جاقىندا قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى راكەتشىسى  زارينا دياس (دياس) «سوۆەتسكيي سپورت» باسىلىمىنا سۇحبات بەرگەن بولاتىن. وندا تانىمال تەننيسشى «قازاق تىلىندە مۇلدە سويلەمەيتىنىن» ايتقان. بۇل تۋرالى «قامشى» پورتالى حابارلايدى. -مەنىڭ اتامنىڭ اتى دياس، سوندىقتان مەنىڭ تەگىم دە سولاي جازىلادى. ايتپاقشا، «يا» ءارىبى ارقىلى جازىلادى. مەن ەشقانداي يسپاندىق ەمەسپىن. الماتىدا تۋىپ، 6 جاسىمدا وتباسىمىزبەن چەحياعا كوشىپ كەتكەنبىز. سول جاقتا تەننيسكە قىزىعۋشىلىق تانىتىپ، قولىما العاش راكەتكا ۇستادىم. جەتىستىككە جەتە باستاعاندا، مەنى چەحيا ۇلتتىق قۇراماسىنا شاقىردى. الايدا باس تارتتىم. كەي كەزدەرى دەمەۋشى تاپپاي، قارجىلىق تاپشىلىق كورگەن كەزدەرىمدە، شىنىمەن دە ازاماتتىق اۋىستىرۋ تۋرالى ويلانعان بولاتىنمىن. ال مىنە، ءسال بيىككە كوتەرىلىپ ەدىم، ق ر تەننيس فەدەراسياسى نازار اۋدارىپ، مەنىڭ جارىستارداعى شىعىنىمدى كوتەرىپ بەرەتىن بولدى.  ءبىراق، بۇل دا ۇزاققا سوزىلمادى. 2012 جىلدان باستاپ فەدەراسيا قولداۋىن توقتاتتى.  مەنىڭ بارلىق شىعىنىمدى اتا-انام كوتەرىپ كەلگەن، ءالى دە سولاي.  سوندىقتان، مەن فەدەراسيا تۋرنيرلەرىنە كەلۋدى توقتاتتىم.  ءبىزدىڭ شەنەۋنىكتەر ءبىر تەننيسشىنى ءوسىرىپ، جەتىستىككە جەتكەنىن كۇتكەننەن گورى، شەتەلدەن دايىن جۇلدىزدى ساتىپ العاندى وڭاي كورەدى. مەنىمەن دە سولاي بولعان،-دەيدى  الەمنىڭ 34-تەننيسشىسى زارينا دياس. ايتپاقشى، زارينا قىزدىڭ سۇحباتىن وقىپ، ەت جۇرەگىمىز ەزىلە باستاعانى سول-اق  ەكەن، «سوۆەتتىك سپورتتاعى» سۇحباتتىڭ  اۋانى وزگەرىپ سالا بەرمەسى بار ما؟  نە دەيمىز ەندى، سىنايمىز با؟ الدە 2011 جىلعا دەيىن چەحيادا تۇرىپ كەلگەن عوي، دەپ تۇسىنىستىك تانىتىپ، شىدايمىز با؟ زارينانىڭ چەحيادان جەتەكتەپ كەلگەن باپكەرى پەرت پاۆلو بۇيدەپتى: «قازاقستانداعى بارلىق تەننيسشىلەر سەكىلدى (ياروسلاۆا شيەۆەدوۆا، گالينا ۆوسكوبويەۆا، يۋليا پۋتينسيەۆا ت.ب.) زارينا دا قازاق تىلىندە مۇلدە سويلەمەيدى. العاش قازاقستانعا كەلگەنىمىزدە، دۇكەننەن تاۋار الار كەزدە الاتىن تاۋاردى ساۋساقپەن كورسەتىپ ازەر ساۋدا جاسايتىنبىز. كەيىننەن ورىس ءتىلىن ۇيرەنىپ الدىق. بىزگە سول وڭاي، قازاق ءتىلى ەمەس قوي ەندى»،-دەپ كۇلگەن-مىس. زارينانىڭ ءوزى دە جەرگىلىكتى قازاق قىزى بولا تۇرا، مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلمەيتىندىگىن ار سانامايدى ەكەن. «ءبىز ۇيدە ورىس تىلىندە سويلەسەمىز، قوسىمشا چەح ءتىلىن جاقسى مەڭگەرگەنمىن. ءبىراق قازاق ءتىلىن مۇلدە بىلمەيمىن»،-دەيدى. ايتپاقشى، ول ەندى الماتىدا جاتتىقپايتىن بولعان. دياستىڭ قازىرگى جاتتىعۋ ورنى- قىتايدىڭ گۋاندجۋ قالاسى. ەندى ول الداعى بىر-ەكى جىلدا جۇڭگو ءتىلىن دە مەڭگەرىپ الاتىنى ءسوزسىز. ارينە، وزگە تىلگە وڭەشى كەرىلىپ تۇراتىن كەرىمىمىز، مەملەكەتتىك ءتىلدى مەنسىنسىن بە؟! ءيا، زارينا عانا ەمەس، قازاقستاندا تۇرىپ، وسى ەلدىڭ نانىن جەپ، وسى ەلدە وركەن جايىپ، شالقىپ-تاسىپ جۇرگەن كوبىنىڭ مەملەكەتتىك تىلگە شورقاقتىعى جاسىرىن ەمەس. قازاقستانداعى  مەملەكەتتى قۇرۋشى ۇلتتىڭ تىلىنە ارنايى مارتەبە بەرۋ ماسەلەسى وسى ۋاقىتقا دەيىن سان مارتە قاۋزالىپ، جاۋىر بولعان تاقىرىپقا اينالعانى وتىرىك ەمەس. ال ەندى، ءوزىمىزدىڭ انا ءتىلىمىزدى ءوز ورەندەرىمىز وزگەلەردىڭ الدىندا مازاققا اينالدىرعانى جۇرەك سىزداتارى ناق. ەستەرىڭىزدە بولسا، وسىعان دەيىن ق ر پرەمەر-مينيسترى كارىم ماسىموۆتەن باستاپ، بۇرىنعى تجم ۆلاديمير بوجكولار اشىقتان-اشىق  «مەن قازاق تىلىندە سويلەمەيمىن» دەگەندە نە دەرىمىزدى بىلمەپ ەدىك. بۇلاردىڭ قاتارىنا تاڭىربەرگەن بەردىوڭعاروۆ دەگەن شوۋمەننەن باستاپ،  ماسكەۋ تورىندە ماڭىراپ جۇرگەن تيمۋر بەكمامبەتوۆ، ا-ستۋديو-لار تاعى بار.  بۇلاردى قويشى، شەتەلدە ءجۇر، سول ەلدىڭ بەلگىلى قاعيداتتارىنا باعىنۋلى. ال ءوزىمىزدىڭ شوۋ بيزنەستىڭ وكىلدەرى دە مەملەكەتتىك تىلگە تيىسىنشە ءمان بەرمەيتىنىنە نە دەرسىز؟ مىسالى، ديلناز احمادييەۆنىڭ «قازاق بولۋدان قۇداي ساقتاسىن» دەگەنىن وقىپ جاعامىزدى ۇستاپ ەدىك، ماقپال كەرىم يسابەكوۆا دا «مەن قازاقشا سويلەمەيمىن» دەپ كەرىلدى. اۋ، ديلنازدى قويشى، وزگە ۇلت.  ساعان نە جوق، ماقپالجان. اتاڭ ق ر جازۋشالىر وداعىنىڭ مۇشەسى، اقىن توقباي يسابەكوۆ ەدى عوي. ءجا، بۇلار دا ءسال ەرتەرەكتە عوي. ال قازىرگى ەسترادادا جارقىلداپ جۇرگەن الىشەر كاريموۆتىڭ ەستى ءسوزى وزگەلەرگە ساباق بولار ما ەدى ... «قازاقشا تازا، انىق سويلەمەسەم دە، سوڭعى ەكى-ۇش جىلدا دوستارىممەن تەك مەملەكەتتىك تىلدە سويلەسەمىز. 2005 جىلى ءوزىم تۋىپ-وسكەن تاراز قالاسىنان الماتىعا قونىس اۋدارعانعا دەيىن تەك ورىس تىلىندە سويلەيتىن ەدىم. ءقازىر قازاق ءتىلىن تولىقتاي مەڭگەرۋگە بار كۇشىمدى سالىپ ءجۇرمىن. مەن قازاقشانى ءسان ءۇشىن سويلەمەيمىن، ونى قازاق حالقىنا دەگەن قۇرمەتىم دەپ ەسەپتەيمىن» دەگەن ەدى الىشەر. سولاي دوستار، ءسال جەتىستىككە جەتىپ، جۇلدىز بولا قالساڭىز اسا ءبىر داندايسىپ كەتۋدىڭ قاجەتى جوق. ءسۇپ سۇيكىمدى وبزارىزىڭدى جۇرتقا جاعىمسىز ەتىپ الارسىز. ايتپاقشى، بىزدەگى مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى زاڭنىڭ السىزدىگى عوي، وسىنداي ءباتشاعارلارعا ءتىلدى قورلاتىپ قويعان. ءسىز مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلۋگە مىندەتتىسىز! ول ءسىزدىڭ سورلىلىعىڭىز ەمەس، وسى مەملەكەتكە دەگەن قۇرمەتىڭىز بولماق!..