ASTANA. QazAqparat - Qazaqstandyqtar úshin otandyq óndiristiń el táýelsizdigin alǵannan keıingi damýynyń qýatty yntalandyrǵyshy QR Prezıdenti N.Á.Nazarbaevtyń «Nurly jol - bolashaqqa bastar jol» atty Qazaqstan halqyna Joldaýy boldy.
Memleket basshysy óz sózinde «Nurly jol» jańa ekonomıkalyq saıasatynyń álemdik ekonomıkalyq daǵdarysqa tótep berýdiń basqa is-sharalarymen qatar, ındýstrıalandyrý baǵytynyń da jalǵasy ekenin atap ótken bolatyn. Qazaqstan Prezıdenti bes ınstıtýttyq reforma usyndy. Onyń ishinde Indýstrıalandyrý men ekonomıkalyq órleý de bar. 2015-2019 jyldarǵa arnalǵan Qazaqstan Respýblıkasynyń ındýstrıaldy-ınnovasıalyq damý memlekettik baǵdarlamasy da Indýstrıalandyrý saıasatynyń údesinen shyǵýdy maqsat etken. Bul baǵdarlama elimizdegi 2010-2014 jyldarǵa arnalǵan Údemeli ındýstrıaldy-ınnovasıalyq damý Memlekettik baǵdarlamasynyń zańdy jalǵasy. ÚIIDMB sáıkes, Qazaqstanda jańa zaýyttar salynyp, jańa óndirister ıgerildi, halyq úshin jańa mamandyqtar ashyldy. Memlekettik baǵdarlamany júzege asyrý arqasynda, otandyq ónimniń jańa 150 túrin shyǵarýǵa qol jetkizýge múmkindik týdy. Onyń ishinde, farmasıa salasy da bar, dep jazylǵan «Aıqyn» gazetinde jaryq kórgen «Qazaqstandyq «BRANDO» zaýytynyń bolashaǵy áleýetti» atty maqalada.

Údemeli ındýstrıaldy-ınnovasıalyq damý memlekettik baǵdarlamasyna sáıkes, 2014 jylǵa deıin halyqtyń dári-dármek pen medısınalyq buıymdarǵa degen suranysynyń 50 paıyzyn otandyq farmóndiris ónimi qamtamasyz etýi kerek bolatyn. Osy maqsatqa qol jetkizýge «SK-Farmasıa» júzege asyrýymen 2009 jyly arnaıy qurylǵan Biryńǵaı dıstrıbútor júıesi sebepshi boldy. «SK-Farmasıa» JSHS jumysynyń negizgi strategıalyq baǵyttary - medısınalyq maqsattaǵy buıymdar jáne dári-dármekpen úzdiksiz qamtamasyz etý, búdjet qarjysyn únemdeý, sondaı-aq otandyq taýar óndirýshilerdi qoldaý. Strategıalyq baǵyttyń ekinshi baǵyty otandyq taýar óndirýshiler úshin, ásirese, otandyq farmóndirisiniń damýyna úlken qoldaý boldy.

Aıtalyq, ÚIIDMB boıynsha Atyraý qalasynda boı kótergen bir rettik shprıster shyǵaratyn «BRANDO» zaýyty búginde tolyq qýatyna qosylyp, ishki naryqtyń suranysyn tolyq ótep, ónimderin eksportqa shyǵarýda.

Batys aımaqtaǵy alǵashqy joba

Farmasıa óndirisi boıynsha Atyraýda tuńǵysh ret negizin qalaǵan «BRANDO» JSHS-nyń bir rettik shprıster shyǵa­ratyn zaýyty 2009 jyly tamyz aıynda paıdalanýǵa berildi. Jyldyq qýaty 250 mln danaǵa negizdelgen zaýyt 2 ml, 3 ml, 5 ml, 10 ml, 20 ml medısınalyq shprısterdi aldymen ishki naryqqa shyǵardy.

«BRANDO» JSHS-nyń dırektory Aslan Qabdýllınniń aıtýynsha, bir rettik shprısterdi shyǵarý jobasyn júzege asyrýdy qolǵa alar kezde el naryǵynyń ekonomıkalyq ahýaly saraptalyp, zerdelenip qana qoımaı jańa jobanyń elimizge ekonomıkalyq jáne qazaq­standyq úles salmaǵy muqıat pysyq­talǵan.

- Bizdiń júzege asyrǵan jobamyz eń aldymen halyqtyń bir rettik shprısterge degen suranysyn qamtamasyz etýdi maqsat etti. Bul elimizde Pavlodar qalasynan keıin ashylyp turǵan ekinshi zaýyt. Jobanyń jalpy quny - 675 mln teńge. Zaýyttaǵy qural-jabdyqtar Ońtústik Koreıadan alyndy jáne ony meńgerý úshin zaýyttyń ınjenerlik toby Ońtústik Koreıaǵa baryp tájirıbeden ótti. Munda eńbek etetin 250 qyzmetkerdiń bári jergilikti turǵyndar. Zaýytty paıda­lanýǵa bergen kezde bizdiń aldymyzda joǵary sapaly ónimderimizge degen suranystyń qanshalyqty bolatyny jáne kimderden bizdiń ónimge tapsyrys bo­latyny týraly máseleler tolǵandyrǵany aqıqat. Óıtkeni bizdiń otandyq sapaly ónimderimiz shyqqanǵa deıin medısınalyq mekemelerdiń barlyǵy Túrkıa men Qytaıdyń sapasy nashar bir rettik shprısterimen qamtyldy. Bizge olarmen básekeles bolýǵa týra keldi. Degenmen, Elbasynyń otandyq ónimderdi qoldaýǵa arnalǵan baǵdarlamalaryn júzege asyrý aıasynda medısınada otandyq ónimdi 50 paıyzǵa jetkizý týraly tapsyrmasy bizdiń ónimderdiń keń qoldanysta bolýyna jol ashty, - degen zaýyt dırektory Aslan Qabdýllın qazirgi kúni «SK Farmasıa» JSHS-men 7 jylǵa kelisimshartqa otyrǵanyn aıtty.

Búgingi tańda, «SK-Farmasıa» JSHS-men qoljetkizilgen kelisim nátıjesinde otandyq zaýyt óz ónimderin biryńǵaı dıstrıbútor júıesi arqyly elimizdiń barlyq emdeý-saýyqtyrý mekemelerine sata alady.

Medısınalyq qolǵap pen sıstema ózimizde de bar

Batys óńirlerindegi tuńǵysh bir rettik shprıster shyǵaratyn «BRANDO» zaýyty 2012 jyly ónim shyǵarýda taǵy eki jobany iske qosty. Óndiris kólemin ulǵaıtý maqsatynda zaýytqa 16 sy­ǵymdaǵysh-mashına men úsh sterılızator satyp alyndy. Sonyń nátıjesinde me­dısınalyq qolǵaptar men ınfýzıalyq eritindiler quıýǵa arnalǵan sıstemalar shyǵarýǵa múmkindik týdy. Jylyna 60 000 000 dana medısınalyq qolǵap pen 20 000 000 dana ınfýzıalyq eritindiler quıýǵa arnalǵan sıstemalar shyǵaratyn zaýyt ónimi úshin shıkizat Ońtústik Koreıa, Belgıa, Reseı, Rýmynıa, Túrkıa elderinen tasymaldanady. Zaýytta shıkizatty óńdeýden bastap, zalalsyz­dandyryp, daıyn buıym shyǵarýǵa deıingi úderis túgeldeı avtomattandyrylǵan. Qorshaǵan ortaǵa zıandy bolmaý úshin qaldyqtyń ózi zaýyt ishinde qaıta óńdeý­den ótkiziledi.

«BRANDO» zaýyty basshylyǵy shprıs kólemine baılanysty jyl sanap tutynýshylar sanynyń da, suranystyń da arta túskenin aıtady. Bul aldymen halyqtyń densaýlyqtaryna mán berip, ekpeni ýaqytyly alýy, sol sıaqty emdeý mekemeleriniń kóbeıýi syndy faktorlar­dyń yqpaly men jergilikti turǵyndardyń otandyq ónimdi tutynýǵa degen surany­synan oryn alyp otyr dep senimmen aıtýǵa bolady. Oǵan sebep te joq emes. Bir rettik shprısterdi shyǵaratyn «BRANDO» zaýyty elimiz boıynsha sapaly otandyq ónim óndirýshiler arasynan úzdik dep tanylyp, 2011 jyly «Altyn sapa» konkýrsynda júldeli birinshi orynǵa ıe boldy. Úsh jyldyq merzimde otandyq farmasıada jetken jetistikterimen zaýyt elimizdiń jańa ındýstrıalandyrý kartasy aıasynda óndirisin ulǵaıtýdy jalǵastyra beretin bolady.

Bir qoldanystan soń paıdasyz bolatyn shprıs shyǵarylady

Farmasıada ózindik orny aıqyn­dalǵan, búginde ónimderi suranysqa ıe «BRANDO» zaýyty keler jyldyń alǵashqy toqsanynda jańa ónim túrin paıdalanýǵa berýdi josparlap otyr. Búgingi tańda osy joba pysyqtalýda.

Aıtarlyǵy, bul ónim túri qazirgi kúni ǵalamdyq medısınada qoldanylatyn ózinen-ózi buzylatyn (bloktalatyn) shprıster. Qazirgi kúni keńinen qol­danysta júrgen birjolǵy shprısterdiń ózin keı jaǵdaılarda nashaqorlar sekildi áleýmettik qolaısyz toptardyń ekinshi qaıtara qoldanyp júrgen derekteri belgili bolyp otyr. Jańa shprıs túri ondaıdy múldem joqqa shyǵaryp, qoldanylyp bolǵasyn dereý isten shyǵyp qalady.

Bolashaqta Atyraý munaı óńdeý zaýytynyń janynan qaldyqtardy óńdeıtin hımıalyq keshen paıdalanýǵa berilgende shprıs shyǵarýǵa qajetti polıpropılen shıkizaty jergilikti ózimizden óndiriletin bolady. Shıkizattyń otandyq bolýy, bir rettik paıdalanýdan soń ózinen-ózi buzylatyn shprısterdiń ishki naryqtyq qunyna oń áserin tıgizetin bolady.

Bul ónimdi de óndirý úshin qural-jabdyqtar Ońtústik Koreıadan ákelinedi.

Nar táýekel ustanym nátıjeli bolaryna senimdi

Elde týyndaǵan kúrdeli ekonomıkalyq jaǵdaı áserinen, barlyq otandyq ón­dirister qarjylyq qıyndyqtarǵa tap bolyp otyr. Devalvasıa - «beldi bekem býýǵa» májbúrleýde. Otandyq óndirýshiler memlekettik júıe tarapynan kórsetiletin qoldaýǵa burynǵydan beter zárý bolyp otyr desek, artyq aıtqanymyz emes. Bul jaǵdaı otandyq óndiristegi farmasıa salasyndaǵy jetekshi ónerkásip «BRANDO» zaýytyna ózindik áserin tıgizbeı ótpek emes.

«BRANDO» JSHS-nyń medısınalyq maqsattaǵy buıymdar shyǵaratyn zaýytyna qajetti shıkizat ımporttalatyn bolǵandyqtan, týyndap otyrǵan eko­nomıkalyq jaǵdaıǵa baılanysty shıkizatqa ketetin qarjy shyǵyny eselene tústi. Osynyń áserinen, qosymsha qarjylyq shyǵyndar, ne jumys oryn­daryn qysqartýǵa, ne jalaqyny azaıtýǵa ıtermeleýde. Alaıda zaýyt basshylyǵy atalǵan sharalarǵa barmaý úshin baryn salýda. Onymen qosa, zaýyt jumysy biryńǵaı dıstrıbútor júıesimen tikeleı baılanysty bolǵandyqtan, «SK-Farmasıa» JSHS-nyń qoldaýy, álbette qajet-aq.

- Qarjy-qarajat aınalasyndaǵy osynaý qubylystyń kásipkerler kóńilin kúpti qylǵany da jasyryn emes. Ásirese, ózderiniń kásibine qajetti shıkizatty ózge elderden, basqa memleketterden tasymaldaıtyn biz sekildi kásipkerlerge shynymenen oılanýǵa týra keldi. Qıyndyǵy sol, ónimniń ózindik quny qymbatqa túsýde. Qazir bizde 250 adam jumys jasaıdy. «Ónimdi óndirý men ótkizýde úlken qıyndyqtar kezdesse, ne isteımiz?» degen oı da qylań bermeı qoımaıdy. Óıtkeni bul - naryq. Al naryqtyń zańy qatal. Áıtkenmen jumysshylar men qyzmetkerlerdiń bári bala-shaǵa asyrap otyrǵan otbasyly jandar bolǵandyqtan biz qolymyzdan kelgenshe jumys oryndaryn saqtaýǵa tyrysamyz. Erteńimizden úlken úmit kútemiz. Úkimetimiz kásipkerlerdi qoldaıtyn sharalardy qolǵa alady dep senemiz. Sóz joq, bul másele ózimizdiń jergilikti jerde de sheshimin tabýda. Oblysymyzdyń birinshi basshysy Baqtyqoja İzmuhambetov osy máselege oraı ótkizgen kezdesýinde mundaı qıyndyqtyń kez kelgen eldiń basynda bolatynyn, sál shydasaq, turmy­symyzdyń qalypqa keletinin, saýda oryndarynyń baǵany eriksiz ósirmeýi turaqty baqylaýda bolatynyn aıtqan edi, - degen zaýyt dırektory Aslan Málikuly, osynyń bári el úshin, halyq úshin, solardyń baqytty da baıandy turmysy úshin jasalyp jatqan jaǵdaılar ekenin esten shyǵarmaýymyz kerek degen pikirin aıtyp jetkizdi.

Saıyp kelgende, elimizdiń Indýstrıa­landyrý kartasyna engizilgen farmasıa salasyndaǵy Atyraýdaǵy tuńǵysh «BRANDO» zaýyty talapqa saı qyzmet etip, shyn máninde, júzege asqan ómirsheń jobalardyń biregeıi bolyp TMD elderine tanylyp otyr. Kóptiń suranysyna ıe ónimderdi shyǵaryp otyrǵan zaýyt bolashaqta syrtqy naryqta da ózin tanytaryna senimimiz mol. Sol óristi shaqta «BRANDO»-nyń «Qazaqstanda jasalǵan» markasy arqyly elimizdiń álemdik farmasıa salasy boıynsha da ozyq jobany júzege asyrǵanyn kóretin kún alysta bolmasa kerek. Bul jetistikke «BRANDO» zaýytynyń ujymy sapaly ónim men uıymshyldyqtyń nátıjesinde qol jetkizýge talpynys jasaýda. Qoryta kelgende, Biryńǵaı dıstrıbútor júıesin engizip otyrǵan elimizdiń densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstrligi men otandyq ónim óndirýshilerdiń arasyndaǵy ortaq múdde turǵysyndaǵy áriptestik baılanys, halyqtyń densaý­lyǵy men onyń bolashaǵy úshin qandaıda qıyndyqtardy jeńip, qoǵamnyń basty qundylyǵy halyq úshin is atqara bereri sózsiz.

Derekkóz: Qazaqparat