ايەلدەرگە 1893 جىلى سايلاۋعا ءتۇسۋ قۇقىعىن بەرگەن العاشقى مەملەكەت جاڭا زەلانديا ەكەن. ونىڭ ارتىنان اۆستراليا دا ەردى. اتالمىش مەملەكەت 1902 جىلى سايلاۋعا ايەلدەردىڭ دە ءوزىن ۇمىتكەر رەتىندە ۇسىنۋىنا رۇقسات ەتتى. ال ەۋروپادا فينسك كنيازى 1906 جىلى ايەلدەردىڭ سايلاۋعا تۇسۋىنە مۇمكىندىك جاسادى. يسلام الەمىندە ايەلدەردىڭ سايلاۋعا ءتۇسۋىن العاشقى بولىپ قولداعان قىرىم حالىق رەسپۋبليكاسى بولدى.

سونىمەن قوسا سوڭعى بولىپ قولداعاندار كۋۆەيت (2005 جىل)، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى (2006 جىلى) جانە ساۋدا ارابياسى (2011 جىل).

قازاقستاندا دا كەزەكتەن تىس وتەتىن پرەزيدەنت سايلاۋىنا تۇسۋگە نيەت بىلدىرگەن ايەل قاۋىمىنىڭ دا قاراسى كوبەيگەن. ۇمىتكەر ءۇش ايەلدىڭ ەكەۋى – ەمشى-ەكستراسەنس، بىرەۋى – «بايتەرەكتىڭ اۆتورى»ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنا ءتورت ايەلدەن ءوتىنىش ءتۇستى. ولار – گۇلدانا توقبايەۆا، مايا قارامايەۆا، مەيرامگۇل قوجاعۇلوۆا جانە زاۋرە ماسينا. الايدا ءبىر كانديدات – زاۋرە ماسينا ءوتىنىشىن قايتارىپ الدى. 

2015 جىلى ءوزىن پرەزيدەنتتىككە ۇسىنعان 5 كانديتداتتىڭ ءبىرى ايەل بولدى. تەك بىردە ءبىر ايەل سايلاۋعا تۇسپەدى.

ورتا ازياداعى ساياساتكەر ايەلدەر

ساياساتتا ويىپ تۇرىپ ورنىن قالىپتاستىرعان قىرعىز ساياساتكەرى روزا وتىنبايەۆا. ەلدىڭ ەكس-پرەزيدەنتى قۇرمانبەك باكييەۆ تاقتان تايعاندا ول ۋاقىتشا پرەزيدەنتتىڭ مىندەتىن اتقارۋشى بولدى.

سول ۋاقىتتا وتىنبايەۆا ەلدى ءۇش ءتۇرلى قيىن كەزەڭنەن الىپ شىقتى. ونىڭ ءبىرى – ەلدىڭ وڭتۇستىگىندەگى جانجال، ەندى ءبىرى كونستيتۋسياعا وزگەرىس ەنگىزۋ ۋاقىتى.

تاعى ءبىر بەلگىلى ساياساتكەرلەردىڭ قاتارىندا قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ ۇلكەن قىزى داريعا نازاربايەۆا بار. ساياساتتانۋ جانە ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، 5 ءتىلدى مەڭگەرگەن: ورىس ءتىلى، قازاق ءتىلى، اعىلشىن، نەمىس جانە يتاليان تىلدەرى.

1994 جىلى «حابار» ۇلتتىق تەلەديدار اقپارات اگەنتتىگىنىڭ ديرەكتورى بولدى؛ 1998 جىلى «حابار» اگەنتتىگى اق پرەزيدەنتى؛ 2003 جىلى «اسار» پارتياسىنىڭ ليدەرى؛ 2006-2007 جىلدارى «نۇر وتان» پارتيا ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى؛ 2012 جىلعى پارلامەنتتىك سايلاۋدان كەيىن ءماجىلىس دەپۋتاتى بولىپ سايلاندى. الەۋمەتتىك-مادەني كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى؛ 2015 جىلدىڭ 11 قىركۇيەگىنەن - قازاقستان پرەمەر-مينيسترىنىڭ ورىنباسارى. 2016 جىلدىڭ 16 قىركۇيەگىنەن سەناتور.

اكدجا نۇربەردييەۆا – 2018 جىلدىڭ ناۋرىزىنا دەيىن تۇرىكمەن پارلامەنتىنىڭ سپيكەرى. 2007 جىلى سپيكەر بولعاننان سوڭ ءوزىنىڭ باي ەلىن بۇكىل الەمگە تانىستىرۋدى ماقسات تۇتتى. ءتىپتى العاشقى قادامدارىن سول جىلدارى-اق باستاپ كەتتى.

گۇلنار كارىموۆا – وزبەكستاننىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى يسلام كارىموۆتىڭ ۇلكەن قىزى. زەرگەرلىك بۇيىمدار، مودا، مۋزىكاعا قىزىعاتىن كارىموۆا ساياساتقا دا ءبىر تابان جاقىن. يسپانياداعى وزبەكستاننىڭ ەلشىسى، بۇۇ جانە جەنيەۆاداعى وزگە دە ۇيىمداردىڭ وكىلى بولدى.

بىلتىر كارىموۆانى اكەسىنىڭ مۇراگەرى بولۋى مۇمكىن دەگەن اقپار شىققان. ال ءقازىر وعان قاتىستى قىلمىستىق ءىس قوزعالىپ، ول قاماۋدا.

مۋتابار تودجيبويەۆا - وزبەك قۇقىق قورعاۋشىسى، يسلام كارىموۆ رەجيمىن اشىق سىناۋشى. قۇقىق قورعاۋشى بيلىك قۇرىلىسىنا قاتىستى «جالعان اقپارات تاراتقانى» ءۇشىن تۇرمەگە دە وتىرىپ شىققان. الايدا بۇل جازا ايەلدى توقتاتا المادى.

باتىلدىعى ءۇشىن جەنيەۆادا مارتين ەننەەلس اتىنداعى سىيلىققا يە بولدى.

وزودا راحمانوۆا، پرەزيدەنتتىڭ قىزى، تاجىكستان سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى.

2009 جىلى ەل پرەزيدەنتى راحمون قىزى وزودا ۋنيۆەرسيتەتتى بىتىرە سالا سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ەتىپ تاعايىندادى. الايدا جۇرتتىڭ سوزىنشە، ونىڭ بەدەلى مينيستردەن دە جوعارى.