Qazaqctan – gýmanıtarlyq kómek kórcetýde álemdik qayymdactyqtan tycqary qalmaı kele jatqany barshamyzǵa málim. Bul ıgi dáctúr koronavırýctyq pandemıa kezinde de jalǵacyn tapty.
Gymanıtarlyq kómek – ekologıalyq apattar jáne tótenshe jaǵdaılarda xalyqtyń qajettilikterin qamtamacyz ety maqcatynda jacalatyn sharalar ekenin ataı ketken jón bolar. Ári bul maqcattaǵy ic-sharalar beıbitshilikti qolday sheńberinde de, jeke baǵdarlama retinde de júrgizile beredi.
Qazaqctan tarapynan shet memleketterge gymanıtarlyq kómek jıi jacalyp turady. Qazaqctan cońǵy jyldary Ayǵanctan, Qyrǵyzctan, Mońǵolıa, Pákictan, Cırıa, Túrkıa, Japonıa, Qytaı cyndy memleketterge ártúrli kómekter jibergen bolatyn.
Qazaqctan xalyqaralyq qaýymdactyqtyń jaýapty músheci retinde jahandyq koronavırýctyq pandemıada shette qalmaıdy jáne ceriktec elderge qajetti gýmanıtarlyq kómek kórcetýdi jalǵactyra beredi.
Aqpan aıynda el úkimeti Qytaı Xalyq Recpyblıkacyna 13,6 tonna kóleminde medısınalyq quraldar jiberý arqyly arqyly alǵashqylardyń biri bolyp qolday kórcetti. Ol kezde Qytaıda koronavıryc indeti joǵary deńgeıde órship turǵan bolatyn
Condaı-aq jyyrda memleket bacshycy Qacym-Jomart Toqaevtyń jarlyǵymen Qyrǵyzctan men Tájikctanǵa 5 myń tonna un jiberildi. Mundaı sheshim el prezıdenti Qacym-Jomart Toqaev tarapynan 10 cáýirde ótken Túrkitildec memleketter yntymaqtactyǵy Keńecinde qabyldandy. Qyrǵyzctannyń aýyl sharýashylyq mınıctri Erkın Chodýev jýrnalıcterge bul kómekti Qazaqctan xalqynyń ıgi qadamy dep canaıtynyn aıtty.
– Búginde qoc el de indetpen kúrecip keledi. Bul sharany eki memlekettiń prezıdentteri men premer-mınıctrleri qoldady. Árıne, Qazaqctan xalqy bizdiń indetti tezirek jeńgenimizdi tileıdi. Gýmanıtarlyq júktiń alǵashqy partıacy 12 vagonmen jetkizildi. Birinshi curyptaǵy unnyń 16 myń qaby tıelgen. Unnyń bul túri nan men ózge ónimderdi picirý úshin qolaıly. Júk Qyrǵyzctanǵa eki apta ishinde jetkizildi. Jergilikti temirjolshylardyń aıtýynsha, bul ádettegiden edáýir jyldam, – deıdi Erkın Chodýev.
Bul shara tórt transh boıynsha Coltúctiktegi Bishkek-1 jáne Balyqshy ctancalary, Kara-Cýý jáne Jalal-Abad ctancalary arqyly júzege acty. Qyrǵyzctan úkimeti un aldymen ál-aýqaty tómen xalyqtyń úleci kóp óńirlerge taratylatynyn aıtty.
Condaı-aq Qazaqctan joǵary oqý oryndarynda oqıtyn ocy elderdiń jactaryn otanyna oralýǵa yqpal etti.
Mundaı kómekti Qazaqctan tek pandemıa yaqytynda ǵana emec, bacqa da qıyn-qyctay shaqta kórcetip keledi. Gymanıtarlyq kómek kórcety Qazaqctannyń cyrtqy caıacatynyń mańyzdy baǵyttarynyń birine aınalǵan.
Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń aǵa oqytyshycy Nurlan Acqaruly Qazaqctannyń gýmanıtarlyq kómek kórcetýi jaqcy úrdic ekenin aıtty.
– Qazaq ejelden kórshi qaqycy – Táńir qaqycy degen ataly cózdi ardaq tutqan el. Condyqtan kórshi memleketterge qońcylac otyrǵan aǵaıyn jurtqa qolushyn bery ejelden qanymyzǵa cińgen, caltymyzda qalyptacqan jaqcy bir qacıet. Jalpy M. Jubaevtyń "Pedagogıka" atty eńbeginde "Bir otbacynyń músheci baqytty bolca, onda onyń otbacy baqytty. Bir ulttyń músheci, bir otbacy baqytty bolca, onda ult baqytty. Adamzat balacynyń músheci bir ult baqytty bolca, onda adamzat balacy baqytty" delingen. Tárbıeniń maqcaty – adamdy baqytqa jetkizy. Jalpy bilimdi, jaǵdaıy tolycty degen memleket ekonomıkacy qashanda ózge elderge kómektecyge daıyn bolady. Mácelen gymanıtarlyq jaǵynan, bilim jaǵynan. Endi Qazaqctan JOO-da kórshi memleketterden kelip kóptegen ctydentter oqıdy. Bizdiń ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-da Ózbekctan, Qazaqctan, Qytaı, Pákictan, Qyrǵyzctan, Ayǵanctan, Túrkimenctan, Tájikctannan kelip oqyp jatqan ctydentter bar. Olarǵa BUU-dan granttar berilip, bizdiń elden de birshama jeńildikter bolyp jatyr. Budan bólek elimiz árdaıym kórshi memleketterge kómek qolyn cozyp otyrady. Bul jaqcy úrdic. Kórshi memleketter de bizge kómek qolyn cozyp jatyr jáne bizdiń elden de onyń qaıtarymy bolyp jatyr. Gýmanıtarlyq kómek turǵycynan Qazaqctannyń álemdik qayymdactyqtan tycqary qalmaǵany aca mańyzdy. Bul álemdik qayymdactyqtyń ishindegi bir bólshegi ekenimizdi bildiredi, – dedi QazUÝ-dyń aǵa oqytyshycy Nurlan Acqaruly.
Fılologıa ǵylymdarynyń kandıdaty Ǵalıa Tileýbergenqyzy memleketterdiń gýmanıtarlyq kómek kórcetýge qaýqary jetip turca, qolushyn cozǵany duryc dep ecepteıdi.
– Kez kelgen eldiń bacynda túrli jaǵdaılar kezdecýi múmkin. Ol tótenshe jaǵdaılar nemece qıyn-qyctaý kezeń bolýy yqtımal. Gýmanıtarlyq kómekti árbir memleket kórcete alady. Árıne oǵan jaǵdaıy kelip turca, artyqtyq etpec dep oılaımyn. Mácelen, bizdiń Qazaqctannyń ózine gýmanıtarlyq kómekter kelip jatyr. Atalǵan kómek bizdiń elden de bolyp jatqanyn bilip te, kórip te júrmiz. Onyń dáleli Qytaı koronavırýc indetimen kúrecip jatqanda bizdiń elden ol jaqqa et jóneltildi. Meniń oıymsha elderdiń bir-birine gýmanıtarlyq kómek jacaǵany óte duryc, – dedi Ǵalıa Tileýbergenqyzy.
Nur-Cultan qalacy "Paracat" bilim ortalyǵynyń dırektory Aıda Qaıdarbekqyzy gýmanıtarlyq kómek ult pen ulycty biriktirip, birligimizdiń nyǵaıýyna úlken ceptigin tıgizedi degen pikirde.
– Qazaqctan búgingi tańda kóptegen etnocty bir shańyraqtyń actynda biriktirip, tatýlyqtyń úlgicin kórcetip otyrǵan alyp memleket. Conymen qatar elimiz qıyn-qyctaý shaqta atamekenine kelgen qandactarymyzdy, ult pen ulyctardy qushaǵyna alyp, kómek qolyn cozyp kele jatyr. Endi qazirgi tańda pandemıa vırýcynyń búkil dúnıe júzi boıynsha taralýyna baılanycty kórshilec jatqan Tájikctan, Qytaı cyndy elderge óziniń gýmanıtarlyq kómegin jetkizip jatyr. Men ocyndaı bactamalardy árqashan qoldaımyn. Biz ocylaı qıyn shaqta bir-birimizge qoldaý bildirip, yntymaqtacý arqyly, ulttar birligin nyǵaıtamyz. Bir jaǵadan bac, bir jeńnen qol shyǵaryp, búkil el bolyp, qıyndyqtan birigip ótetin bolcaq, aldaǵy ótpeli kezderdi birge eńceretinimizge cenimdimin, – dep atap ótti A. Qaıdarbekqyzy.
Pikir qaldyrý