1942 جىلى 2-ماۋسىمدا دۇنيەگە كەلگەن بەلگىلى جازۋشى، جادتىڭ الەۋەتىن ارتتىرۋ باعىتىندا جۇمىس جاساعان عالىم، جۇزدەگەن كىتاپتاردىڭ اۆتورى جانە اۆتورلار القاسىنىڭ مۇشەسى توني بيۋزان ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 13-ساۋىرىندە ومىردەن وزدى.
بيۋزەن لوندونداعى كيتسيلانو مەكتەبىنىڭ تۇلەگى بولىپ ەسەپتەلەدى. ورتا مەكتەپتى ءتامامداعان سوڭ توني پسيحولوگيا، اعىلشىن ءتىلى، جالپى عىلىم جانە ماتەماتيكا باعىتتارى بويىنشا كولۋمبيا ۋنيۆەرسيتەتىنە ەكى ديپلوم جەڭىپ الادى.
توني بيۋزەن «ءوزىڭدى ويلاۋعا ۇيرەت» اتتى كىتابى ارقىلى كوپشىلىككە تانىمال. كىتاپتا ميدىڭ جۇمىس جاساۋ جۇيەسى مەن «جاد كارتاسى» ءتاسىلى ءسوز بولادى.
2006 جىلى جەلتوقسان ايىندا «جاد كارتاسىن» قولداۋ ماقساتىندا iMindMap اتتى باعدارلاما جاسالدى.
ۆۆس ارناسىنداعى سەريالىق باعدارلامالاردان كەيىن بيۋزەننىڭ يدەيالارى مەن كەسكىن-كەلبەتى كۇللى عالامعا ءماشھۇر بولدى. ءتىپتى، ول ايتقان يدەيالاردىڭ سالماعى بەس كىتاپقا جۇك بولىپتى-مىس. ولار: «ءوز جادىڭىزدى پايدالانىڭىز»، «ەستە ساقتاۋ قابىلەتىڭىزدى دامىتىڭىز»، «ءوزىڭدى ويلاۋعا ۇيرەت»، «جىلدام وقۋدىڭ جولدارى» جانە «جاد كارتاسى» تۋرالى كىتاپ».
توني بيۋزەن ميدىڭ جالپى فۋنكسياسىنىڭ كەڭ اۋقىمدا جۇمىس جاساۋىن، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ جولدارىن، وقۋ جۇيەسىن، شىعارماشىلىق ۇدەرىستى، جاسامىس جاندارعا جادتىڭ مۇمكىنشىلىگىن ارتتىرۋ جولدارىن زەرتتەپ، وسى باعىتتاردا دارىستەر وتكىزدى.
الەمگە تانىمال پسيحولوگ مي مەن ونىڭ جۇمىسى، رۋحاني ينتەللەكت، جاد، الابوتەن ويلاۋ جانە جىلدام وقۋ تۋراسىندا تەڭدەسسىز دۇنيەلەر جازدى. ونىڭ اۆتورلىعى بار جۇزدەگەن ەڭبەكتەر بۇگىندە عالامنىڭ بۇرىش-بۇرىشىندا وقىرماننىڭ قىزىعۋشىلىعىنا يە.
اۆتوردىڭ عالام جۇرتشىلىعىنا تانىمال ەڭ ۇزدىك ءتورت كىتابى:
1. «جاد كارتاسى. ەمتيحانعا دايىندىق»
2. «ينتەللەكت پەن جادتى دامىتۋعا باسشىلىق. ءبىلىم الۋدىڭ ەڭ قىسقا جولى»
3. «سۋپەر-جاد. جادتى دامىتۋ مەن جەتىستىككە قالاي تەز جەتۋگە بولادى؟»
4. «بالاڭىزدىڭ تابيعي دانىشپاندىعىن اشىڭىز»
الەمدىك دەڭگەيدەگى تۇلعانىڭ ءبىزدىڭ ەلدە دە شاكىرتتەرى بار ەكەن. ۇستاز تۇتىپ، پسيحولوگتان ءبىلىم العان قانداستارىمىزدىڭ ءبىرى – بۇكىلالەمدىك جاد چەمپيوناتىنىڭ ترەنەرى اسىلزات مۇلكىبايەۆا.
اسىلزات مۇلكىبايەۆا جىلدام وقۋ، جاد، MindMap بويىنشا توني بيۋزەننىڭ باتاسىن العان، تونيشە ءدارىس بەرۋگە رۇقساتى بار سەرتيفيكاتتالعان ترەنەرى-شاكىرتى بولىپ سانالادى.
«مەنىڭ ۇستازىم – توني بيۋزەن 76 جاسقا قاراعان شاعىندا دۇنيەدەن وزىپتى.
ول ءاردايىم بۇكىل الەمدە جىلدام وقۋ ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋدى قالايتىنىن ايتاتىن. وسى جولدا ءبىز ونىڭ اقىلدى ءارى ساۋاتتى جاۋىنگەرلەرى ەكەنىمىزدى جاسىرمايتىن.
ينتەللەكت-كارتاسىن جاساۋ ارقىلى ول منەموتەحنيكا سالاسىنىڭ دامۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوستى. كوپشىلىك بىلە بەرمەيدى، ءبىزدىڭ ۇستاز ەجەلگى گرەكتەردىڭ ەستە ساقتاۋ تەحنيكاسىن جاڭعىرتقان ەدى. سونداي-اق، بۇكىلالەمدىك جاد چەمپيوناتىنىڭ نەگىزىن قالادى.
مەن وسىنداي اداممەن جولىعىپ، وسىنداي تۇلعادان ءبىلىم العانىما ءدانريزامىن. ونىڭ كوزدەگەن ميسسياسى ودان ءارى جالعاسا بەرەتىنىنە سەنىمدىمىن»، -دەپ جازدى اسىلزات مۇلكىبايەۆا ءوزىنىڭ ينستاگرام پاراقشاسىندا.
