanystyrýshy zveno bolyp tabylady,-dep sózin qorytyndylady Murat Medetov.
