بىلتىرعى مامىر ايىندا «ءازىل الەمى» تەاترىنىڭ كەزەكتى شىعارىلىمىندا تۇرسىنبەك قاباتوۆ ەل اسكەرى تۋرالى اششى شىندىقتى جايىپ سالدى. ادەتتەگىدەي مونولوگ جانرىنداعى اسەرلى ازىلىمەن جانە سوعان ساي قيمىل-ارەكەتىمەن كورەرمەننىڭ كوڭىلىنەن شىعا وتىرىپ، قازىرگى ساربازداردى كەكەسىن كۇلكىگە جىقتى. تاياۋدا كوڭىلىمىزگە وز-وزىنەن «قاباتوۆ قاتە سىناعان جوق پا ەكەن؟» دەگەن كۇدىك ۇيالاي كەتىپ، عالامتوردان الگى سىقاقتى تاعى ءبىر تىڭداپ كوردىك.
وڭكەي جىگىتتەردەن قۇرالعان ۇجىمنىڭ جەتەكشىسى اۋەلى 80-90 جىلدارى اسكەر قاتارىندا بولعان ازاماتتاردى ماقتان ەتتى. ولاردىڭ وتان الدىنداعى بورىشىن ابىرويمەن اتقارعانىن دالەلدەيتىن ۇلكەن البومدارىن اشىپ كورسەڭ، سودان كادىمگىدەي رۋح الاتىنىڭدى، سول ارقىلى ءوزىڭنىڭ دە اسكەر قاتارىندا بولعىڭ كەلەتىنىن ايتتى. بالا كەزىمىزدە كوشەدەگى اسكەري كيىم كيگەن، «تەپسە، تەمىر ۇزەتىن» قارۋلى جىگىتتەرگە قاراپ تامسانىپ، سولارعا ەلىكتەپ وسكەنىمىزدى ەسكە سالدى. وسى ورايدا، ازىلكەشتىڭ بۇرىنعى جىگىتتەرمەن سالىستىرمالى تۇردە ايتپاعى – ءقازىر قالا كوشەلەرىنەن جاسوسپىرىمدەر ەلىكتەيتىندەي سارباز كورىنبەيدى. تەك ۇلتتىق ۇلاننىڭ پاترۋلدىك پوليسيا قاتارىنداعى ۇش-ۇشتەن ءبولىنىپ جۇرەتىن جىگىتتەرى عانا بار. مىنە، سىقاققا سەبەپ بولعان بار گاپ – وسى جەردە! تۇرسىنبەك قاباتوۆتىڭ حالىق الدىندا كوزبە-كوز ايتقانىن سوزبە-سوز كەلتىرسەك، بىلاي:
«باياعىدا ساربازدار ادىمداعاندا كادىمگىدەي جەردى قوپارىپ كەلە جاتاتىن. ال اناۋ ۇشەۋىن قاراساڭ، كوشەدە، كوتتەدجدەردىڭ، قورانىڭ ارتىندا ءبىرىنىڭ ارتىنان ءبىرى، ءوز اياقتارىنا وزدەرى ءسۇرىنىپ كەتىپ بارا جاتادى. ۇشەۋىنىڭ نە ىستەپ جۇرگەندەرىن بىلمەيسىڭ. ۇستەرىندەگى كيىمدەرى وزدەرىنەن ون ەسە ۇلكەن. قىستا كيەتىن دۋبلەنكالارىن كورسەڭ... ول دۋبلەنكا ىشىندە ساربازدىڭ ءوزى اينالىپ تۇرسا دا قوزعالمايدى عوي. ۇشەۋىن مازاقتاپ قاشىپ كەتسەڭ، ءوز كيىمىن ءوزى ازەر ارقالاپ جۇرگەن ولار سەنى قۋىپ جەتە المايدى دا. ءاي، سولارعا نەعىپ ءبىر رازمەرمەن كيىم بەرىپ قويمايدى؟! مەن سونى تۇسىنبەيمىن».
راسىندا دا بىلتىر بىزگە قالانىڭ قۋلارى ىشىمدىك ءىشىپ، ءوزارا جانجالداسىپ قالعاندارىن ايتىپ بەرگەن. سول كەزدە ولار قىستا ۇزىن قارا كيىممەن جۇرگەن سونداي ءۇش ساربازدان وڭاي قاشىپ قۇتىلىپتى. بۇل – ءبىر. ەندى استارلاپ اۋرە بولماي، تۇرسىنبەك تۋرا جەتكىزگەن ەكىنشى ماسەلەگە كەلسەك، ول – الگى «ۇشتىكتىڭ» بويىندا ۇلتتىق رۋحتىڭ جوقتىعى. تالىمگەرلەرى تاراپىنان ولاردىڭ جۇرەگىنە «مەن ءوزىمنىڭ تۋعان ەلىمدى، جەرىمدى قورعاپ جۇرگەن حاس باتىرمىن!» دەگەن اسقاق پاتريوتيزم ۇشقىنى قۇيىلعان شىعار، ءبىراق، سىڭبەگەن! بۇل رەتتە، تاعى دا ساحنادا ايتىلعان سىنعا جۇگىنىپ كورەيىك...
«انالارعا قاراپ، ءقازىر ەشكىم سارباز بولامىن دەپ ايتپايدى. تۇرلەرىنە قاراساڭ، سولاردىڭ وزدەرى دە سارباز بولعىسى كەلىپ تۇرعان جوق-اۋ دەيمىن. مىسالى، شەتەلدىڭ ساربازىن، پوليسەيىن كورسەڭ، سولارمەن سۋرەتكە تۇسكىڭ كەلىپ تۇرادى. شىنىن ايتسام، بىزدەگى اناۋ ۇشەۋىمەن ەشكىم سۋرەتكە تۇسكىسى كەلمەيدى. شەتەلدەن كەلگەن قوناقتار ولاردى كورسە، «ساربازدارىنىڭ ءتۇرى وسى ما؟»، – دەيدى عوي. ولاردى كورگەن اتا-انا ىشتەرىنەن: «قۇرىعىر، بالام اسكەرگە بارىپ، وسىلاي تۇرماسا ەكەن»، – دەپ تىلەپ بارا جاتاتىن شىعار»، – دەيدى «ءازىل الەمى» تەاترىنىڭ جەتەكشىسى.
ال، سىننان ناتيجە شىعارۋ كەرەك شىعار ەندى؟! بۇل جازبامىزعا ارقاۋ بولعان ازىلكەش اڭگىمەسىن كورمەگەن ۇلاندىقتارعا youtube الەۋمەتتىك جەلىسىنەن مىنا سىلتەمەنى ۇسىنامىز: ءازىل الەمى (08.05.2017). ءتىپتى، بۇدان بىلاي كوشەدە ەڭسەلەرىن تىك ۇستاپ، وزدەرىنەن كەيىنگى ىنىلەرگە جىگەر بەرەتىندەي كەيىپتە كورىنگىلەرى كەلسە، وسى ماقالانى دا وقىپ شىقسىن.
ەركەعالي بولات ۇلى
پىكىر قالدىرۋ