Taılandtan pana izdegen 49 jastaǵy uıǵyr ultynyń ókili Abý Abdýllanyń qazasy eldegi quqyqqorǵaý uıymdaryn 9 jyldan beri qamaýda otyrǵan 50 shaqty uıǵyrdyń máselesin gýmandy jolmen sheshýge ıtermelep jatyr, dep habarlady VVS.
Abý Abdýlla 2013 jyly Shyńjańnan qashyp, Taılandta ustalǵan 350 uıǵyr etnosy ókilderiniń biri bolǵan. Ol Shyńjańnyń ońtústik-batysyndaǵy shetkeri aýdanda fermer retinde jumys istep, júkti áıeli, baýyry jáne jeti balamen 2013 jyldyń sońynda Taılandqa qashyp kelgen. Onyń toby Taılandtyń ońtústigi arqyly Malaızıaǵa, sodan keıin Túrkıaǵa jetýge tyrysqan. Ol kezde uıǵyrlardyń kópshiligi Qytaıǵa oralmaý úshin túrikpin dep málimdep, Túrkıa olardyń keıbirine azamattyq bergen. 2015 jyldyń shilde aıynda Taıland bıligi olardyń 173-in, sonyń ishinde Azız Abdýllanyń áıeli men balalaryn Túrkıaǵa alyp ketýge ruqsat bergen.
Alaıda Qytaı buǵan úzildi-kesildi qarsylyq tanytyp, Túrkıany ekijaqty máselege aralasty jáne "zańsyz ımıgrasıalyq áreketterdi qoldady" dep aıyptady.
Keıinnen Taıland úkimeti uıǵyr azamattarynyń kópshiligin kúshtep Qytaıǵa tapsyrǵan. Ótken jylǵa deıin qalǵan 50-ge jýyq uıǵyr tutqyny Taılandtyń ártúrli bólikterindegi ýaqytsha ustaý ızolátorlarynda bolǵan. Olardyń úsheýi qashyp úlgergen soń, qalǵandaryn Bangkoktaǵy ortalyqqa aýystyrǵan. Qazirgi tańda olardyń jaǵdaıy óte nashar.
Imıgrasıalyq tergeý ızolátorynda ustalǵandarmen baılanysta bolǵan belsendilerdiń aıtýynsha, Abý Abdýlla úsh aptadan astam ýaqyt boıy syrqattansa da, Taıland bıligi ony esinen tanyp qalǵansha aýrýhanaǵa jibermegen. Aqyry ol ızolátorda qaıtys bolyp, onyń óliminen keıin daý-damaı bastaldy. Bul jaǵdaı Taıland úkimetin qalǵan tutqyndardyń máselesin gýmandy jolmen sheshýge ıtermelep otyr.
Batys elderi Qytaıdy uıǵyr, qazaq syndy musylman ulttarǵa qarsy adamzatqa qarsy qylmys jasady dep aıyptaıdy. Qytaı batysyndaǵy Shyńjań ólkesinde sońǵy jyldary mıllıonǵa jýyq adamdy lagerge qamaǵan. Resmı Pekın ondaı oryndardy "qaıta tárbıeleý lagerleri" dep ataıdy. Ol jerde tutqyndarǵa qatigezdiktiń nebiri kórsetiletini týraly aqparat kóp. Alaıda Qytaı bıligi lagerlerde adam quqyǵy óreskel taptalyp jatqanyn joqqa shyǵarady.
Sarapshylar Taıland tutqyndardy Qytaıǵa bermeı, shekarasynan ózge elderge ótkizip jibereıin dese, Pekındi renjitip alýdan seskenedi. BUU-ny ótinip suraǵanyna qaramastan Taıland 2015 jyly 109 uıǵyr azamatyn kisendep, basyna jaýyp, ushaqpen Qytaıǵa keri qaıtarǵan.
Pikir qaldyrý