«شيەۆرون» كومپانياسى عىلىممەن جانە جاڭا سيفرلىق تەحنولوگيالارعا قاتىسى بار جاستاردىڭ جوبالارىن بەلسەندى تۇردە قولدايدى دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى كومپانيانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ دەرەگىن نەگىزگە الىپ. 

«شيەۆرون» كومپانياسى ەلىمىزدىڭ ەكى ءىرى مۇناي-گاز كەن ورنى – تەڭىز بەن قاراشىعاناققا ينۆەستيسيا سالعان ءىرى جەكە ەنەرگەتيكالىق كومپانيا.

يندۋستريا سالاسىنىڭ كوشباسشىسى بولا وتىرىپ، «شيەۆرون» قازاقستاننىڭ بولاشاعىن قۇراتىن، ورتا مەكتەپتەردە جانە ۋنيۆەرسيتەتتەردە وقيتىن جاس ۇرپاقتىڭ يننوۆاسيالىق ستارتاپتارىنا قولداۋ كورسەتۋدى ۇيعاردى. وسىلايشا سوڭعى بەس جىل ىشىندە جۇزدەگەن ءجاسوسپىرىم باعدارلامالاۋ جانە الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىك نەگىزدەرى بويىنشا ينتەراكتيۆتىك وقۋلارعا قاتىسىپ، وزدەرىنىڭ ستارتاپتارى مەن جۇمىس ورىندارىن قۇرىپ، عىلىمي كونكۋرستار مەن فەستيۆالدارعا قاتىستى.

كومپانيا جاڭا تەحنولوگيالاردى، عىلىمدى قولدايدى، جاس ۇرپاق ءۇشىن زياتكەرلىك مۇمكىندىكتەر اشادى، قالالىق جانە اۋىلدىق مەكتەپتەردىڭ مۇعالىمدەرىن جانە ترەنەرلەرىن وقىتادى. بۇل جوبالاردىڭ بارلىعىن STEAM - Science (عىلىم)، Technology (تەحنولوگيا)، Engineering (ينجەنەرلىك ءىس)، Art (ونەر)، Math (ماتەماتيكا) سوزىنە بىرىكتىرۋگە بولادى. وسى جوبالاردىڭ بىرنەشەسىمەن تانىسايىق.

ITeachMe
ITeachMe ينكليۋزيۆتىك ءبىلىم بەرۋ جوباسى مۇمكىندىكتەرى شەكتەۋلى جاستاردى وقىتۋعا باعىتتالعان. جوباعا قازاقستاننىڭ بارلىق ايماقتارىنان كەلگەن ازاماتتار قاتىستى. وسى بىرەگەي جوبا مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاستار مەن دەنى ساۋ بالالاردى بىرىكتىردى. جوبا باسشىسى زاحيرا بەگالييەۆانىڭ ايتۋىنشا، «جوباعا قاتىسۋ ولاردىڭ كوبى ءۇشىن بولاشاق ومىرگە جول اشتى. بۇل جەردە ولار بىر-بىرىنە كومەكتەسۋدى، باسەكەلەسۋدىڭ ورنىنا قولداۋدى، توپتا جۇمىس ىستەۋدى ۇيرەندى. جاستار ءىت تەحنولوگيالار شەكارالاردى جوياتىنىنا سەنە باستادى».

جوبا بارىسىندا قاتىسۋشىلاردىڭ ءبىرازى جۇمىسقا تۇرىپ ۇلگەردى. جاستاردىڭ ءبىرى باعدارلامالاۋشى بولدى، ۇشەۋى ءىرى تەحنيكالىق كومپانياعا اكىمشى بولىپ جۇمىسقا كىردى. سونىمەن قاتار ولار وزدەرى قازاقستاندا ءىت تەحنولوگياسى بويىنشا 30 شارا جۇرگىزۋدى شەشتى.

روبوتوتەحنيكا
وقۋشىلاردىڭ اراسىنداعى «Robocon Games!» رەسپۋبليكالىق روبوتوتەحنيكا چەمپيوناتى حالىقارالىق اقپاراتتىق تەحنولوگيالار ۋنيۆەرسيتەتىمەن (حاتۋ) سەرىكتەستىكتە جۇرگىزىلەدى. چەمپيوناتقا قاتىساتىن كوماندالار سانى 15-تەن 30-عا دەيىن ءوستى، قاتىسۋشىلاردىڭ گەوگرافياسى دا كەڭەيە ءتۇستى. الماتى قالاسىندا باستالعان چەمپيونات رەسپۋبليكالىق دەڭگەيگە شىقتى.

جارىستاردىڭ الدىندا دايىندىق مەرزىمى وتەدى. بەس ايدىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ 30 مەكتەبى Arduino ميكروكونتروللەرلەرىنىڭ نەگىزىنە روبوت ازىرلەۋمەن اينالىسادى. وقۋشىلار اراسىنداعى «Robocon Games» دارىندى جاستاردى انىقتاۋمەن قاتار، قازاقستانداعى روبوتوتەحنيكانى روبوت قۇرىلىسىنىڭ حالىقارالىق ستاندارتىنا سايكەستەندىرۋگە كومەكتەسەدى»، – دەيدى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى، حاتۋ پرورەكتورى مەدەت تۇرعامبايەۆ.

Astana Science Festival

British Council (بريتان كەڭەسى)، نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىمەن، «فوند ناۋكي» اق جانە OYLA عىلىمي-تانىمدىق جۋرنالىمەن سەرىكتەستىكتە ۇيىمداستىرىلعان Astana Science Festival عىلىمي فەستيۆالى جاستار اراسىندا عىلىم مەن تەحنولوگيانى تانىتۋعا باعىتتالعان.

فەستيۆال اياسىندا وقۋشىلار اراسىندا Science Stars عىلىمي كونكۋرسىنىڭ جانە قازاقستاننىڭ جاس عالىمدارى اراسىنداعى FameLab حالىقارالىق كونكۋرسىنىڭ فينالدارى ءوتتى. شارا قوناقتارى ينتەراكتيۆتى دارىستەر بارىسىندا عىلىم جانە عالىمدار تۋرالى قىزىقتى فاكتىلەرمەن تانىسىپ، نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زەرتحانالارىنا باردى، OYLA عىلىمي-تانىمدىق جۋرنالى ۇيىمداستىرعان اشىق زەرتحانا بارىسىندا ءوز عىلىمي بىلىمدەرىن تەكسەرۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى.

«قازىرگى زاماندا تەحنولوگيالار ءبىزدىڭ ءومىرىمىزدى قارقىندى وزگەرتىپ جاتقان كەزدە عىلىمي ءبىلىم بەرۋ، حالىقتى عىلىمي جەتىستىكتەر تۋرالى حاباردار ەتۋ، ادامداردى عىلىمعا تارتۋ دامۋدى دۇرىس باعىتتاۋ ءۇشىن وتە ماڭىزدى. ادامدار ءۇشىن جاسالاتىن زاتتار تۇسىنىكتى جانە قولجەتىمدى تۇردە جەتكىزىلۋى كەرەك. مەن ءۇشىن FameLab كونكۋرسىنىڭ جەڭىمپازى بولۋ ۇلكەن ابىروي»، – دەدى ارتۋر ساۋدابايەۆ ماراپاتتاۋ راسىمىندە.

Girls in STEM Summer Camp
«شيەۆرون» دەمەۋشىلىك كورسەتەتىن بارلىق جوبالاردىڭ ەڭ بەلسەندى قاتىسۋشىلارى ادەتتە قىزدار. ولار ايەلدەر ءۇشىن جاڭا ءىت ماماندىقتارىن ۇيرەنىپ، تابىستى ستارتاپ قۇرادى.

«شيەۆرون» كومپانياسىنىڭ قولداۋىمەن «Girls in STEM Summer Camp» 13 جاس پەن 18 جاس ارالىعىنداعى قىزدار لاگەرى جۇمىس ىستەۋدە. بۇل جەرگە كەلۋ ءۇشىن ارنايى ىرىكتەۋ كونكۋرسىنان ءوتۋ كەرەك: ولاردىڭ ويىنشا ادامزات تاريحىنداعى ەڭ ماڭىزدى ونەرتابىسى تۋرالى 2 مينۋتتىق ۆيدەو ءتۇسىرىپ، قازىرگى الەمدە نەنى وزگەرتكىسى كەلەتىنىن جانە ولارعا لاگەر نەسىمەن كومەكتەسەتىنىن ايتىپ بەرۋلەرى كەرەك.

«مەن عىلىمعا، باعدارلامالاۋعا ۇنەمى قىزىعاتىنمىن، – دەيدى الماتىداعى نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىنىڭ وقۋشىسى نارگيز اسقاربەك قىزى، – ءبىراق مەن تەك مەكتەپتەگى بىلىمدەرىممەن شەكتەلىپ قالىپ ءجۇردىم. لاگەر ماعان وسى شەكتەۋلەردەن ايىرىلۋعا كومەكتەستى. مەن بولاشاقتا نەمەن اينالىسقىم كەلەتىنىن تۇسىنگەن سياقتىمىن».

بىلتىر، 2018 جىلى، جازعى لاگەر قاتىسۋشىلارى، قىزدار كومانداسى ۇلكەن سىنىپ وقۋشىلارى اراسىنداعى ق ر ۇلتتىق تەحنولوگيالىق دامۋ اگەنتتىگى وتكىزەتىن كونكۋرستى پاركينسون اۋرۋىنا شالدىققان ادامدارعا ارنالعان وزدىگىنەن تۇراقتاندىرىلاتىن قاسىقتى ويلاپ تاپقانى ءۇشىن جەڭىپ الدى. كوماندا جوباسىن باسقا 200 جوبامەن قاتار تانىستىرۋ ءۇشىن سينگاپۋرداعى تەحنولوگيالىق ستارتاپتار كونكۋرسىنا ساپار سىيعا تارتىلدى.

زاڭعار
جەرگىلىكتى ۇكىمەتتىك ورگاندارمەن، قاۋىمداستىقپەن، ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىمەن بىرگە كومپانيا جاستاردى ومىردە، مانساپتا جانە قوعامدا تابىسقا جەتكىزۋگە باعىتتالعان اتىراۋ ق. جاستاردى دامىتۋ باستاماسىن ىسكە اسىرادى. «زاڭعار» جوباسى ونىڭ ماڭىزدى بولىگى بولىپ تابىلادى جانە حالىقارالىق جاستار قورىمەن جانە اتىراۋ وبلىسى اكىمدىگىمەن سەرىكتەستىكتە ىسكە اسىرىلادى.

باعدارلامانىڭ باسىنان باستاپ 2015 جىلى 6 000-نان استام جاستار جانە 400 وقىتۋشى ومىرگە قاجەتتى داعدىلار جانە STEM پاندەرى بويىنشا وقىپ، ترەنينگتەردەن ءوتتى، سونىمەن قاتار فەستيۆالدار مەن كونكۋرستارعا قاتىستى.

FabLabAtyrau
قازاقستانداعى العاشقى ليسەنزيالانعان FabLab Atyrau زەرتحاناسى جوبالاردى دامىتۋ جانە قۇرۋ ءۇشىن جاستارعا ارنالىپ اشىلعان. زەرتحانا زاماناۋي قۇرالدارمەن جانە جابدىقتارمەن، سونىڭ ىشىندە 3D پرينتەرلەرىمەن، ساندىق باعدارلامالىق باسقارۋى بار جونۋ بىلدەگىمەن، لازەر كەسكىشتەرمەن، مەتالل جونۋ بىلدەگىمەن جانە باسقا دا قۇرالدارمەن جابدىقتالعان.

«FabLabAtyrau – ءبىلىمدى ماشىقتاپ، جۇمىستى ءىس جۇزىندە كورۋگە بولاتىن تاماشا جەر»، – دەپ تۇسىندىرەدى №34 لينگۆيستيكالىق گيمنازيا تۇلەگى دياس ومىربەكوۆ. ول №16 ج. قاراجىگىتوۆ اتىنداعى ليسەي تۇلەگى بەك قالييەۆپەن بىرگە ەلەكتر مۇگەدەك ارباسىن جوباسىن جاساپ قۇراستىردى.

وسى جىلدار بويى بىرنەشە تاماشا جوبا ىسكە اسىرىلدى، سونىڭ ىشىندە كوزدەرىنىڭ كورۋى جانە ەستۋى ناشارلاعان ادامدارعا ءتۇستى جانە دىبىستى انىقتايتىن قۇرىلعى، ءقاۋىپتى ورتانى زەرتتەۋگە ارنالعان قاشىقتان باسقارىلاتىن روبوت، جانە تاعى باسقا جوبالار بار.

«بۇل ءبىزدىڭ قازاقستاندا ىسكە اسىرىپ جاتقان جوبالارىمىزدىڭ ءبىرازى عانا، – دەيدى «شيەۆرون» كومپانياسىنىڭ جۇرتشىلىقپەن بايلانىس جونىندەگى ۇيلەستىرۋشىسى جانار قوشپانوۆا. – ءبىز STEAMء-دى حالىققا كەڭىنەن تاراتۋعا كۇش سالۋ ءۇشىن ق ر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىمەن، ەلىمىزدىڭ جەتەكشى ۋنيۆەرسيتەتتەرىمەن ىنتىماقتاسامىز، نوۆاتورلاردى جانە باستاماشىلدار توپتارىن قولدايمىز. ءبىز قازاقستاننىڭ بولاشاعى جارقىن ءالى جاڭاشىل بولعانىن قالايمىز».