Álem «jasyl ekonomıkaǵa» kóshedi. Paıdaly qazbalarǵa qansha baı bolǵanymyzben, biz de qazir osy salaǵa kóship jatyrmyz. Daıyndyqty bastap ta kettik. Resýrstardy paıdalanyp ta jatyrmyz.  Bul qandaı resýrstar? Biz joǵaryda paıdaly qazbalar qorynyń taýsylatyn aıttyq. Biraq olardy ysyrap etpeı, tıimdi paıdalanýymyz kerek. Qazirdiń ózinde biz osy jolǵa kóship jatyrmyz. Jel men sýdan elektor qýatyn óndirip, óndiriske, kúndelikti ómirge tutynýdy bastap kettik. Qazir biz kúnnen de qýat óndiremiz.

Bir ǵana mysal, «Batys Eýropa-Batys Qytaı halyqaralyq taranzıttik dáliz jolyp alyp qarasańyzshy. Qarańǵy túnde jol jaǵalaýyndaǵy  belgiler túnde aq jolaqtanyp, jarqyrap  kózge kórinip turady. Bular kún energıasynan qýat alady. Jumys isteý prosesin osylaı jasap qoıǵan. Ár jol belgisiniń ústine kúnnen qýat alatyn kók áınekter ornatylǵan. «Jasyl ekonomıka» degenimiz osy. Ekologıalyq jaǵynan óte tıimdi. Olar elektr symynan qýat alyp turǵan joq, bul jerde kún energıasyn tıimdi paıdalanyp otyrmyz. Demek bul ­– jasyl tehnologıa.

Jalpy álem boıynsha aldaǵy 60-80 jylda negizgi tabıǵı qorlar taýsyla bastaıdy. Keıbir derekter munaıdyń 40-50 jyl­da, gazdyń 80 jylda, ýrannyń 80-100 jylda bitýi múmkin ekenin aıtady. Ras bizde kómirsýtegi qorlaryn ıgerý sońǵy 15-20 jyldan beri bastaldy. Árıne, bizdiń tabıǵı qorlar ázir sarqyla qoımaıdy. Osydan saqtanyp, álemniń basqa damyǵan elderi energıa alýdyń basqa kózderine qazirden kóship jatyr. Biraq biz de aldaǵy ýaqytta osy jolǵa ótýimiz kerek. Qazirgi ýaqytta qýattyń 39 paıyzyn gazdan, 17 paıyzyn munaıdan alyp otyrmyz. Qýattyń 42 paıyzyn kómir berip otyr. Al kún, jelden alatyn energıamyz 1 paıyzdan sál ǵana asady. Sondyqtan aldaǵy ýaqytta ekologıalyq jaǵynan zıansyz «jasyl ekonomıkaǵa» kóshýdi josparlap otyrmyz. Túbinde búkil dúnıe osy jasyl ekonomıkaǵa kóshedi. Rıo-de-Janeıro qalasynda ótken halyqaralyq konferensıada tórtkúl dúnıeniń túbinde osy «jasyl ekonomıkaǵa»  aýysatyny aıtyldy. Osyǵan baılanysty arnaıy deklarasıa qabyldandy.

Naqty aıtar bolsaq, jasyl ekonomıka – bul ǵylymnyń damyǵan bir salasy. Qazir ǵalam kún men jelden qýat alýǵa erekshe nazar aýdarýda. Ázirge kún qýatyn tıimdi paıdalaný jaǵynan álemde Qytaı birinshi orynda tur. Mysaly, álemde kún qýatyn óndiretin 51 GVt qon­dyrǵy bar bolsa, onyń 15 GVt-y Qytaıda ornalasqan eken.

Taǵy bir aıta ketetin jaıt, tórtkúl dúnıe qazirgi ýaqytta jeldiń kúshin  tıimdi paıdalanýda. Elektr qýatynyń 7 paıyzyn búgingi kúni  jel berip otyr. Jalpy uıytqyǵan borany men azynaǵan jeli bir basylmaıtyn Qazaqstannyń keıbir óńirleri «jasyl ekonomıkaǵa»  óte qolaıly.

Sarapqa salsaq, ásirese, jelden qýat alýǵa búginde  Eýropa elderi qatty mán berýde. Qazirgi kezeńde jel elektr stan­salarynyń 44 paıyzy Eýropada ornalasqanyn aıta ketý kerek.  Mundaı jel stansalarynyń Azıada -31 paıyz,  Soltústik Amerıkada 22 paıyzy bolýynyń ózi álemniń osy salaǵa bet bura bastaǵanyn kórsetedi.

Mamandar 2030 jyly jel energıasynyń úle­si 20 paıyzǵa jetedi dep otyr. Bul derek barǵan saıyn ulǵaıa túsetini aqıqat. Óıtkeni jelden alynatyn qýat ekologıalyq jaǵynan taza. Bir ǵana mysal, Eýropada ornalasqan Danıa jel generatory arqyly elektor qýatynyń 40 paıyzyn berip otyr. Germanıada bul kórsetkish - 8. Irlandıada-16, Portýgalıada -23 paıyz shamasynda. Al bizde qazirgi ýaqytta 1 payzdyń aınalasynda ǵana.

Sondyqtan da Elbasynyń tapsyrmasyna oraı Qazaqstan osydan birneshe jyl buryn «jasyl ekonomıkaǵa» ótýge qadam jasady. Sheshim qabyldady. Arnaıy memlekettik baǵdarlama qabyldady. Atalǵan baǵdarlama nemese tujyrymdama 2050 jylǵa deıingi kezeńdi qamtıdy. Ol úsh kezeńnen turady. Demek, Qazaqstan da bolashaqta kúnnen, jelden mol qýat kózderin alady. Bir ǵana mysal, búkil álemniń nazaryn aýdarǵan EKSPO halyqaralyq kórmesi «Bolashaqtyń energıasy» dep ataldy. Onyń halyqaralyq mańyzy orasan zor boldy. EKSPO elimizdiń «jasyl ekonomıkaǵa» ótýine barynsha serpin berdi dese de bolady. Oǵan tórtkúl dúnıeden týrıser keldi. «Bolashaqtyń energıasy» Qazaqstanda qalanǵanyn kózben kórdi. Endeshe biz de bolashaqta qýat kózderiniń basym bóligin kún men jelden alatyn bolamyz.