Ál - Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti bıyl halqymyz asa kórnekti qoǵam qaıratkeri, belgili shyǵystanýshy, túrkitanýshy, mádenıettanýshy, esseıst, dıplomat jáne fılologıa ǵylymdarynyń kandıdaty Murat Muhtaruly Áýezovtiń  80 jyldyǵyna arnalǵan «Tarıhı mádenı úderistegi sabaqtastyq» atty halyqaralyq ǵylymı praktıkalyq konferensıa bolyp ótti. https://www.kaznu.kz/ru Ál - Farabı atyndaǵy QazUÝ diń Basqarma Tóraǵasy J.Q.Túımebaev mereıtoı ıesin quttyqtap, qoǵamdaǵy orny men eńbekteri týraly mazmundy baıandama jasady. Konferensıanyń mazmundy  ótýine úlken úles qosqan joǵary oqý ornyna deıingi bilim berý fakúltetiniń dekany, fılologıa ǵylymdarynyń kandıdaty S.Q.Sýataı jáne ýnıversıtet oqytýshy-professorlary boldy. Ýnıversıtetimizdiń ortalyq kitaphanasynyń konferensıa zaly  zıaly qaýymǵa lyq toldy. Ǵalymdar men jýrnalıser, qoǵam qaıtarkerleri men qalamgerler, stýdent jastar bul kezdesýge asa úlken qurmetpen qatysty. Konferensıaǵa qatysqan qonaqtar uly Muhtar Áýezovtiń  murageri el úshin áke amanatyna adal bolyp, ulttyń janashyry retinde etken zor eńbeginiń kýási boldtay. Jastar el úshin erekshe orny bar qurmetti tulǵa ekenin tanydy.

 Qazaq ádebıetiniń kórnekti jazýshysy, dramatýrg, ǵalym, qazaqty álemge tanytqan «Abaı joly» roman-epopeıasynyń avtory Muhtar Áýezovtiń otbasynda týylǵan Murat ákesiniń ósıeti arqasynda týǵan tiline, halqyna, mádenı murasyna degen súıispenshilik pen qurmetti boıyna sińirip ósken ultjandy azamat. Murat Áýezov 1960 jyldary qurylǵan «Jas tulpar» – ultshyl-dástúrshil baǵyttaǵy suhbat-talqylaý klýbynyń qalaýshylarynyń biri. Atalǵan klýb Máskeý qalasynda oqyp júrgen qazaq stýdentter tarapynan qazaqtyń tili men salt-ǵurpyn umytpaı, ary qaraı úırenip meńgerýge baǵyttalý úshin qurylǵan edi. Búgingi tańda Murat – qoǵam qaıratkeri, mádenıettanýshy-ǵalym, qazaq tili men muralaryn zerttegen dıplomat.

          Ǵalym 1965 jyly M.V. Lomonosov atyndaǵy Máskeý memlekettik ýnıversıtetiniń Shyǵys tilderi ınstıtýtyn «Qytaı fılologıasy» mamandyǵy boıynsha bitirdi. Qazaqstan óz táýelsizdigin jarıalaǵan kezde eldi ózgertýge belsene qatysty. Parlament depýtaty bolyp, ádebı zertteýlermen aınalysty, Qazaqstan Respýblıkasynyń Qytaı Halyq Respýblıkasyndaǵy tuńǵysh Elshisi qyzmet atqardy. Murat Áýezov «Qazaqfılm» kınostýdıasynda bas redaktory (1981-1987), Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń kórkem aýdarma jáne ádebı ózara baılanystar jónindegi Alqasyn basshysy (1988-1990), Qazaqstandaǵy «Mır» teleradıokompanıasynyń kórkemdik jetekshisi (1990), Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń depýtaty bolyp saılanyp, Keńes Prezıdýmynyń múshesi, parlamentaralyq baılanystar jónindegi Komıtettiń tóraǵasy (1990), Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq kitaphanasynyń dırektory (2003-2006) sekildi joǵary qyzmetterdi atqardy. KSRO Ǵylym Akademıasynyń Álem ádebıeti ınstıtýtynda ádebıet teorıasy boıynsha fılologıa ǵylymdarynyń kandıdaty dárejesi úshingi dısertasıany qorǵady. Qazaqstan Jýrnalısıka Akademıasynyń 27.02.2007 jylǵy jalpy jınalysy arqyly akademıanyń tolyq múshesi bolyp saılandy. Osyndaı aýqymdy isterdiń basynda júrip, ár sózinde eldiń bolashaǵy bolǵan jastarǵa erekshe senimmen nazar aýdaryp otyrdy.  Murat Áýezovtiń jastarǵa aıtqan aqyly: «Ultjandylyq degen bul – Uly sezim. Adamdy ajarlandyryp, nur­landyryp, jigerlendirip jiberedi. Qazaq halqynyń sany tym az. Sondyqtan biz ulttyń sapaly bolýyn oılaýymyz kerek. Ol úshin naǵyz bilim bolýy kerek. Tek dıplom alý úshin bilim qýýdyń qajeti joq, bilimniń ushan-teńiz tereńine boılaı bilýimiz kerek. Alashtyń azamattary «Segiz qyrly, bir syrly» bolǵan. Syry - osy ultjandylyq. Olar naǵyz qazaq bola bildi. Biz qazaqtyǵymyzdy júregimizben sezinýge tıispiz. Óıtkeni zaman – qatal». «Ataly sóz atan túıege tatıdy» demekshi, osyndaı ósıetin búgingi jastar sanaly túrde uǵynyp, sanalaryna sińirýde. Keshegi Alash kósemderiniń armanyn oryndaýǵa bilimdi jastar ǵana emes, minezdi, ultjandy otansúıgish jastar kerek.

         Mine, ultjandy qaıratkerdiń el men jer, rýh pen namys, ulttyq muramyz ben qundy jádigerlerimiz týraly pikirleri búginde osyndaı. Asyldyń synyǵy, tulpardyń izi ekenin osy kózqarastarynan anyq baıqaýǵa bolady. Eldiń bolashaǵy úshin osyndaı ulttyq rýhanıatty óshirmeı, urpaqtan-urpaqqa tolyq jetkizýimiz kerek. Bizdiń búgingi maqsatymyz da -  osy. Qazaq rýhanıatynyń shyn janashyry, nasıhatshysy, damytýshysy bolǵan qoǵam qaıratkeri Murat Áýezovtiń jastarǵa aıtqan taǵlymy, urpaqqa qaldyrǵan murasy ómirsheńdigimen qundy. Elge qyzmet etýdiń, tildi qurmetteýdiń, óz tarıhyńdy tereń bilýdiń, ádebıettegi talǵam men óreniń bıik úlgisin tanytqan dara tulǵa ekenin ómir jolynan, eńbekterinen kórip, tanyp, bolashaqqa úlgi ete berýimiz kerek.

«Júk aýyryn nar kóteredi, el aýyryn er kóteredi».  Uly Muqań, Muhtar Áýezovtaı ákeniń úmitin aqtap, qalyń qazaqtyń ulttyq murasyn, tilin, tarıhyn, sóz ónerin ulyqtap, erteńgi bolashaq qamy úshin aıanbaı eńbek ettińiz! Sol eńbegińizdiń jemisin kórgen mereıli 80 jasyńyz qutty bolsyn! Júz jasqa deıin ultqa qyzmet etýdi Alla násip etip, zor densaýlyq, uzaq ǵumyr bersin dep tileımiz! El aman, beıbit zaman bola bersin!

J.S.Ádilhanova,

S.Q.Qosan,

      G.Mýjıgova.        

      Ál - Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń aǵa oqytýshylary