Súıegi temir, júregi názik qaısar qyz qalaı aıaqqa turdy?

/uploads/thumbnail/20190425163751982_small.jpg

Nadıra Aýhadıeva: "Ómirge talpynys, árbir kúnge qushtarlyq - adam balasyn alǵa qaraı jeteleıdi" deıdi. Ómirdiń zańdylyǵy da sol bolsa kerek. Búgingi bizdiń keıipkerimiz ómirde barymyzdy baǵalaý, jaqyndarymyzdyń janynan tabylý bizge berilgen eń qundy qasıet ekenine san márte kóz jetkizgen.  Názik te symbatty arý, ómirdiń qatal synyna tótep berip, talaı qıyndyqty basynan ótkerse de moıymaǵan batyl jan. Tabıǵatynan názik Nadıra Aýhadıeva Qamshy.kz aqparat agenttigine suhbat bergen bolatyn.

 

Súıegińdi temirmen almastyramyz degende qorqynysh sezimi paıda boldy

Bul aýrý eń alǵash 2014 jyly bastaldy. Ol kezde tizemde kishkentaı isik paıda bolǵan bolatyn. Biraq ol aýyrmaıtyn, eshqandaı kedergi jasamaıtyn, júrgen kezde sezbeıtinmin.Basynda ol kishkentaı bolǵan shyǵar, men ony baıqamadym. Keıin ol ósip, úlkeıa kele kózge kórinerlikteı bolǵan kezde ǵana  dárigerge bardym. Tekserýlerdiń barlyǵynan ótkennen keıin aýrýhanaǵa jatqyzdy. Sosyn bıopsıa alyp, operasıa jasaýymyz kerek dedi. Olar ota barysynda terimdi ashqan, isikti kórgen biraq alyp tastamady. İsik súıekke jaqyn ornalasqan, jabysyp tur dep túsindirdi. Dárigerler súıekke jabysyp turǵan isiktiń bóligin tıtanmen almastyrýymyz kerek dep sheshti. Otadan keıin isiktiń kishkentaı bóligin alyp, labaratorıaǵa tekserýge jibergen. İsik zıan emes (dobrokachestvennaıa opýhol) bolyp shyqty. Taǵy da ota jasaý kerek, súıegińdi temirmen almastyramyz dedi. Men túsinbeımin, ishimnen men qalaı temirmen júremin dep oıladym. Bir aıaǵym ekinshi aıaǵymnan uzyn bolyp qalady dep qoryqtym.Aýrýhanada jatqan kisilerdiń neshe túrli áńgimelerin estip, qorqynyshym odan saıyn artty. Sosyn men ondaı ota jasatpaımyn dep sheshtim. Sóıttim de isiktiń kózin joıýdyń basqa amaldaryn izdestire bastadym. Shóp dárileriniń barlyq túrin ishim, halyq medısınasyna júgindim. Sóıtip júrip isik kerisinshe ulǵaıa bastady. Bir kúni uıqymnan oıansam, aıaǵymdaǵy isik qanap jatyr. Dereý jádel-járdem shaqyryp, №7 aýrýhanaǵa jetkizildim. Sol kezde sizde basqa amal joq, aıaǵyńyzdy kesý kerek dedi. Onyń ózi palatalarda oryn joq bolyp, biraz qıyndyqtar týdyrdy. Týystarǵa, tanystarǵa habarlasyp jatyp áreń degende oryn taptyq. Meni otaǵa daıyndady, 2017 jyldyń 24 qańtarynda aıaǵymdy kesti. Kesken kezde isiktiń taǵy bir bóligin alyp labaratorıaǵa jiberdi. Endi osy jol bul isik rak bolyp shyqty. Qanshama jyl júrip, rakka aınalyp ketken eken.Keskennen keıin eki aptadan keıin úıge jiberdi. Ol kezde men áli tósekten tura almaıtynmyn. Óıtkeni qan aınalymy ózgeredi eken. Soǵan denem úırenise almaı biraz qıyn boldy. Tósekten turyp otyraıyn deseń, basyń aınalady. Aqyryndap ornymnan tura alatyn jaǵdaıǵa jettim. Múgedekterge arnalǵan arba satyp alyp, sonymen qozǵala bastadym.

Qalaıda baldaqpen baramyn dep sert berdim

Zerthananyń saraptama qorytyndysy boıynsha «rak» degen dıagnoz qoıylǵan kezde, dárigerim mindetti túrde hımıalyq terapıa alý kerek dep aıtty. Oǵan da ótinish qaldyryp, kvota jasatý kerek eken. Barlyq qujattarymnyń jumystaryna anam júgirdi. Naýryz aıynda birinshi hımıamdy alýǵa bardym. Alǵashqyda onyń qandaı bolatynyn túsingen joqpyn. Ol jer Jarokov pen Básenov kósheleriniń qıylysynda ornalasqan eski ǵımarat eken. Onyń birinshi qabatynda er adamdar jatady, áıel adamdar ekinshi qabatynda ornalastyrylypty. Meni ekinshi qabatqa kóterip shyǵarý úshinsol jerdegi dárigerler biraz ter tókti. Qasymda qoldaý kórsetken jaqyndarym boldy. Sóıtip birinshi hımıany alyp, úıge keldim. Birinshi hımıa bitkennen keıin qaıtadan arbammen kóterip tómenge túsirdi. Sosyn men óz-ózime, ekinshi hımıaǵa qalaıda baldaqpen baramyn dep sert ettim. Aıtqanymdaı ekinshi ret hımıa alýǵa baldaqpen bardym. Hımıadan keıin qatty aýyrasyń, basyń aýyrady. Tipti kishkentaı bólmemniń ishinde qozǵala almaı qaldym. Uzyn shashyń ýystalyp túskendejúregiń shydamaıdy. Barlyǵy qıyn bolyp ketti. 4 ret hımıa alǵan edim. Osyndaı kezde adam kúızeliske ushyraıdy, aýrýhanalardy kórgisi kelemeıdi. Mende de sondaı jaǵdaı boldy. Óz-ózime áreń keldim. Sol jyly komısıadan ótip, 2-top múgedektigin aldym.

Nadıra aýhadıeva

Bir kúnniń ishinde qarajat tabyldy

Men tezirek aıaqqa tursam dep talpyndym. Protez alý úshin de biraz júgirýge týra keldi. Qujattarymdy jınastyryp tapsyryp qoıǵannan keıin, olar: «bizge ázirge eshqandaı qarajat bólingen joq, biraz ýaqyt kútesizder», - dedi. Ol jerde de kezek, múgedekterdiń barlyǵy qujat tapsyrǵan. Men 3 aı boıy kúttim. Apta saıyn qońyraý shalyp suraımyn. Olar maǵan áli qarajat túsken joq dep jaýap beredi. Shydamym taýsyldy, keıin taǵy baryp maǵan qandaı protez beriledi, eger ony óz aqshamyzǵa satyp alatyn bolsaq, qansha turatynyn surastyryp bildik. Baǵasy 900 myń teńge eken. Dál sol ýaqytta ondaı qarajat joq, biraq tabatyn shyǵarmyn dep oıladym. Sóıtip ınstagramm arqyly aqsha jınasam dep úmittendim. Keıbir jýrnalıser meniń oqıǵammen tanysyp, maǵan baılanysqa shyqty. Sóıtip reportaj jasaıyq dep usynys jasady. Olar protez jasaıtyn zaýytqa baryp «ne sebepti qarajat joq?», dep suraǵan. Men týraly  «31» arnadaǵy «Informbúrodan» reportaj shyqty. Ertesine tańǵy saǵat 9-da protez zaýytynan úıge qońyraý shaldy. Olar habarlasyp: «bizdiń zaýytqa qarajat tústi, protezińizdi kelip alyp ketińiz», - dedi. Sol kúni saǵat 10-da KTK jýrnalıserimen kezdesýim kerek bolatyn. Sonda olar reportajǵa deıin qarajat joq dep kelgen, sol bir túnniń ishinde memleketten birden qarajat aýdarylypty. Sóıtip meni shaqyrǵannan keıinKTK jýrnalıserine rahmet aıtyp, «maǵan protez beretin boldy» dedim. Reportaj jasamaıtyn boldyq. Barǵannan keıin ólshemimdi alyp, protez jasap berdi. Sóıtip tegin protez aldym.

Nadıra Aýhadıeva

Germanıada eki aı em qabyldadym

Ýaqyt óte kele ol protezben júrý óte qıyn boldy. Instagramda bir qyzben tanystym. Ol buryn Reseıde týyp ósken. Qazir Germanıada turady eken. Turmysqa shyqqan, bir balasy bar. Ol qyzdyń da jaǵdaıy menikindeı, biraq eki aıaǵy joq. Ol: «Kádimgideı júremin, kádimgideı kólik júrgize alamyn. Osy eki aıaqsyz-aq bala kóterip, bosandym», - dedi. Germanıada protezderdiń sapasy jaqsy, kerek deseń men ózimniń dárigerimnen surap bileıin dep, maǵan kómek qolyn sozdy. Elektrondy poshta arqyly barlyq kerekti qujattarymdy, aıaǵymnyń sýretin, aıaǵymnyń qalaı qozǵalatynyn vıdeoǵa túsirip jiberdim. Olar «jasaýǵa bolady» degen jaýap qaıtady. Sosyn taǵy jýrnalısermen baılanysqa shyǵyp, sújet jasady. Aldyńǵy protezge úırene almaı qınalǵannan keıin májbúr boldym. Biraq Germanıaǵa barmas buryn osy jaqtaǵy protez jasap bergen jerge baryp,«basqa protezdi qalaı jasaýǵa bolady, myna protezge men úırenise almadym» dep suradym. Olar maǵan alǵashqy protez sizge zań boıynsha 3 jylǵa beriledi, munymen qalaıda júrip úırenýińiz kerek dedi. Endi 2020 jylǵa deıin tek jóndep bere alamyz, biraq túgelimen basqa protezge aýystyryp berý tek qana úsh jyldan keıin múmkin bolady dep jaýap qaıyrdy. Osylaısha kóptiń arqasynda aqsha jınalyp, 2018 jyldyń jaz aıynda protez jasatý úshin Germanıaǵa ushyp kettim. Sóıtip men sol jerde eki aı boldym. Olardyń protez jasap berý tehnologıasy múldem basqa. Olar aldymen aıaǵymdy tolyq zerttedi, barlyǵyn durystap túsindirip berdi. Protez kıgen kezde protezdiń ishinde etińiz qysylady, kishkene solady, kishkene etińiz kishireıedi, sol sebepti bizdiń birinshi jasaǵanymyz sizge úlken bolyp qalady, ony aýystyrýymyz kerek dep, tizbektep aıtyp berdi. Sol úshin olar eki ret synama protezder jasady. Bir aı men sondaı synamamen  júrdim. Germanıadaǵy bilikti mamandardyń emi men kúndelikti jattyǵýlarynan keıin aıaǵyma yńǵaıly protez jasap berdi.

Meniń mamandyǵym –ekonomıs

Biraq densaýlyǵyma baılanysty mamandyǵym boıynsha jumys istegen emespin. Aýyrǵannan keıin múldem úıde otyryp qaldym. Úıde bolǵan soń ishiń pysatyny anyq. Sol sebepti ózimniń aınalysatyn shaǵyn isim bar desek te bolady. Qosymsha tabys retinde qoldan neshe túrli áshekeı buıymdardy tapsyryspen jasap satamyn. Aldaǵy ýaqytta halyqty jumyspen qamtý ortalyǵyna baryp, jumysqa ornalasý jóninde múgedekterge qandaı  jeńildikter qarastyrylǵanyn anyqtap, zertteý oıymda bar.

 Nadıra aýhadıevaNadıra aýhadıeva

Adam kúızeliske ushyraǵanda jalǵyz qalmaý kerek

Meni aıaqqa turýǵa qandaı kúsh ıtermelegenin bilmeımin. Men ózimdi kemtar, múgedek sezingim kelmegenim úshin shyǵar. Óıtkeni men protezim joq, baldaqpen júrgen kezimde tipti shashym da joq kezde parık taǵyp alyp, boıanyp-sylanyp teatrǵa baratynmyn. Men ózimdi jarymjan sezingim kelmedi. Bizdiń eldiń adamdary múgedekterge áli úırenbegen. Birinshi ret kórgende tańdanyspen qaraıtyn.

Nadıra aýhadıeva

Bir kúni ózimshe fotosessıa júrgizgim keldi. Sol kezde maǵan fotosessıa qala syrtyndaǵy egistik alqabynda bolady dedi. Men qalaıda barýym kerek dep turyp aldym. Sol kezde parıgimdi kıip, boıanyp, kóılegimdi kıip baldaqpen sýretke túsýge bardym. Qazir ony esime alsam,ózime tań qalamyn. Biraq dál sol ýaqytta men solaı istegim keldi. Ol meniń sol kezdegi tańdaýym boldy. Osyndaı jaǵdaılar meni alǵa jetelegen shyǵar. Úıde ýaqytym keler dep otyra bersem de bolar edi. Men jaman oılarǵa boı aldyrmas úshin qalaǵa kóbirek shyǵyp, el kóp júretin jerlerde júrýge tyrystym. Maǵan sol kómektesken shyǵar dep oılaımyn. Adam kúızeliske ushyraǵan kezde jalǵyz qalmaı, syrtqa shyǵyp, elmen aralasyp, bir jerlerge baryp qydyrsa kóp kómegi tıedi. Al endi protezim bolǵan kezde shyǵamyn dep  úıde otyra berseń, aýrýdan aıyǵýyń qıyn. Adam kerisinshe boı bermeýi kerek, moıymaýy kerek.

Áńgimelesken: Marjan Sábet

Qatysty Maqalalar