Elbasy otyz jyl otyrǵan taǵyn óz erkimen bosatqannan keıin biri jylap, biri qýanyp, halyq bir silkinip aldy. Birine shok, endi birine shoq bolyp tıdi. Muń men qýanyshtyń arty úreıge ulasqandaı «endi ornyna kim keledi?!...» dep oılaǵan jurt ýaqytsha bolsa da Qasym-Jomart Toqaevtyń otyrǵanyna bir jaǵy rıza bolsa, bir jaǵy «júıe ózgermeıdi, baıaǵy jartas sol jartas kúıinde qalady», «ol Elbasynyń oń qoly, Elbasy ne aıtsa, sol bolady» degen syndy san túrli pikir aıtty da, jazdy.

Sóıtip, maýsym aıynyń toǵyzynshy juldyzy kezekten tys prezıdenttik saılaý bolady degen jańalyq jelmen ushqan shańdaı tez tarady. El-jurt qýandy. Nege? Sebebi, Elbasy ózi "otyrǵyzǵan" prezıdentti emes, basqa úmitkerdi tańdaýǵa halyqqa múmkindik bergeli tur dep qýandy. Jeme-jemge kelgende, «kimdi tańdaımyz?» dep taǵy sabylysty, áli de oılanyp júr. On segiz mıllıon halyqty basqarý tizginine Toqaevtan basqa laıyqty eshkimdi  kórmeı turǵan halyqtyń aldynda jarq etip «Aqordanyń emes, ákem men sheshemniń jobasymyn» dep aǵynan jaryla Ámirjan Qosanov, «nan bolsa, án bolady» dep úgit-nasıhat jumystaryn «Aqsaı-nan» naýbaıhanasynan bastaǵan Danıa Espanova, sonymen qatar, taǵy bes úmitker sýyrylyp shyqty. Baǵdarlamalaryna qarasań, eger dál sol úmitkerdi saılaı qoısaq, bolashaq ǵajap, ómir keremet, jaǵdaıymyz jaqsaryp, otyz el turmaq, elimiz damyǵan on eldiń qataryna myltyqtan shyqqan oqtaı «zý» etip jetip alatyndaı kórinedi. Senbeske taǵy bolmaıdy. Seneıin deseń... bıliktiń kózińdi baqyraıtyp qoıyp, aýzyńdy basyp otyryp aıtatyn qurǵaq ýádelerine sene-sene semire, tipti sol ýádeniń biriniń de oryndalǵanyn kórmesten o dúnıege attanyp ketken qazaq qanshama?... Endi osy jolǵy saılaý da ánsheıin qaǵaz júzinde bolyp, jasandy daýys jınap, halyqty aqymaq etip, óz bilgenderimen sheshe salsa, halyqtyń tańdaýy bolmasa, onda qazaq halqynyń sabyr qumyrasy synyp, ashý ózeni tasyǵaly tur.

Saılaýda daýys bere alatyn jasqa jetkenimnen beri qanshama saılaý ótti, shynymdy aıtsam, sonyń birine de daýys bermeppin. Menen eshkim suramapty da, ózim de barmappyn. Biraq daýysym "óz aıaǵymen" tıisti jáshikke túskenine senimim kámil.

«Prezıdenttikke úmitkerlerdi, baǵdarlamalaryn kórdińiz be? Bıylǵy saılaýda kimge daýys beresiz? Nege ol úmitkerdi prezıdenttik taqqa laıyqty kóresiz? Jalpy saılaýǵa barasyz ba?" dep birneshe sala mamandaryna, qarapaıym tanystaryma saýal tastaǵan edim. Endeshe, usynaıyn.

Qanat Erjigitov, «Juldyz Tv», «Dombyra Tv» dırektory: «Kandıdattar belgili. Daýysty Toqaevqa beremiz. Toqaevty birshama tanımyz. El basqara alatyn azamat, dıplomat. Ýaqyt óte kele qolyna tizgin berse, reforma jasaıdy dep oılaımyn. Al Qosanovqa kelsem, birinshiden, ol kiside áli ondaı bedel joq. Ekinshiden, saıası kúshi álsiz.»

Sáýle Seısembaeva, «Kaıdzen» ortalyǵynyń dırektory: «Ol týraly áli oılaǵan joqpyn. Men tek qana eki kandıdatty bilemin. Ádil saılaý bolady dep oılamaımyn. Kim bolsa da, Alladan qorqatyn, xalyqtyń qamyn oılaıtyn bireý bolsyn.»

Jazıra Bastaýbaeva, mektep muǵalimi: «Toqaevtan basqasyn tanymaımyn. Ózim de NurOtannan bolǵan soń qoldaımyz. Basqa kandıdat kórip turǵan joqpyn. Eger jastaý bireý nemese Tasmaǵanbetov, Báıbek bolsa oılanýǵa bolar edi.»

Dıana, kásipker: «Saılaý týraly múldem oılamappyn, ýaqyt joq. Saılanatyn adam, bizsiz de saılanyp qoıdy ǵoı! Biz ol saılaýǵa barsaq ta, barmasaq ta sol bir adam saılanady!!! Osy joly saılaýǵa barmaıtyn da shyǵarmyn! Ýaqyt ketirip qaıtem?  Solaı dep sheshim qabyldadym.»

Al jalpy kópshiliktiń jaýaby uqsas. «Saılaýǵa baryp kórmeppin, barmaımyn da», «Toqaev. Basqa eshkim joq qoı», «Ol onsyz da saılanyp qoıǵan. Ótirik saılaý bolady», «Toqaevtan basqa laıyqty kandıdatty kórip turǵan joqpyn», «Men saılaýǵa barmaımyn! Eshkimge daýys bermeımin", «Spektákldiń bir bóligi bolǵym kelmeıdi. Saılaýǵa barmaımyn», «Meniń daýysymsyz-aq kim bolatyny belgili»...

Al, Siz she? Kimge daýys beresiz? Kimdi prezıdenttikke laıyqty kóresiz? Jalpy saılaýǵa barasyz ba?