قاجىمۇقاننىڭ ءبىز بىلمەيتىن ۇرپاقتارى فرانسيادا تۇرادى

/uploads/thumbnail/20190115120228295_small.jpg

 

 

         كۇش اتاسى – قاجىمۇقان اتامىزدىڭ  ومىرىندە ءتورت رەت ۇيلەنگەنى بەلگىلى. ال بەسىنشىسى...فرانسيادا فرانسۋز ايەلىنەن تۋعان ۇرپاقتارى بار ەكەن.  ول تۋرالى ءسال كەيىن.

          قاجەكەڭنىڭ ءبىرىنشى ايەلى – ءباتيما. 16 جاستاعى ءباتيماعا 1909 جىلى ۇيلەنگەن. ءباتيمانىڭ شىن ەسىمى – نادەجدا نيكولايەۆنا چەپكوۆسكايا. سيركتە اتتىڭ قۇلاعىندا وينايتىن ءبيشى بولعان. نەكەلەرى ومبى مەشىتىندە قيىلىپ، مۇسىلمانشا ەسىم العان. 1966 جىلى قايتىس بولعان. ءباتيمادان 1910 جىلى قاجەكەڭنىڭ حاليولللا دەگەن ۇلى تۋادى. ودان جەتى نەمەرەسى  تارايدى.

 ەكىنشى ايەلى – ىرىستى تىنىمباي قىزى. ىرىستىعا 1925 جىلى ۇيلەنگەن. ودان ءۇش قىزى تارايدى.

 ءۇشىنشى ايەلى – ءمۇنايىم. وعان 1938 جىلى ۇيلەنگەن. مۇنايىمنەن 1939 جىلى  ايدارحان دەگەن بالاسى تۋادى.

         ءتورتىنشى ايەلى – ايشاگۇلدەن  1948 جىلى ەلگە بەلگىلى جاتتىقتىرۋشى بولعان ءجانابىل دەگەن بالاسى تۋادى.  قاجىمۇقان ول كەزدە 77 جاستا بولعان. ءجانابىلدىڭ بالاسى – بەلگىلى كومپوزيتور، ءانشى باقىتجان قاجىمۇقانوۆ .

          بالۋان اتامىزدىڭ باسقا دا ايەلدەرى بولدى ما، ءبىز بىلمەيتىن ۇرپاقتارى بار دەگەن سۇراققا، مارقۇم قاجىمۇقانتانۋشى قالياكپار ءامىرجانوۆتىڭ بىلاي دەگەنى بار: 

   «ارينە، پالۋان اعامىز جاس بولدى، ماس تا بولۋى مۇمكىن. ءوز كوزىمىزبەن وقىعانىمىزدى، ءوز قۇلاعىمىزبەن ەستىگەنىمىزدى نەسىنە جاسىرامىز. 1960 جىلى قىزىلورداعا موسكۆا سيركى كەلىپ، ونداعى نيكولايەۆ دەگەن پالۋان ءوزىن قاجىمۇقاننىڭ بالاسىمىن دەپ جاريالاعاندا، حالىق ءنوپىرى وتىز كۇندەي سيركتىڭ الدىن بەرمەيدى. بۇل قازاق حالقىنىڭ باتىرى قاجىمۇقان مۇڭايتپاسوۆقا دەگەن قۇرمەت، ۇلكەن ءىلتيپات بولاتىن. 2005 جىلى ماۋسىم ايىندا ومبىداعى سيركتىڭ ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى بولىپ ىستەيتىن، ءوزى بالا كەزىنەن سيركتىڭ ارەناسىندا قىزمەت ىستەگەن ەۆگەنيي يۋريەۆيچپەن كەزدەستىم. ونىڭ ايتقانى:

– 1960 جىلدارى بولۋ كەرەك. بىزگە ءبىر ايداي جىل سايىن كەلىپ-كەتىپ بىلەك كۇشىمەن (سيلوۆيك) ويىن كورسەتىپ جۇرگەن گەراسيموۆ: «مەن قاجىمۇقاننىڭ بالاسىمىن، وسى ومبى وبلىسىندا تۇراتىن مەنىڭ اعايىندارىم بار دەپ، شارلاق، رۋسسكايا پوليانا، دروبىشيەۆ (نوۆوۆارشاۆكا) اۋداندارىنا سۇرانىپ، اپتالاپ بارىپ تۇراتىن. بۇل اڭگىمەنى سول جىلدارى ەلگە (ومبى وبلىسىنا) اماندىق-ساۋلىق بىلۋگە بارىپ جۇرگەندە مەن دە ەستىگەنمىن. جايىقباي دەگەن مەنىڭ جولداسىم: – ەڭگەزەردەي ءبىر ورىستىڭ جىگىتى كەلىپ، شەشەمنىڭ ايتۋى بويىنشا، مەنىڭ شىن اكەم قاجىمۇقان دەپ ادەيى ىزدەپ كەلدىم دەگەننەن كەيىن، ەل بولىپ قارسى الدىق، مال سويىپ، قاجىمۇقان ارۋاعىنا اس بەردىك دەگەن ەدى.

ال ەندى «كاراۆان» گازەتىنىڭ 2009 جىلعى №15، 10 ساۋىردەگى سانىندا قاجىمۇقاننىڭ ايدارحاننان تۋعان نەمەرەسى شاتتىق:

– «1996 گ. مى ك سۆوەمۋ ۋديۆلەنيۋ پولۋچيلي پريگلاشەنيا يز فرانسيي، گدە كاك ۆىياسنيلوس ۋ كاجىمۋكانا وستاليس دەتي وت جەنى فرانسۋجەنكي. وني پريگلاسيلي ناس پريەحات، نو وتەس (ايدارحان)، كاك چلەن پارتيي ناوترەز وتكازالسيا ەحات «ك بۋرجۋيام» ي بولشە مى سۆياز س نيمي نە پوددەرجيۆالي» دەيدى. قاجەكەڭنىڭ بالالارىمىز دەپ جۇرگەن ازاماتتار مۇمكىن جالعان دا بولار، ءبىراق قاجىمۇقان دەگەن اتىنىڭ ءوزى جالعىز قازاق حالقىنىڭ ماقتانىشى ەمەس، باسقا دا ۇلتتاردىڭ وكىلدەرى بۇل ەسىمدى ماقتان ەتىپ، اتىن شىعارۋ ءۇشىن پايدالانعان عوي دەگەن دە وي كەلەدى. وندا تۇرعان نە بار؟ فرانسۋز يمپەراتورى ناپولەوننىڭ نەمەنەلەرى رەسەيدەگى II نيكولايدىڭ، كەڭەس وداعىن باسقارعان ءستاليننىڭ شوبەرەلەرى ەۋروپا، ازيادا ەمىس-ەمىس تابىلىپ جاتقان جوق پا؟ ءبىزدىڭ قاجىمۇقاننىڭ ولاردان كەم بولماعانى بايقالىپ-اق تۇر».

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار