Ótken jyldyń mamyr aıynda Uly Jeńis kúni qarsańynda eki myń jyldyq tarıhy bar Taraz qalasyndaǵy Baýyrjan Momyshuly atyndaǵy «Jeńis» saıabaǵy qaıta kúrdeli jóndeýden ótip, munda «Erlik» memorıaldyq kesheni, jetpis myńǵa jýyq soǵys ardagerleriniń esimi jazylǵan taqta, «Máńgilik alaý» jáne taǵy da birqatar nysandar ashylǵan bolatyn. Atalǵan saıabaq ishine dańqty batyr Baýyrjan Momyshuly eskertkishiniń ornatylýy da aıta qalarlyqtaı oqıǵa bolǵan edi. Jambyl oblysynyń ákimi Asqar Myrzahmetovtiń tikeleı tapsyrmasymen qolǵa alynǵan bul jumystar áýlıeatalyqtardyń da qoldaýyna ıe bolyp keledi.
9 mamyr – Uly Jeńis kúnine oraı Taraz qalasyndaǵy Baýyrjan Momyshuly atyndaǵy «Jeńis» saıabaǵynyń ishinen «Dańq» murajaıy ashyldy. Murajaıdyń ashylý saltanatyna Jambyl oblysynyń ákimi Asqar Myrzahmetov bastaǵan qurmetti qonaqtar qatysty. Belgili abaıtanýshy ǵalym, Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik syılyǵynyń ıegeri Mekemtas Myrzahmetuly, Baýyrjan Momyshulynyń kelini, jazýshy Zeınep Ahmetova qatysty. Jalpy aýmaǵy 1500 sharshy metrdi quraıtyn zal eki qabattan turady. Joba quny – 546 mıllıon 769 myń teńgeni quraıdy. «Danq» zalynyń birinshi qabaty Uly Otan soǵysy jyldaryn beıneleıtin fotosýretter men eksponattarǵa toly. Onda 1000 sharshy metrge barlyǵy 1 mıllıon 500 myńnan astam fotoshejireler toptastyrylǵan. Zaldyń birinshi bóliginde ornalasqan 1941, 1942, 1943, 1944 jáne 1945 jyldarǵa arnalǵan qabyrǵalardaǵy sýretter sol kezeńdegi soǵys kórinisterin eriksiz kóz aldyńa alyp keledi. Atap aıtsaq, 1941-jylǵa arnalǵan qabyrǵada «Barborosa» josparynyń kartasy, Máskeý úshin shaıqasynyń, general-maıor I.Panfılovtyń, «Otan ana», B.Momyshulynyń, N.Belashevtiń jáne basqa da barlyǵy 100-den astam fotosýretter men 200-den asa qujattar qoıylǵan. Al, zaldyń 1942-jylǵa negizdelgen qabyrǵasy «Lenıngrad blokadasyna» arnalǵan. Onda jyr alyby – Jambyl Jabaevtyń sýreti, aqynnyń «Lenıngradtyq órenim» atty otty óleńi jáne ózge de dúnıeler oryn alǵan. 1943-jylǵa arnalǵan qabyrǵada Stalıngrad, Kýrsk shaıqastaryna arnalǵan úlken fotolar jınaǵy ornalasqan. Sol sekildi 1944-45 jyldarǵa arnalǵan qabyrǵada Qyzyl Áskerdiń Evropany azat etýin beıneleıtin fotolar jınaǵy berilgen. Sondaı-aq, zalda «Reıhstagqa tý tigý» barelefi qoıylyp, tyldaǵy eńbekkerlerdiń ómirinen syr shertetin, 1945 jylǵy 24 maýsymdaǵy Máskeý qalasynda ótken Jeńis sherýi jáne Jeńistiń 70 jyldyǵyna arnalǵan Astana qalasynda ótken saltanatty sharanyń sýretteri de kórinis tapqan. Jergilikti maıdangerlerdiń 500-ge jýyq medali de zaldan oryn alǵan. Nysannyń ekinshi qabatynda «Baýyrjantaný» ǵylymı-zertteý ortalyǵy ornalasqan. Ortalyqta B.Momyshulynyń balalyq shaǵynan kemeńgerlik jasyna deıingi ómirin beıneleıtin mýzeı jáne kórkemsýret buryshy qurylǵan. Onda negizinen maıdanger-qalamgerdiń shyǵarmashylyq-tulǵalyq bolmysyn aıshyqtaýǵa basymdyq berilgen. Ortalyq ishinde Baýkeńniń shyǵarmashylyǵyna arnalǵan kitaphanalyq burysh pen jıyn ótkizýge arnalǵan konferensıa zaly jasaqtalǵan. Sonymen qatar, derekter jınaqtaıtyn mamandarǵa arnalǵan úsh qyzmettik bólme men bir fotolaboratorıa qarastyrylǵan.
Murajaıdyń eskızdik jobasyn «Archi-Grup» jaýapkershiligi shekteýli seriktestigi ázirlegen. Al, murajaıdyń ózi Baýyrjan Momyshuly atyndaǵy «Jeńis» saıabaǵynda ornalasqan jáne onyń jalpy aýmaǵy 16 gektardy quraıdy. Nysanǵa jer sharynyń 80 paıyzyn qamtyǵan Uly Otan soǵysy men Aýǵan soǵysy jyldaryn beıneleıtin eksponattar qoıyldy. Murajaı Otan úshin ot keshken erlerdiń erligin pash etetin, jastarǵa mol maǵlumattar beretin ordaǵa aınalary haq. Sonymen qatar, «Baýyrjantaný» ortalyǵy da osy murajaıda ornalasatyn bolady. Jambyl oblysynyń ákimi Asqar Myrzahmetovtiń ıdeıasynan týyndaǵan «Dańq» murajaıy halyqtyń rýhanı suranysyn qanaǵattandyratyn, jastardy patrıottyq rýhta tárbıeleıtin ortalyq bolmaq.
Dýlat Aıtbaı
